Ticaret Bakanlığı geçtiğimiz günlerde çok değerli bir veri paylaştı.
Bakanlık, uzun süredir ihracat camiasında, gümrük müşavirliklerinde, ticaret ve sanayi odalarında ve ihracatçı birliklerinde tartışılan bir konuya açıklık getirecek yeni bir veri setini açıkladı. Bu yeni veri seti, firmaların ihracat verilerini merkez adreslerine göre değil, faaliyette bulunulan ile göre derliyor.
Normal şartlarda TÜİK yıllardan bu yana illere göre dış ticaret istatistiklerinde, firmaların merkez adresleri için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sicil kayıtlarını esas alıyor. Örneğin merkez adresi İstanbul-Şişli’de bulunan ancak üretim yaptığı fabrikası Tekirdağ’da olan ve ihracat sevkiyatını buradan gerçekleştiren A firmasının ihracatı İstanbul verisi olarak açıklanıyor. Bu nedenle sadece Tekirdağ gibi İstanbul’a çok yakın illerde değil, Kahramanmaraş, Malatya gibi uzak illerde yapılan üretim ve ihracat verileri de İstanbul’a, ya da firmanın sicil kaydının bulunduğu diğer illere kayıyor.
Ticaret Bakanlığı bu ocaktan itibaren, mevcut uygulamanın yanında üretim yerleri dikkate alınarak hesaplanan faaliyet illerine göre ihracat verilerini açıklamaya başlayacağını duyurdu.
Yeni sisteme göre ihracatın iller arasında dağılımında çok büyük değişiklikler var. Örneğin 2022’de yaklaşık 125 milyar dolar İstanbul merkezli ihracat, üretim yerleri dikkate alınarak yeniden derlendiğinde 55 milyar dolara geriliyor. Kocaeli’nin 2022 ihracatı 14,5 milyar dolardan 30,6 milyar dolara, İzmir’in ihracatı 17 milyar dolardan 25 milyar dolara, Bursa’nın ihracatı 12,8 milyar dolardan 17,1 milyar dolara, Tekirdağ’ın ihracatı 3,1 milyar dolardan 13,5 milyar dolara yükseliyor.
Adrese dayalı Aralık 2023 verileri henüz kesinleşmediği için yukarıdaki tabloda tahmini olarak yer verildi. Ancak sonuç hemen hemen 2022 ile aynı.
Yeni veriye göre illerin ihracat sıralamasındaki yeri de değişiyor. Adrese göre veri faaliyette bulunulan ile revize edilince Kocaeli, Tekirdağ, İzmir, Bursa, Manisa, Sakarya, Eskişehir ve Mersin gibi illerin ihracatı yükselirken, İstanbul, Ankara, Gaziantep, Şırnak, Trabzon gibi illerin ihracat verisi düşüyor. Denizli ve Hatay ilk 10’dan çıkıyor ve bu ikisinin yerine Tekirdağ ve Sakarya giriyor.
Adrese göre ihracat verileri neden önemli? Elbette, illerin gerçek durumunu ve potansiyelini görmek bu verinin en önemli faydası. Bunun yanında ihracat desteklerini, yatırım teşviklerini daha iyi yönlendirebilme, yeni organize sanayi bölgeleri kuruluşunu planlama gibi kolaylıklar sunacak. Bir çalışma olup olmadığını bilmiyoruz ama benzer bir verinin ithalat için de yapılması faydalarını artıracaktır.
YURTİÇİ
10 Ocak 10:00
-
Kasım ayı sanayi üretim endeksi
-
Kasım ayı işgücü verileri
-
Kasım ayı inşaat maliyet endeksi
12 Ocak 10:00
YURTDIŞI
9 Ocak 10:00: Almanya Kasım ayı sanayi üretimi
11 Ocak 16:30
12 Ocak 16:30: ABD Aralık ayı üretici enfl asyonu