Şişecam Topluluğu’nun kağıt-karton ambalaj üretiminin ön-araştırmaları ve ilk yatırımlarının her noktasında emeğim var. İsviçre’de Cenevre Gölü kıyısındaki Bobst tesislerini ilk kez gezdiğimde yaşadığım heyecanı bugün bile anımsıyorum. Dipten kilitlenmeli, otomatik dolum yapılabilen kağıt-karton ambalaj üretiminde maliyetin yüzde 80’ini kağıt malzeme oluşturuyordu. Kesme-koparma ve katlama hayati önem taşıyordu; Bobst firması da tam bu alanda uzmanlaşmıştı.
Deliklikaya’da Serkon Teknoloji firmasında İzzet Savaş ve Turan Gültekin’le söyleşirken zihnimin derinliklerinden sökün eden Bobst gözlemleri düşüncelerime yol gösteriyordu. Tesisin yöneticileri diyorlardı ki :“ Tüm kesimhane ve üretim operasyonlarının bilgilerine bir tık uzaktasınız. Yüksek verimli ve optimize edilmiş süreçler sayesinde işlemlerinizi daha kolay yönetirsiniz”. Bobst’da iki kez hem mekanik hem de elektronik gelişmeleri gözlemişseniz, Savaş ve Gültekin’in sözlerinin derinlikteki anlamı zihninizde farklı bir boyutta biçimlenirdi. Eğer 1980’lı yıllarının sonlarına doğru ülkemizde kesme işlemlerinde böylesi makinelerin yapılacağını biri bana söylese, inanmamayı bir yana bırakın ters sözler bile edebilirdim.
Serkon Teknoloji 2000 yılında kurulmuş bir delikanlı. Avrupa Ülkeleri’nde aynı işi yapan tesislerinin kuruluş yıllarını, deneyim ve birikimleriyle bir karşılaştırma yaparsanız, daha çok genç bir firmayı gözlemlediğinizin farkına varırsınız. Endüstri yaşamında çok genç olmasına karşın “küresel meydan okuma” özgüvenine nasıl erişilmiş, merak etmez misiniz?
Hayat alanını etkin kullanmanın çok temel ilkelerinden biri “ başlangıç noktasına hassas bağlılık bilincidir”. Artan ihtiyacı karşılamak için ülkemizde üretilemeyen makineleri üretme iddiasıyla yola koyulmuş olmak önemli bir girdidir. Gelecek inşa etme iddiası olan işletme liderliği büyük değerdir. O liderlik ve onların önderliğindeki ekip hazır giyimde ön-hazırlık aşamasında üreticilerin işini kolaylaştırıyor ve yaşamlarını zenginleştiriyor.
TÜBİTAK’ın da destekleriyle Serkon Teknoloji’nin kolları ABD, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve Çin’e uzanıyor… Turhan Gültekin’nin donanım ve yazılım konusunda liderlik yaptığı tesiste, kaynak kodu kendilerine ait yazılımlarla üretilen makine ve donanıma değer katılıyor.
Özellikle kumaş kesiminde hazır giyim sektöründe yaşamı zenginleştirdiğini ve kolaylaştırdığını söylediğimiz makineler yapı ve işlev bakımından rakiplerinden üstün yanları var; eksikleri yok. Eksikleri yok ama makine üreticilerimiz bazı ülke üreticilerinin fiyatını alamıyor. Fiyat konusunda nasıl bir yol ve yöntem izlediklerini da soruyoruz İzzet Savaş ve Turhan Gültekin’e: “ Biz asla fiyat rekabeti yapmıyoruz; kaliteli yapı, etkin işlev ve müşteri yararını en çoğa çıkmayı önemsiyoruz” diyorlar.
