Kartlı harcamalar, krizin sektörlere etkisine ayna tutuyor

Talip AKTAŞ 360° Ekonomik Konjonktür

Ekonomideki normalleşmeyle birlikte bireysel harcamalarda da artış yaşanıyor. Ancak niteliğinde önemli farklılıklar var. Pandemi etkisiyle üretimle birlikte tüketimde en sert daralma, geçen nisan ayında yaşanmıştı. 24 Nisan haftasında 13 milyar liranın altına inerek haftalık bazda 24 Ağustos 2018’den sonra en düşük seviyesine gerileyen kartlı harcamaların tutarı, 19 Temmuz haftasında 21,6 milyar liraya yükseldi. Ayrıntıları ise, sektörlerin genel durumuyla ilgili önemli ipuçları veriyor. Haziran ayının son iki haftası ile temmuzun ilk iki haftasının toplamında geçen yıla göre karşılaştırmalı olarak ortaya çıkan tablo şöyle: Pandeminin sürmesine rağmen ekonominin açılmasıyla birlikte harcamalarda reel olmasa da nominal olarak artış var. Söz konusu dönemler itibarıyla yıldan yıla artış oranı yüzde 6’ya yakın. Ancak artışın tamamı, online alışveriş hacminin büyümesinden kaynaklanıyor. Anılan dönemler itibariyle internetten alışverişlerde, geçen yıla göre yüzde 27’nin üzerinde artış gözleniyor. Bu artış oranıyla birlikte, internetten alışverişin kartlı harcamalar içindeki payı da yüzde 20’den 24’ün üzerine çıkmış. En yüksek artış, yüzde 77 ile elektrik-elektronik eşyada... Bunu izleyen iki harcama türü ise yüzde 32 ile yapı malzemeleri-hırdavat ve yüzde 31’le market alışverişleri. Mobilya-dekorasyon harcamalarında yüzde 24, çeşitli gıdada yüzde 20, kozmetik ve sağlık ürünleri harcamalarında da yüzde 17 artış yaşanmış. Buna karşın konaklama harcamalarında yüzde 60, seyahat acenteleri ve taşımacılık harcamalarında yüzde 59, havayolu harcamalarında da yüzde 58’lik düşüşler dikkat çekiyor. Tablo, turizmdeki ciddi daralmayı teyit ediyor. Kartlı akaryakıt harcamalarında ise yüzde 16 oranında azalış yaşanmış. Bir diğer dikkat çeken gelişme de “vergi ödemeleri”. Kartla ödemelerde geçen yıla göre yüzde 54 oranında düşüş var. Bu durum, verginin kart yerine nakit ödenmesinden çok, verginin ödenmediğine işaret ediyor. Vergi tahsilat oranlarındaki düşüş de bu gelişmeyi doğruluyor.

Tüm yazılarını göster