TAV Havalimanları Holding A.Ş., İstanbul Havalimanı projesi gündeme geldiğinde, 2014 yılından itibaren makas değiştirme planı yaptı:
- Atatürk Havalimanı, ciromuzun yarısını oluşturuyor. Atatürk Havalimanı’nın kapanıp portföyümüzden çıkmasından doğacak açığı doldurmamız gerekiyor.
Strateji şöyle çizildi:
- Portföyümüze yeni havalimanları eklemeliyiz. Var olan havalimanlarını da büyütmeye odaklanmalıyız. Ayrıca, servis şirketlerimizi TAV dışında da büyüyebilecek adımlar atmak üzere serbest bırakalım.
Bu yönde düğmeye aynı yıl basıldı:
- Milas-Bodrum Havalimanı 2014 yılında TAV portföyüne girdi. 2018 yılında da Antalya Havalimanı’nda IC-İçtaş hisseleri devralındı. Antalya’da böylece Fraport’la ortaklık gerçekleşti.
Derken İstanbul Havalimanı Nisan 2019’da devreye girdi, Atatürk Havalimanı kapandı:
- Atatürk Havalimanı, kapandığı günlerde TAV’da FAVÖK’ün neredeyse yarısını oluşturuyordu.
2020 yılı Mart ayında pandemi bütün dünyaya yayıldı:
- Havacılık sektörü pandemide çok ciddi kriz yaşadı. Ayrıca diğer taraftan TAV’ın portföyündeki havalimanlarının ortalama imtiyaz süresi 8 yıla düşmüştü.
TAV Havalimanları Holding A.Ş. CEO’su Serkan Kaptan ile Kurumsal İletişim Direktörü Erhan Üstündağ, geçenlerde gazetemizi ziyaret ettiler.
Hakan Güldağ, Handan Sema Ceylan ve Mustafa Kemal Çolak ile birlikte sohbetimizde Serkan Kaptan, 2021 yılında Kazakistan’ın Almatı Havalimanı’nı satın aldıklarını anımsattı:
- Almatı, pistler hariç terminal mülkünü satın aldığımız ilk havalimanı oldu. Yaklaşık 420 milyon Euro ödedik. 200 milyon dolarlık da yatırım yapıyoruz. Almatı için EBRD, IFC, EDB ve DEG’den 450 milyon dolar finansman sağladık.
Almatı’nın TAV için Orta Asya’ya açılan kapı olduğunu kaydetti:
- Almatı’da kapasiteyi 14 milyon yolcuya çıkaracağız. Kargo ve yakıt işi nedeniyle çok dirençli bir yatırım oldu. Almatı Havalimanı, 2019’da 6.4 milyon yolcuya hizmet vermişti. 2021’de 6.1 milyon yolcu, 2022’de 7.2 milyon yolcuya hizmet verildi.
Almatı’da yeni terminalin 2024’ün ilk yarısında açılmasını planladıklarını bildirdi:
- Yeni terminal inşaatının yüzde 65’i tamamlandı.
Pandemide havalimanlarının işletme sürelerine yaşanan kriz nedeniyle 2’şer yıl eklendiğini anımsattı:
- Biz yenilenen ihalelerle işletme sürelerimizi uzattık. Örneğin Antalya’da yeni ihale ile birlikte işletme süremiz 2052’ye, Ankara’da da 2050’ye uzadı. Böylece işlettiğimiz havalimanlarında ortalama imtiyaz süremiz 30 yıla çıktı.
TAV Havalimanları’nın bugün 8 ülkede 15 havalimanı işlettiğinin altını çizdi:
- Servis şirketlerimizin ürün ve hizmetleriyle küresel ayak izi 29 ülkede 108 havalimanına ulaştı. Örneğin “Prime Class” özel yolcu salonlarımızın sayısı 20 ülkede 85’e ulaştı. New York’ta JFK’yde 4 salonla, Kenya’da 5 salonla, Şili Santiago’da 5 salonla hizmet veriyoruz.
TAV Technologies’in geliştirdiği havalimanı yazılımlarını ihraç ettiklerini vurguladı:
- Güney Afrika, Panama ve Özbekistan’da TAV Technologies’in geliştirdiği yazılım kullanılıyor. Meksika’da da aynı şekilde teknoloji şirketimizin yazılım altyapısı kullanılacak.
Özel yolcu salonu işletme ve teknoloji şirketinin cirolarını merak ettim, paylaştı:
- TAV İşletme Hizmetleri ve TAV Technologies, ciroları 100’er milyon Euro’yu geçen şirketlerimiz haline geldi.
2014’ten itibaren başlattıkları makas değişikliğinin ardından 2022 yılında Atatürk Havalimanı’nın portföyde olduğu dönemdeki ciroyu geçen yıl yakaladıklarını aktardı:
- 2022’nin ilk çeyreğinden itibaren ciro ve FAVÖK, pandemi öncesi rakamların üzerine çıkmıştı. 2022 yılını 1 milyar 51 milyon Euro ciro ile kapattık. Yolcu trafiğinde ve FAVÖK’te de o dönemi yakalamak için birkaç seneye ihtiyacımız var.
