MİLLİ Eğitim Bakanı Prof. Ziya Selçuk ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Başkanı Muhiddin Gülal ile Giresun’dayız.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğrencilere 500 bin tablet bilgisayar dağıtma planına 20 milyon liralık katkıda bulunan TMSF Başkanı Gülal ve Bakan Selçuk’la önce Ülper Şehir Ümit Kılıç Yatılı Bölge Okulu’na gittik.
Bakan Selçuk ve Gülal, tablet bilgisayarları okul yönetimine teslim etti, öğrencilerle buluştu. Ardından Selçuk’la sohbet ettik. Selçuk, karşısında ekonomi gazetecilerini görünce sohbete meslek liselerinden girmeyi seçti. Önce şu saptamayı yaptı:
- Demokrasiyle ilişkilendirilmemiş bir eğitim, ekonomiyle bağlantısı olmayan eğitim her zaman içe kapalı ve üretimden kopuktur. Böyle bir durumda eğitim insanların günün ihtiyacına göre donanmasının mümkün olmadığı bir alana, dönüşüyor.
Ardından konuya yaklaşımını paylaştı:
-Eğitim çağın becerilerini dikkate alan hem milli, hem evrensel eksende insan yetiştirme hedeflerini gözeten bir kurum olmalı.
Meslek liseleriyle ilgili hedefinin altını çizdi:
- Bugün meslek lisesindeki beceri setleriyle sanayinin, hizmet sektörünün ihtiyacının örtüşmesini hedef alıyoruz.
50’yi aşkın sektörle birebir toplantılar yaptıklarını belirtti:
- Sektörlere, “Neye ihtiyacınız varsa, meslek liselerinde bizim müfredatımız odur. Bizim ana hedefimiz meslek lisesi mezunuyla sizin beklediğiniz niteliklerin yüzde 100 örtüşmesi” dedik.
Meslek liselerinde bu kapının açıldığını vurguladı:
- Meslek liseleri için sektörlerin ihtiyacı olan beceri havuzu ortaya konuldu. Bunlar ders programlarına girmeye başladı. Fabrikalardaki ustabaşıların derse girmesinin önü açıldı.
Fabrikaların içine okul açılabilmesi için mevzuat düzenlemesi yapıldığını kaydetti:
- Meslek liselerinin üretim gelirinde yüzde 15 Hazine kesintisi vardı. Yüzde 1’e indirildi ve üretim patlaması yaşandı. Bu, çocukların üreterek öğrenmesine ilişkin bir yaklaşım getirdi.
Aselsan’ın ve İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Teknoparkı’nın içine açılan okulları örnek gösterdi:
- Bu okullar başarıda ilk yüzde 1’lik dilimden öğrenci alıyor. Bu, meslek liselerinde hiç olmamıştı.
Aselsan’daki okulun cazibesine işaret etti:
-Aselsan’daki okula giden öğrencinin geliri, bursu var. Mezuniyet sonrası üniversiteye devam etmek isterse burs desteği sürecek. Ayrıca iş önceliği de olacak.
Meslek liselerinin gözden düşmesine yol açan gelişmeyi şöyle irdeledi:
- Öğrenciye hayatın ve ilgili sektörün ihtiyacı olan eğitimi vermeyince istihdamla ilgili tıkanıklık oluşuyor. Meslek liselerinden mezun yüzbinlerce insan sürekli işsiz kalınca kültür burada kırılma yaşıyor. Meslek lisesinin “işe yaramaz” olduğu düşünülüyor.
Bu “kültür”ü dönüştürmenin yolunu anlattı:
- Meslek liselerinde “dönüşüm”ün yolu “kırıldığı” yerden başlamaktı. Mezunlarına iş önceliği, garantisi verildiğinde “kültür” birden değişiyor. O zaman yüksek puanla Atatürk Anadolu Lisesi’ne girebilecek öğrenci yönünü Aselsan Meslek Lisesi’ne çeviriyor.
Meslek liselerindeki “kırıldığı yerden başlayan kültür dönüşümü” ailelerin çocuklarına, “Emir alan değil, emir veren olmak için mutlaka üniversite bitir” tavrını değiştirmeye yeter mi?
Meslek liselerindeki “kültür dönüşümü” aileleri de kapsarsa, o zaman mezunlar “aranan eleman” olur, tüm sektörlerdeki “ara eleman” sorunu çözülür...
