Sayın DÜNYA okurları, görüşlerine katıldığım Türk Çin Kültür Derneği’nin bilgilerini sizlerle paylaşmak istiyorum.
COVID-19’un ekonomik etkilerini daha çok göstermeye başladığı bu dönemde, Gelecek dönemde iş dünyasını bekleyen belirsizlikler zinciri ve ülkelerin uygulamış olduğu korumacı politikalar, firmaların aleyhine gerçekleşebilecek siyasi ve ekonomik sonuçlar ortaya çıkarabilir. Çin’in önderliğinde 2013’de dünyaya duyurulan ve modern çağın “İpek Yolu” olarak adlandırılan yüzyılın projesinde Türk firmaları ne kadar aktif?
Sorunun cevabı her ne kadar kapsamlı olsa da; bazı ekonomik göstergeler bizlere genel fikir vermek adına yine de ışık tutuyor. Türkiye’nin gıda ihracatı 2020 yılının Ocak-Haziran döneminde Türkiye’nin gıda sektörleri toplam ihracatı %6,5 artışla 8,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu dönemde Çin’e yapılan gıda ürünleri ihracatı 446 milyon dolar ile Türkiye’nin toplam gıda ihracatının %5,4’ünü oluşturdu. Dünya’nın en büyük gıda ithalatçısı Çin’e yapılan gıda ihracatımız mevcut durumda potansiyelimizin maalesef çok altında kalıyor.
Türkiye, kiraz ihracatında coğrafi avantajını kullanmalı
Çin, 2019 yılında dünyanın en büyük kiraz ithalatçısı olarak 1,4 milyar dolar ile dünya kiraz ithalatının yarısından fazlasını gerçekleştirmektedir. Türkiye, dünyanın en büyük kiraz üreticisi olmasına rağmen, Çin’in kiraz ithalatında %0,3’lük bir paya sahiptir. Çünkü dünyanın en büyük kiraz ihracatçısı olan Şili, üretiminin tamamına yakınını Çin’e ihraç ederken; Çin de kiraz ithalatının yaklaşık olarak %80’ni Şili’den gerçekleştirmektedir. Oysa Türkiye ile Şili farklı yarım kürelerde olması sebebiyle farklı mevsimlerde kiraz hasadı gerçekleştirmektedir. Ancak buna rağmen Türkiye hala pazarda yeterli paya sahip değildir.
Çin süt pazarı, ihracatçımızın iştahını kabartıyor
2019 yılında 1,1 milyar dolar ile Çin süt pazarıdır. Güncel verilere göre, Çin ithalatının yarısına yakınını Yeni Zelanda ve Avustralya’dan yapmaktadır. Türkiye’nin uzun uğraşlar sonrasında ihracat yapmak için 2020’de izin aldığı süt ürünleri pazarı da Türk ihracatçıları için gelecek dönemler için büyük fırsatlar sunmaktadır.
Meyve suyu pazarı keşfedilmeyi bekliyor
20 yılda 20 katın üzerinde artış göstererek 2019 yılında 365 milyon doları bulan Çin meyve suyu pazarı da ithalatının yarısını Brezilya, İsrail ve Vietnam’dan gerçekleştirmektedir. Yani diğer bir deyişle Türk ihracatçıları için Çin pazarı gerçekten keşfedilmemiş büyük bir potansiyele sahiptir.
Türk ihracatçıları neden Çin’de hedeflenen potansiyele ulaşamıyor?
Türk Çin Kültür Derneği, Sektörel Eğitim Merkezi Müdürü, Hamza Uçar ise Türk ihracatçılarının Çin pazarına açılma konusunda yaygın olarak yaptığı hataları maddeler halinde şöyle belirtiyor;
Türk ihracatçılar, Avrupa ve Orta Doğu’da başarılı olmuş modelleri aynı şekilde Çin’de de uygulamaya çalışmaktadırlar. İhracatçılarımız çoğunlukla Çin’in kültürel, siyasi ve ekonomik dinamiklerini göz ardı etmektedir.
Türk ihracatçılar, Çin pazarında büyük önemi olan ve lokalizasyon kabiliyetini arttıracak WeChat, Weibo, Youku ve benzeri online uygulamaları yeterince kullanmamaktadır. Bu konuda Çince destek almanın öneminin de farkında değiller.
Türk ihracatçılar, Çin pazarına girişi sırasında büyük önem arz eden uzman danışmanlık hizmetlerine önem vermeyerek, kalite ve doğru bilgi yerine herkesin ulaşabileceği ücretsiz ve kulaktan dolma veriler üzerine iş stratejilerini geliştirmektedirler.
Türk ihracatçılar, satış üzerinden komisyon sistemiyle kendilerine yerel ortaklar bularak Çin’de pazar payı oluşturmayı hedeflemektedir. Ancak, Çinli ortaklarının harcaması gereken tadım etkinlikleri, dijital pazarlama ve benzeri diğer faaliyetlere yeterince bütçe ayırmamaktadır.
Türk ihracatçılar Çin pazarının en önemli iç dinamiği olan “guanxi” yani “ilişki” kavramını derinlemesine anlamadan; kısa bir zaman zarfında yerel ortaklarıyla güçlü ilişkiler gerektiren projeler ve ya girişimler gerçekleştirmeye çalışmaktadır. Oysa “guanxi” kavramı Çin kültüründe sabır, emek ve özveri isteyen çok güçlü bir sosyal değerdir.