İyi senaryonun gerçekleşmesi halinde 2025’te 116 milyon yolcuya hizmet vermelerinin söz konusu olacağını ifade etti:
- İyi senaryo gerçekleşirse 2025’te FAVÖK 529 milyon Euro’ya ulaşır. Atatürk Havalimanı, FAVÖK’ün neredeyse yarısını üretiyordu. Bugün cironun yüzde 66’sı yurtdışından geliyor. Kombine cironun yüzde 43’ü servis şirketlerinden sağlanıyor.
Cironun yüzde 66’sının yurt dışından, yüzde 43’ünün teknoloji ve özel yolcu salonu hizmeti başta olmak üzere servis şirketinden sağlanması, TAV’ın makas değişikliğinin başarıya ulaştığını gösteriyor…
TAV Havalimanları Holding CEO’su Serkan Kaptan, gazetemizi ziyaretindeki sohbetimizde grubun makas değişikliği ile öne çıkan faaliyet alanlarından birine işaret etti:
- İstanbul Havalimanı’nda lüks marka mağazacılığı işletmesinde de varız. İstanbul Havalimanı’nın dış hatlar tarafında “Luxury Square” olarak bilinen bölümünde dünyaca ünlü 40’ın üzerinde lüks moda markasını iştirakimiz ATÜ vasıtasıyla yolcularla buluşturuyoruz.
Söz konusu markalardan örnek verdi:
- Hermes, Cartier, Bvlgari, Fendi, Celine, Loro Piana, Montblanc, Ferragamo, Zegna, Etro, Michael Kors, Paul & Shark, Longchamp, Furla, Tissot’nun yer aldığı 15 marka ve 18 monobrand mağazamız İstanbul Havalimanı’nda hizmet veriyor.
Ayrıca yine lüks ürünlerin bulunduğu multibrand mağazalarında 20 lüks saat ve mücevher markasının yer aldığını bildirip ekledi:
- İstanbul Havalimanı’ndaki Hermes, Bvlgari ve Cartier mağazalarımız, bu markaların tüm dünyadaki havalimanlarında faaliyet gösteren mağazaları içinde en yüksek satış hacmiyle öne çıkıyor. Yani, rekor kırıyor.
TAV Havalimanları Holding CEO’su Serkan Kaptan, Antalya Havalimanı’na değindi, şu bilgileri verdi:
- Antalya Havalimanı ihalesini ortağımız Fraport’la 7.25 milyar Euro’luk teklifle kazandık. Yolcu garantisi söz konusu değil. 2052’ye kadar işleteceğimiz Antalya Havalimanı için DHMİ’ye Mart 2022’de 1.8 milyar Euro ön ödeme yaptık.
Antalya Havalimanı için 1 milyar 225 milyon Euro finansman sağladıklarını vurgulayıp, kaynak paketini aldıkları bankaları sıraladı:
- Deutsche Bank, Ziraat Bankası, Akbank, Vakıfbank, TEB, Alpha Bank, QNB Finansbank, Piraeus Bank, Kommunalkredit Austria.
Antalya Havalimanı’na 765 milyon Euro’luk yatırıma hızla başladıklarını kaydetti:
- 2025 yılında yeni dış hatlar terminalini devreye almayı hedefliyoruz. İnşaatın yüzde 43’ü tamamlandı. Kapasite önce 65 milyon, nihai olarak 80 milyon yolcuya çıkacak.
Mevcut yolcu sayısına değindi:
- Antalya, 2019’da 35.7 milyon yolcuyla rekor kırmıştı. 2022’de 31.2 milyon yolcuya hizmet verdik. Bunun 25 milyonu dış hat yolcusuydu.
TAV Havalimanları Holding CEO’su Serkan Kaptan, Unifree/Heinemann ortaklığındaki iştirakleri ATÜ Duty-Free’nin İstanbul Havalimanı’nda “Old Bazaar” markasıyla yer aldığını belirtti:
- ATÜ, 6 ülkede 21 havalimanında faaliyet gösteriyor.
Ardından ekledi:
- Bu yıl ilk çeyrekte yolcu başına duty-free harcaması yüzde 13 arttı, 8.6 Euro oldu.
TAV Havalimanları CEO’su Serkan Kaptan, Ankara Havalimanı’nda da işletme süresinin 2050’ye uzatıldığını bildirdi:
- Ankara Havalimanı’na 300 milyon Euro yatırım yapacağız. 475 milyon Euro artı KDV ödeyeceğiz.
Yeni pist, kule ve bağlantı tesislerini içeren ilk faz yatırıma bu yıl başladıklarını kaydetti:
-Yatırım 2-3 yılda bitecek. Trafiğe bağlı olarak 2038’den sonra terminali de genişleteceğiz.
Ankara Havalimanı’ndaki yolcu sayısına işaret etti:
- 2019’da 13.7 milyon yolcuya hizmet verdik. 2022’yi 8.6 milyon yolcu ile kapattık.