Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kasım dönemi işgücü verilerini açıkladı. Yılın son çeyreğinin ortalamasını yansıtan kasım dönemi verilerinin açıklanmasıyla 2019 yılı ortalama işgücü verilerini hesaplamak mümkün hale geldi.
TÜİK verileriyle yaptığımız hesaplama, geçen yıl istihdamda tam bir deprem yaşandığını ortaya koyuyor. Öyle bir deprem ki hasarı, 2009 krizinin yarattığı hasarı bile geride bırakıyor.
Yaptığımız hesaplamanın ortaya koyduğu başlıca sonuçlar şöyle:
* 2019’da yıllık ortalama işsizlik oranı 2018’e göre 2.75 puan birden artarak yüzde 13.71’e çıktı. Bu düzey 2009 krizi düzeyinin 0.66 puan üstünde.
* Tarım dışı işsizlik oranı 3.09 puan artarak yüzde 16’ya tırmandı. Bu da 2009 krizinin 0.05 puan üstünde.
* 15-24 yaş arası gençler arasındaki işsizlik 5.07 puan birden fırlayarak yüzde 25.37’ye ulaştı. Bu oran da 2009 krizinin 2.48 puan üzerinde.
* Her üç işsizlik oranı da 2009 krizi rekorlarını daha yükseğe taşırken, dar tanımlı işsiz sayısı bir yılda 924 bin kişi ve yüzde 26.13 artarak 4 milyon 461 bine ulaştı.
* Toplam istihdam artmak bir yana 658 bin kişi azaldı. İstihdam, 2009 krizinde bile 11 bin kişilik minik bir artışla düzeyini korumuştu.
* İstihdamdaki sert düşüşün daha da artmasını kamu istihdamındaki yıllık ortalama 464 bin kişilik artış frenledi. Bu, özel kesimdeki yıllık istihdam kaybının 1 milyon 120 bini bulduğu anlamına geliyor. 2009 krizinde özel kesim istihdam kaybı sadece 26 bin düzeyindeydi.
* 4 ana sektörden hizmetler hariç tamamında istihdam kaybı yaşandı. İstihdam kaybı tarımda 212 bin, sanayide 115 bin, inşaatta 443 bini buldu. Hizmet sektörlerin tamamında 109 bin kişilik bir istihdam artışı gerçekleşti. Kamu istihdamındaki 463 bin kişilik artışın esas olarak hizmetlerde olduğu hesaba katılırsa, özel kesimde hizmetler sektöründe de ciddi bir istihdam kaybı yaşandığı ortaya çıkıyor.
* İstihdam kaybına paralel olarak istihdam oranı 1.70 puan birden düşerek yüzde 45.68’e geriledi. Çalışanların çalışma çağındaki nüfusa oranı olan istihdam oranında, 2009 krizinde yaşanan düşüş 0.64 puanla sınırlı kalmıştı.
* TÜİK’in işgücüne katılım miktarını düşük hesaplaması, resmin daha da karanlık gözükmesini önledi. TÜİK’in verilerine göre 2019’da çalışma çağındaki nüfus 815 bin kişi artarken, çalışanlar ile iş arayanlardan oluşan işgücündeki artış sadece 268 bin kişi oldu. TÜİK’in hesapladığı işgücü artışı nüfus artışına paralel olarak örneğin 800 bin olsaydı, işsiz sayısı 5 milyona yaklaşacak ve işsizlik oranı yüzde 15’i aşacaktı.