Çağımızın teknolojileri bağlantı, iletişim-etkileşim ve işbirliklerinde sınır tanımıyor. Alış-veriş işbirliğinin bir parçası. Eğer bir makine üreticisi firma yetkilileri, “Biz ürettiğimiz makinelerle kullanıcıya değer katıyoruz” diye söze başlıyorsa “kulak kirliliği” yaratıp yaratmadığına bakmak gerekir. Kulak kirliğinin tuzaklarına okuyucuyu düşürmemek için tesis yöneticilerinden, ne gibi “değer katkısı” yapıldığını somutlaştırmak istiyoruz. Serkon yöneticilerinin yanıtı şöyle: “ Başkaları yedek parçadan para kazanıyorlar; bizim öyle bir stratejimiz yok. Yazılım güncellerimizden bedel almıyoruz. Yan sanayi gerektiği kadar olmadığı için kendi olanaklarımızla üretiyor; yedek parçalarda her anlamda güven yaratan uygulamalar yapıyoruz. Müşteri ilişkilerimizde ‘işletme maliyetini düşürme’ konusunda birlikte çalışıyoruz. Bizim fiyat rekabeti yapan Çin-Japon makinelerine göre yazılımlarımız yeni ve daha yüksek verimli. Biz ürettiğimiz makineleri teslim ettikten sonra işimizi bitmiyoruz: makinelere hayat katma konusunda müşterilerimizle paydaşlığımızı sürdürüyoruz”
Serkon Teknoloji’de 90 insan çalışıyor. Bunların 17’si mühendis, 30’u teknisyen, diğerleri en az lise mezunu…
Bugün gelinen noktaya ulaşılmasını hangi birikimlerle yaptıklarını da öğrenmek istiyoruz… Diyorlar ki, “Önce kendimiz işin içinden geliyoruz. Müşteri sayısı arttıkça, müşteri deneyimleri zenginleştikçe onların büyük katkılarını arkamızda hissediyoruz. Müşterimiz ihracatını artırdıkça, bütün dünya tüketicilerin ihtiyaçlarını öğrenme ve erişme olanaklarımız var. Ülkemiz kumaş ve hazır giyimde en ileri teknolojileri kullanma, bakım-onarım ve uyumlandırma konusunda zengin birikimi olan bir ülke. Birikimlere erişebilmek de bizim gücümüzü artırıyor. İplik, kumaş ve bitirme işlemlerinde ülkemiz insanının kazandığı deneyim en ön sıralarda. Sipariş boylarının kısalığı, karşılama zamanı, üretimde endüstri 4.0 uygulamalarının hızlanması ve yoğunlaşması bizim üstün yanlarımız… Biz endüstri 4.0’ı hayata taşıyoruz. Türkiye’de tekstil ve hazır giyim ekosistemini biraz daha planlı, disiplinli desteklersek değer yaratma zincirinde daha iyi bir konuma ulaşırız!”
Bugün yerimiz sağlam olabilir ama birikim yeteneklerimizi koruyarak uzun dönemli geleceği güven altına almak için Türkiye’de makine üretimi ekosisteminin var olan ya da eksik olan ne? İzzet Savaş ve Turhan Gültekin’in saptamalarını paylaşalım: “ Zengin insan kaynağımız önemli bir varlık… İnsanımızın hızla uyum gösterebilme yetkinliği var. Eğer eğitim sisteminin eksikleri giderilir, yanlışları düzeltilir, yetişkin işgücü arzı artırılırsa hızla gelişme potansiyellerini değerlendirebiliriz. Teşvik sistemlerini de gelişmelere göre yeniden tanılamalıyız. Yazılım konusunu da koşulları dikkate alan bir yaklaşımla ele almalıyız.”
Ülkemizde kesme işlemlerinde ileri teknoloji donanımlı makine-donanımın kattığı değer konusunda da düşüncelerini aldık Serkon Teknoloji yetkililerinin:” Ciddi ‘ithal ikamesi’ sağlıyoruz… Tekstil sektörünün dinamik talebine hızla adapte oluyoruz. İhracatta net döviz katma değeri yaratıyoruz. İhracatımızda yaklaşık 70 $/kg fiyatına erişmiş durumdayız. Ayrıca teknoloji eğitimine sürekli destek oluyoruz” diyorlar.
Bizim gözlememize göre daha önemli katkıları var: Birincisi, kumaşta kesme atıklarını, hata katsayısını azaltıyorlar… İnsana bağlı olmayan kontrol işlemleri ile üretim sürecini uçtan-uca gözetim ve denetim altına alabiliyor. Reklamasyon azalmasının kattığı değeri unutmamak gerekiyor. Hız ve esneklikle zaman kazancının da getirisini unutmamalıyız. Verimlilik arttıkça rekabet gücü kazanma, kendini yeniden üretme ve uzun dönemli geleceği güven altına alma konusunda ilerleniyor.
Serkon Teknoloji yöneticileri, işe saygının önemini vurguluyor. Bir işe inanmanın “yapabilirim” demenin önemini özenle vurguluyor.