Otellerin içine 50 okul açtık, 200’e ulaşacak
MİLLİ Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, meslek liseleri konusunda Kültür ve Turizm Bakanlığı ile birlikte attıkları adımı paylaştı:
- "Otellerin içinde okul kuralım. Zaten meslek lisesi öğrencisinin çalışma alanı orası” dedik.
Şu anda bu şekilde 50 okulumuz oldu. 2 yılda "otel içi okul” sayısı 200'ü bulacak.
Ardından ekledi:
-Bunların hepsi iş öncelikli, iş garantili okullar. Ayrıca otel içi okullarda çocukların, öğretmenlerin konaklayacağı yer var. SGK desteğiyle maaş ödenmesi de söz konusu.
‘En dipteki’ 1000 okulu seçtik, çıta yükselecek
MİLLİ Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, imkanları dar olan okullarla ilgili bir araştırma yaptıklarını belirtti:
- Başarının en düşük, disiplin sorununun, devamsızlığın en yüksek olduğu 1000 meslek lisesi belirledik.
Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Mahmut Özer'in yürüttüğü çalışmayı anlattı:
- Belirlediğimiz 1000 meslek lisesinde bilgisayar laboratuvarı, beceri atölyeleri dahil ekosistemi düzenleme-dönüştürme çalışması başladı. Öğrencilerin becerileri ve ilgi alanlarına göre kurslar düzenlendi.
Seçimin kaç okul arasından yapıldığını sorduk, yanıtladı:
- Türkiye'de 12 bin civarında lise var. Bunların 3 bin 500-4 bini meslek lisesi. Seçimi meslek liseleri arasından yaptık.
Ardından şu noktanın altını çizdi:
- Bu, aslında 1000 okulu "demokratikleştirme” projesi aynı zamanda. O okullarda bir "fırsat adaleti” sağlanıyor.
Özel sektör ‘mesleki eğitim merkezi’ açmaya yönelmeli
MİLLİ Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, "mesleki eğitim merkezi" konusundaki mevzuat değişikliğine dikkat çekti:
- Özel sektörün "mesleki eğitim merkezi” açabilmesini sağladık. "Mesleki eğitim merkezi” aslında "çıraklık eğitim merkezi”. Biz bu merkezlerde eğitim gören öğrenciyi "lise mezunu” kabul ediyoruz artık.
Almanya’dan örnek verdi:
- Almanya'da mesleki eğitimin yüzde 85'i özel sektörün elindedir. Bizde meslek liselerinin yüzde 5'i özel sektörün elinde.
Özel sektörün makine parkına sahip olduğunu, sürekli güncellediğini kaydetti:
- "Mesleki eğitim merkezlerine ayrıca makine parkı kuracağımıza öğrencinin eğitim alanı makinelerin bulunduğu fabrikalar olsun. Ustabaşıları da derse girsin.
İstihdama katkı karşılaştırması yaptı:
- Meslek liselerinden mezun olanların yaklaşık yüzde 10'u istihdam ediliyor. "Mesleki eğitim merkezi” mezunlarında istihdam oranı yüzde 88 ve hepsi kendi alanında.
"Mesleki eğitim merkezi-çıraklık eğitim merkezFne başvuru sayısında artış olduğunu vurguladı:
- Eskiden "Çıraklık-kalfalık” eğitimini tamamlayan çocukların ayrıca liseyi bitirmesi de söz konusuydu. Çocuklar sene kaybediyordu. Biz bu işi çözünce "mesleki eğitim merkezlerine başvuruda artış yaşandı.
TOBB’a bağlı odalar yüzlerce okulun ‘hamiliğini üstlendi
MİLLİ Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’yle (TOBB) ortak yaptıkları çalışmaya değindi:
- Yüzlerce meslek okulunun hamiliğini üstlendiler. Artık okulun yönetimine iş dünyası temsilcileri de yönetim kurullarına giriyor.
İhtiyaçların yönetim kurullarında belirlendiğini vurguladı:
- Ders içerikleriyle ilgili kararlar da iş dünyası temsilcileriyle birlikte alınıyor.
Meslek liselerine yönetici atamalarında yaptıkları değişikliğe işaret etti:
- Meslek liselerine sosyal bilimler alanında yöneticiler atanıyordu. Yönetici atamaları için "teknik alan” zorunluluğu getirdik.
Şu noktanın altını yeniden çizdi:
- Meslek liselerinde artık müfredat sektörlerin ihtiyaçlarına göre yapılandırılıyor.