Ödemeler dengesinin cari işlemler dengesi ayağında açık ciddi ölçüde azalırken sermaye hareketleri ayağında güven verecek bir istikrar görünümü oluşmadı. Yerli ve yabancı sıcak para giriş-çıkışında görüş mesafesini kısaltan bir oynaklık var.
Kasım ayı ödemeler dengesi verilerinin ortaya koyduğu manzara şöyle:
- Kasım ayı cari açığı 2,87 milyar dolar ile geçen yıla göre 247 milyon dolar gibi sınırlı bir artış gösterdi.
- Yabancıların doğrudan yatırım ve sıcak para olarak getirdiği kaynak miktarı kasımda önceki iki aya göre radikal bir biçimde azaldı. Yabancıların getirdiği döviz miktarı Eylül’de 4.21 milyar dolar, Ekim’de 6,86 milyar dolar olmuştu. Bu miktar, Kasım’da 1.80 milyar dolara düştü. Yabancı girişinde bir önceki aya göre yüzde 73,7, bir önceki yılın kasım ayına göre ise yüzde 76,5 gibi ciddi bir düşüş var.
- Karşı tarafta yerli sıcak paranın ülke ve sistem dışına çıkış eğiliminde de benzer bir görünüm olması dikkat çekiyor. Hisse senedi, tahvil ve mevduat olarak yurtdışına çıkan yerli sıcak para miktarı ise ekim ayında 4.87 milyar dolar iken kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 76,6’lık sert bir düşüşle 636 milyon dolara indi.
- Yerleşiklerin doğrudan yatırım, portföy yatırımı ve mevduat olarak yurtdışına çıkardıkları kaynak miktarı kasımda 1,19 milyar dolar oldu. Burada da 5.74 milyar dolar olan ekim ayı çıkışına göre yüzde 79,2’lik bir düşüş var.
- Hesaba kaynağı belirsiz döviz çıkışını da katarsak, yerleşiklerin yurtdışına veya sistem dışına çıkardıkları kaynak miktarı, ekim ayında 5.89 milyar dolar iken kasımda yüzde 53,8’lik bir düşüşle 2,72 milyar dolara indi.
- Bu koşullar altında kasım ayı cari açığını finanse eden ve üstüne sınırlı da olsa bir döviz rezervi artışı yaratan asıl kaynak, yurtdışı borçlanmaları oldu. Kasım ayında 4.18 milyar dolar net dış kredi borçlanması yapıldı. Bankaların yurtdışına verdikleri kredi miktarında da 915 milyon dolarlık net azalma meydana geldi.
Sonuç olarak kasım ayında yabancı girişi azalınca, yerlilerin çıkışı da azalmış ve durum dış borçlanma ile idare edilmiş.