✔ Kur korumalı mevduatta aralık ayında açılan hesapların vadesi doldu ve Hazine'ye 70 milyar lira tutarındaki bu hesaplar için 13.5 milyar lira kur farkı yükü bindi.
✔ KKM yükü, hem açılan hesap tutarının ocak ayında hız kesmesi, hem de başlangıç kurunun yüksek olmasının etkisiyle nisanda daha düşük bekleniyor.
Geçen yıl aralık ayının son haftasında başlayan kur korumalı mevduat hesabı uygulamasında ilk vade tarihleri geldi ve ödemeler yapılmaya başladı. Ödemeler başladı başlamaya da, bu uygulamanın en çok tartışılan yönü olan Hazine'ye yük konusuna değinen pek olmadı. Tabii ki Maliye cephesinden, bu uygulamayı çok savunan kesimden değinen olmadı.
Bu uygulamanın çok iyi gittiği, çok ilgi gördüğü, ekonomiyi düze çıkardığı söyleniyor söylenmeye de detayla ilgili veriler nedense pek açıklanmıyor zaten. Dedik ya, Hazine’ye bu ödemeler sırasında ne kadar yük bindi, bu hiç gündeme getirilmedi, adeta unutturulmak istendi. Bu durumda iş başa düştü!
Bu uygulama biraz kapalı kutu zaten! Uzun süre hesaptaki toplam tutar yalnızca sözel açıklamalarla duyuruldu, daha sonra BDDK hesap tutarını günlük olarak hem TL bazında, hem döviz bazında vermeye başladı, derken bundan vazgeçildi ve haftalık olarak yalnızca toplam tutarın ilanıyla yetinilir oldu. En son tutar da 25 Mart itibarıyla 610 milyar liraya erişmiş görünüyor.
BİR İPUCUYLA HESAP YAPTIK
Bu hesapların vadesini bilmiyoruz. Hangi gün ne miktarda hesap açıldığını da... Ancak gün gün ne kadar hesap açıldığı konusunda sınırlı bir bilgimiz var. Maliye Bakanı Nebati bir süre önce yaptığı açıklamada uygulamanın ilk bir aylık dönemindeki sonuçları vermişti.
Bu bilgiden hareketle kur korumalı hesaplarda vadesi dolanlarla ilgili bir hesaplama yaptık. Ancak bu hesaplama bir varsayıma dayanıyor, onu da belirtelim. İlk bir ayda açılan hesapların bakiyelerini gün gün biliyoruz ama bu hesapların vadesini bilmiyoruz. Bakan Nebati ortalama vadenin 100 gün olduğunu söylediği için biz de tüm hesapların üç ay vadeli açıldığı varsayımıyla hareket ettik.
İLK HAFTANIN HAZİNE'YE YÜKÜ
Nebati’nin verdiği bilgiye göre aralık ayı sonuna kadar TL cinsinden açılan hesapların toplamı 70 milyar lira. Kur bu hesaplar açıldığında hangi düzeydeydi, vade tarihinde hangi düzeyde; bunu dikkate alarak bir haftanın bilançosunu çıkardık.
Kur korumalı 70 milyar liralık mevduata üç ayda yıllık yüzde 17, üç aylık yüzde 4.25 üstünden yaklaşık 3 milyar lira faiz işledi.
Ancak aralık sonundan mart sonuna kadar geçen dönemde kur artışı faizden çok fazla olduğu için hesap sahiplerine yüklü miktarda kur farkı ödendi.
Özellikle 28 Aralık’a kadar olan dönemde başlangıç kuru çok düşüktü. Örneğin 27 Aralık’ta hesap açtıranlar, üç aylık vadenin dolduğu 28 Mart itibarıyla yüzde 29.85’e ulaşan kur artışıyla rekor gelir elde etti. Sonuçta 70 milyar liraya 13.5 milyar lira kur farkı işledi.
Böylece aralık ayının son haftasında 70 milyar lira yatıranlar yaklaşık 3 milyar lirası faizden, 13.5 milyar lirası da kur farkından olmak üzere üç ayda 16.5 milyar lira kazanç sağladı. Bir başka ifadeyle tasarruf sahibine bu dönemde yüzde 4.25 faiz, yüzde 19’un üstünde kur farkı ödendi. Toplam kazanç yüzde 24’e yaklaştı.
HAZİNE’YE BİNECEK YÜK NİSANDA AZALACAK
Kur korumalı mevduatta gün bazında ne miktarda hesap açıldığına ilişkin sınırlı bilgimiz olduğunu belirttik. Bu konudaki veriler 21 Ocak’a kadar...
Aralık ayının son haftasında 70 milyar lira olan kur korumalı mevduat hesabının ocakla birlikte hız kestiği ve ilk üç haftadaki tutarın ancak 65 milyar lira olduğu görülüyor.
Tutarın düşük olması Hazine’ye binecek yükü azaltacak.
Ancak bu yükü aşağı çekecek asıl etken hesap açılırken uygulanan kurun ocakta aralık ayındakine kıyasla çok daha yukarıda olması. Ocak ayının ortalama dolar kuru 13.50 dolayındaydı. Eğer bu hesapların vadesinin dolacağı nisan ayında kur çok hızlı bir artış göstermezse Hazine’ye bu hesaplardan dolayı mart ayının son haftasında binen 13.5 milyar lira düzeyindeki yük çok daha aşağılarda kalacak.