Erkekler tarafından, erkekler için tasarlanan şehirler, kadınların ve kız çocukların ihtiyaçları, istekleri ya da güvenliklerini ne kadar sağlıyor? Kadınlar şehirlere baktıklarında ne görüyorlar? İPA Raporu İstanbul’un bu konuda attığı adımları ortaya koyuyor.
Bugün dünya nüfusunun yarısından fazlası şehirlerde yaşıyor. Bu rakamın 2050 yılına kadar yüzde 68’e yükseleceği tahmin ediliyor. 2030 yılına kadar dünyada, çoğu küresel Güney’de olmak üzere, 10 milyondan fazla insanın yaşadığı 43 mega şehir olması bekleniyor.
Peki bu şehirlerde, gerek planlanma gerekse yönetim açısından, kadınlar eşit söz hakkına sahip mi?
Erkekler tarafından, erkekler için tasarlanan şehirler, kadınların ve kız çocuklarının ihtiyaçları, istekleri ya da güvenliklerini ne kadar sağlıyor?
Kadınlar şehirlere baktıklarında ne görüyorlar?
Örneğin, İrlanda'da kadınların yüzde 55'i hava karardıktan sonra toplu taşıma araçlarında kendilerini güvensiz hissediyor.
Birleşik Krallık’ta kadınların yüzde 71’i kamusal alanda tacizin bir türüne maruz kaldığını söylüyor. Bu oran 18-24 yaş arası kadınlar arasında yüzde 97’ye yükseliyor.
Ürdün'de ankete katılan kadınların yüzde 47'si toplu taşıma araçlarının uygun fiyatlı ve ulaşılabilir olması ve kamusal alanda cinsel taciz nedeniyle bir iş fırsatını geri çevirdiğini ifade ediyor. New York’ta kadınlar, güvenlik nedeniyle ulaşım için ayda ortalama 26 ila 50 dolar fazladan harcama yapıyor.
Etiyopya’nın Hawassa kentinde yapılan bir anketten elde edilen veriler, kadınların ve kız çocuklarının yüzde 50,8’inin toplu taşıma araçlarını kullanırken şiddete maruz kaldığını ortaya koyuyor. Bu liste uzayıp gidiyor…
“Kadınlara Yatırım Yapın: İlerlemeyi Hızlandırın”
İstanbul Planlama Ajansı’nın Kent Gündemi Serisi’nin son raporu da tam da bu sorunları gündeme getirirken, “Kadınlara Yatırım Yapın: İlerlemeyi Hızlandırın” temasını odağına alıyor. “İstanbul’un Dönüş ümü: Kadın Dostu Kent Politikaları” raporu son beş yıl içerisinde “kadın dostu kent” olma hedefi doğrultusunda İstanbul’da atılan adımları sıralıyor.
Rapor, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması açısından ekonomik eşitsizlikler, siyasal güçlenme, sağlık ve hayatta kalma ile eğitime katılım başlıklarını öne çıkartıyor ve bu başlıklarda Türkiye ve İstanbul’daki temel göstergeleri verilerle inceliyor.
İstanbul Vizyon 2050 Stratejik Planlama çalışmalarında kadına yönelik politikalara yer verilen raporda, son beş yılda kadınların kent ve çalışma hayatına katılımı ile toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlama amaçlı İstanbul Büyükşehir Belediyesi eliyle hayata geçirilen politikalar öne çıkıyor.
İBB’nin kadın yönetici sayısı yüzde 148 arttı
* İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kadınların kent ve çalışma hayatına katılımı ve toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlama yönündeki öne çıkan çalışmaları şöyle:
* 2019’dan bu yana İBB bünyesinde çalışan kadın sayısı yüzde 36 arttı.
* İBB’nin kadın yönetici sayısı yüzde 148 arttı.
* Daha önce kadınların çalışmadığı 12 meslek kolunda kadınlar çalışmaya başladı.
* 11 Kent Lokantasının tamamında kadınlar istihdam edildi.
* 3 Kadın Emeği Üretim Atölyesi ve 1 Kadın Emeği Dükkanı hizmete açıldı.
* Feshane’de açılan Kadın Dayanışma Pazarı ile 17 farklı günde 200 kadın girişimcinin ürünlerini satması sağlandı.
* Memleket Günlerinin düzenlendiği Yenikapı etkinlik alanında 56 farklı günde 32 kadın girişimci satış yaptı.
* Kadınların çocuklarını güvenle bıraktığı 10 bine yakın çocuk kapasiteli 100 Yuvamız İstanbul Merkezi, kadınların işgücüne katılımını fayda sağladı.
* 72 bin kadın Bölgesel İstihdam Ofisleri aracılığıyla çeşitli sektörlerde işgücüne katıldı. İstihdam edilenlerin yüzde 75’ini 34 yaş altı kadınlar oluşturdu.
* 7 İBB Kadın Merkezinde binlerce kadına sağlık, sosyal hizmet, kültürel etkinlikler, istihdam, eğitim ve spor alanlarında destek verildi.
* Kadın Destek Hattı ile şiddet mağduru ya da şiddet tehlikesi altında olan kadınlara 7/24 hizmet verildi. 5 bin 438 kadın bu hizmetten faydalandı.
* Cinsel Şiddete Karşı Mücadele Merkezi ile kadınlara ilk defa bu alanda özelleşmiş destek sağlandı.
* Şiddetten kaçan ve İstanbul’a gelen kadınlar için Büyük İstanbul Otogarı’nda Otogar Danışma Birimi kuruldu.
* Kadın Dayanışma Evlerinde yüzlerce kadın ve çocuk barındı, psikolojik ve hukuki destek aldı.
* Meme kanseriyle mücadele kapsamında bin 288 kadın mamografi hizmetinden faydalandı.
* Mor Tır Hareketi ile kadınların ruh ve beden sağlıklarını korumak ve yaşam koşullarını iyileştirme amacıyla 23 ilçede 28 farklı noktada 60 etkinlik düzenlendi.
* Anne Kart ile 650 bin anne 0-4 yaş arası çocuklarıyla 142 milyon kez ücretsiz toplu ulaşım kullandı.
* 8 kız yurdu inşa edildi.
* Sen Oku Diye projesi ile ebeveyn kaybı yaşamış, engel durumu bulunan, şehit ya da gazi çocuğu olan 416 bin 525 öğrenciye 179 milyon TL tutarında maddi destek sağlandı.
* Genç Üniversiteli destekleri ile 300 bin öğrenciye 1,5 milyar TL burs verildi.
* 6 Şubat depreminin ardından kadınlara özel destek veren Mor Otobüs tahsis edildi, Kadın Emeği Üretim Atölyesi kuruldu.