Kaçırılmaması gereken fırsat: Varlık Barışı

Murat ÇİFTÇİOĞLU - Vergi Müfettişi

Gelir vergisi kanunu geçici 93. maddesinde yurt dışında ve yurt içinde bulunan bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılmasına ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, söz konusu madde hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar da “1 Seri No’lu Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ” ile belirlenmiştir.

Yurt dışında ve yurt içinde bulunan bazı varlıkların ekonomiye kazandırılmasına ilişkin düzenlemeden yararlanmak için son tarih, kanun maddesinde 30.06.2021 tarihi olarak belirlenmiş olmasına rağmen 31706 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 5058 Sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla, 30.06.2022 tarihine kadar uzatılmıştır. Cumhurbaşkanı, kanun maddesinde belirtilen süre uzatımı yetkisini, son olarak kullanmış olduğunu hatırlatarak bildirimde bulunmak isteyenlerin 30.06.2022 tarihini son gün olarak dikkate almaları gerektiğini vurgulamak istiyoruz.

Varlık Barışından Kimler Yararlanabilir?

Yurt dışında kapsama dahil varlıkları bulunan gerçek ve tüzel kişiler (Vergi mükellefi veya Türk vatandaşı olma zorunluluğu yoktur) ile yurt içinde bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan varlıklara sahip olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri faydalanabilmektedir.

Varlık barışı düzenlemesinden gelir vergisi mükelleflerine ilişkin ayrım yapılmamış olup, tamamının (Bilanço esasına göre defter tutanlar, işletme esasına göre defter tutanlar, serbest meslek kazancı defteri tutanlar) yararlanabileceği belirtilmiştir.

Varlık Barışı Kapsamında Olan Varlıklar Nelerdir?

Yurt dışında bulunan;

·     Para,

·     Altın,

·     Döviz,

·     Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları (Eurobond, Varant, Swap, Gayrimenkul Sertifikası vb.)

Yurt içinde bulunan ve kanuni defter kayıtlarında yer almayan;

·     Para,

·     Altın,

·     Döviz,

·     Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları (Eurobond, Varant, Swap, Gayrimenkul Sertifikası vb.)

·     Taşınmazlar (Arsa, Arazi, Bina, Haklar vb.) varlık barışı kapsamındadır.

Yurt içinde bulunan taşınmazlar varlık barışı kapsamında olmakla beraber, yurt dışında bulunan taşınmazlar ise kapsam dışında tutulmuştur. Bildirimde bulunmak isteyenler yurt dışındaki taşınmazlarını yukarıda belirtilen varlıklara dönüştürerek düzenlemeden faydalanabileceklerdir.

Düzenlemeden Yararlanmanın Şartları Nelerdir?

Yurt dışında bulunan varlıklara ilişkin düzenlemeden yararlanılabilmesi için;

·     Yurt dışında para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bulunması,

·     Yurt dışında bulunan bu varlıkların 30 Haziran 2022 tarihine kadar Türkiye’deki banka ve aracı kurumlara bildirilmesi,

·     Bildirimi yapılan bu varlıkların bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya transfer edilmesi.

  Yurt içinde bulunan varlıklara ilişkin düzenlemeden yararlanılabilmesi için;

·     Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,

·     Türkiye’de bulunan varlıkların 17 Kasım 2020 tarihi itibariyle mükellefin kanuni defter ve kayıtlarında yer almaması,

·     Para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası ile taşınmazların 30 Haziran 2022 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine bildirilmesi,

·     Taşınmaz dışındaki bildirime konu varlıkların, mükelleflerce banka ve aracı kurumlardaki hesaplarına yatırılması gerekmekte,

·     Taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması halinde, sermaye artırım kararının taşınmaza ait bildiriminin yapıldığı tarih itibariyle alınmış olması ve bildirim tarihini izleyen 10. ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi,

Gerekmektedir.

Varlık Barışına İlişkin Bildirim Nasıl Yapılır?

  Yurt dışında bulunan varlıklara ilişkin bildirimin Türkiye’deki bankalara ve aracı kurumlara yapılması gerekirken, yurt içinde bulunan varlıkların bildirimi vergi dairelerine yapılacaktır.

Yurt dışında bulunan varlıklar için gerçek ve tüzel kişiler tarafından tebliğ ekinde yer alan Form (Ek-1) doldurularak bankalara ve aracı kurumlara bildirilecek olup ayrıca bu varlıklara ilişkin olarak vergi dairelerine herhangi bir bildirimde bulunulmayacaktır.

Yurt içinde bulunan varlıklar ise gelir ve kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine, tebliğ ekinde yer alan Form (Ek-2) bildirimi ile yapılacak olup, mükellefler bu kapsamdaki bildirimlerini bağlı bulundukları vergi dairelerine elektronik ortamda gönderebileceklerdir.

Yurt dışında ve yurt içinde bulunan varlıklar için tek bir bildirim verilmesi esastır. Ancak 30.06.2022 tarihine kadar birden fazla bildirimde (düzeltme amacıyla yapılan bildirimler dahil) bulunulması mümkündür.

Varlık Barışının Sunduğu Fırsatlar Nelerdir?   

·     Türkiye’ye getirilen varlıklar serbestçe tasarruf edilebilecek,

·     Vergiye tabi dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayacak yani gelir kalemi olarak matraha eklenmeyecek,

·     Kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmadan işletmeden çekilebilecek,

·     İşletmeye dahil edilen varlıkların kurumlar vergisi mükellefleri tarafından ortaklara dağıtılması durumunda;

-  Kar dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacak,

-  Gerçek ve tüzel kişi ortaklar tarafından elde edilen bu tutarlar vergilendirilmeyecek.

·     Bu varlıklar için herhangi bir vergi hesaplanmayacak ve ödenmeyecek,

·     Bu varlıklar için vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.

Varlık Barışı Kapsamındaki Fırsatlardan Yararlanmak İçin;

Bildirime konu yurt dışındaki varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,

Bildirime konu yurt içindeki varlıkların mükelleflerce banka ve aracı kurumlardaki hesaplarına yatırılması gerekmekte, (Not: Bildirim tarihini takip eden 3 ay içinde Türkiye’ye getirme ve transfer uygulaması sadece yurt dışı varlıklar da geçerlidir. Yurt içinde bulunan varlıklar için Varlık Barışı işlemlerinin son tarihi 30.06.2022’dir.) daha sonra teşvik edici belgeler ile vergi dairesine bildirimde bulunulması gerekmektedir.

Sonuç olarak;

Yazımızda Varlık Barışından yararlanacak olanların faydalanacağı fırsatlar belirtilmiş olmakla birlikte, geçmiş yıllarda uygulanan varlık barışı düzenlemelerinde farklı oranlarda (%2-%5 vb.) vergi ödenmesi söz konusu olmaklaydı, hali hazırda yararlanılabilecek varlık barışında hem yurt dışı hem de yurt içi varlıkların beyanında mükelleflerin vergi ödemeyeceği dikkate alındığında geçmiş varlık barışı uygulamalarından daha avantajlı bir düzenleme olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Ayrıca bildirim süresinin 30.06.2022 tarihinde sona ereceğini ve bu tarihin resmi tatil gününe de rastlamadığını tekrar hatırlatarak, mükelleflerin söz konusu fırsatı değerlendirmelerini tavsiye ediyoruz.