1475 sayılı İş Kanunu ödenecek kıdem tazminatının bir yıllık miktarını en yüksek devlet memuruna (Başbakanlık Müsteşarı) ödenen bir yıllık emeklilik ikramiyesi tutarı ile sınırlandırmıştır. Memur maaş katsayısına bağlı olan kıdem tazminatı tavan oranı sürekli değişmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü’nün 5.1.2023 tarih ve 27998389-010.06.02-1818123 sayılı 1 Sıra No’lu Genelgesi ile Aylık katsayısı 0,388581, taban aylık katsayısı 6,082041 ve yan ödeme katsayısı ise 0,123232 olarak açıklanmıştır.
Kıdem tazminatı tavanı 1 yıl için belirlenmesine rağmen devlet memurlarına enflasyon farkı ödenebilmektedir. Bu nedenle yıl içerisinde kıdem tazminatı tavanı 2023 yılı Ocak ayı itibarıyla yeniden belirlenmiştir.
Bilindiği üzere, kıdem tazminatı tavanı memur maaş katsayısına göre belirlenmektedir. Memur maaş katsayıları değiştiğinde buna bağlı olarak kıdem tazminatı tavan tutarı da değişmektedir. Kıdem tazminatı tavanı 1 yıl için belirlenmesine rağmen devlet memurlarına enflasyon farkı ödenebilmektedir.
Yayınlanan kıdem tazminatı tavanı ve katsayılar yüzde 16,48 oranı ile yayınlanmış olup, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından artış oranının yüzde 30’a çekileceği açıklanmıştır. Dolayısıyla katsayılar, kıdem tazminatı tavanı ve yardım rakamları önümüzdeki günlerde tekrar güncellenecektir.
01.01.2023- 30.06.2023 tarihleri arasında geçerli olmak üzere, aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı (0,388581) memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (6,082041), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,123232) olarak belirlenmiştir. Yukarıda verilen bilgiler gereğince;
01.01.2023-30.06.2023 tarihleri arasında işçilere ödenecek kıdem tazminatının tavanı 17.904,62 TL’dir.
Ancak, TBMM’de 4.1.2023 tarih/232 sayı ile yapılan Kanun Teklifi’nin yasalaşması ile yeni memur maaş katsayıları yüzde 30 orana göre yeniden belirlenecektir.
Kıdem tazminatı tavanı memur maaş katsayılarının TBMM’de kanunlaşmasını müteakip 1.1.2023 tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 30 orana göre yeniden hesaplanacaktır. Bu durumda kıdem tazminatı tavanı yaklaşık 19.982 TL olacaktır.
İş Kanunu’nda öngörülen esaslar dışında veya kıdem tazminatı tavan tutarından fazla ödeme yapılması için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu veya kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumluları hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç teşkil etmediği takdirde altı aydan iki seneye kadar hapis ve ağır para cezasına hükmolunmakta iken 4857 sayılı İş Kanunu ile 1475 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenen idari para cezaları yürürlükten kaldırıldığından, buna aykırı işlem yapılması halinde herhangi bir ceza uygulanması söz konusu olmayacaktır.
- 1475 sayılı İş Kanunu, m.14 hükmüne göre, kıdem tazminatı en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenecek emekli ikramiyesini geçememektedir.
- 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi işçiler için tavan tutar sınırlaması bulunduğu halde, 5953 sayılı Yasa’ya tabi gazetecilerin kıdem tazminatında herhangi bir tavan tutar uygulanmayacaktır.
İşverenler tavan tutarın üzerindeki kısım için kıdem tazminatı ödenmeye zorlanamazlar. Ancak işverenin tavan tutarın üzerinde ödeme yapmak istemesi halinde tavanı aşan kısmın prim gibi telakki edilerek vergilendirilmesi ve sigorta primine tabi tutulması gerekecektir.