Bir araştırma
Geçen haftaki yazımı okuyanlar hatırlayacaktır. Ama okumayanlar için anlatayım. Bir kariyer sitesi (Zety.com), işe alma görüşmelerinde 2021 yılında sorulan sorular ile ilgili bir araştırma yapmış. En çok sorulan on soruyu sitesinde yayınlamış (https://zety.com/blog/job-interview-questions-and-answers). Gördüm ki, bu sorular ülkemizdeki görüşmelerde de çok kullanılmaktadır; zamanında ben de çok kullandım. Ortaya çıkan bu on sorudan ilk beşini geçen haftaki yazımda işlemiştim. Bu hafta da geri kalan beş soruyu işleyeceğim. Konuya yine işveren açısından bakacağım. Bu teknik konuya biraz renk katmak için “Siyasetçiler bu sorulara nasıl cevap verebilirdi?” diye yaptığım çeşitlemelere de devam edeceğim.
6-Liderlik becerilerini kullandığınız bir anı anlatınız
Liderlik deyince insanlar bazen en tepedeki yöneticileri anlarlar. Ama unvanında yöneticilik olan ve birden fazla kişiden sorumlu olan her kişide liderlik becerisi olması gerekir. Gerekir ama bu beceri herkeste gelişmez. Liderlik, yön vermek, ilham vermek ve etkilemek fiilleri ile ortaya çıkar. Lider, takipçilerine eylemleri ile örnek olan kişidir. Liderim demekle de lider olunmaz. Günlük güneşlik anlarda liderlik yapmak kolaydır. Lider kendisini zor zamanlarda, kriz anında belli eder. Bu soru size kişinin liderlik anlayışı ve stili hakkında fikir verecektir. Bakalım bu soruya cevap verirken aday neleri gündeme getirecektir? Anlattığı an gerçekten liderlik becerisinin elzem olduğu bir an mıdır, yoksa sıradan bir yöneticilik vakası mıdır? Bu anda kullandığı becerinin liderlikle ilgisi var mıdır? Liderlik sorumluluklarına nasıl sahip çıkmıştır?
Siyasetçi aday bu soruya şöyle cevap verebilir: “İşler sarpa sarınca, hep sorumluluğu yükleyecek birisini bulurum”.
7-Mevcut pozisyonunuzu neden terk ettiniz?
Bu soruyu sorarak adayı son işyerinin kapısına getirirsiniz. Orayı neden terk ettiğini anlatırken işyeri ve oradaki insan ilişkileri gündeme gelecektir. Aday bir şekilde bunlardan konuşacaktır. İş görüşmelerinde her sorunun cevabını dikkatli dinlemelisiniz. Ama bu sorunun cevabını daha bir dikkatli dinlemelisiniz. Çünkü çoğu kez kişilerin eski işyeri ve iş arkadaşları hakkında söyleyeceği sözler, ilerde sizin işyerinizi terk ettiği zaman söyleyeceği sözlere eş değerde olacaktır. Bu nedenle, eski işyeri ve iş arkadaşları hakkında kötü konuşan kişiyi işe almayınız. Çünkü böyle kişinin ekmek teknesine saygısı yoktur.
Siyasetçi adayın cevabı: “Koltuğumu kendi isteğimle terk etmedim; istifa benim sözlüğümde yoktur. Ben kendi isteğimle istifa etmedim, Genel Başkan istifa ettirdi” diyebilir.
8-Yanlış bir şey yaptığınız anı anlatınız
“İnsan denen yaratık, sanki yanlışlar yapmak için yaratılmıştır. Bazen insanın dünyaya gelişi de bir yanlışlık sonucudur. Bu kişileri ve bu dünyada yaptıklarını görünce bazı yanlışlıkların insanlığa olan maliyetinin ne kadar yüksek olduğunu görürsünüz. Sonuç, “Beşer, şaşar”. Önemli olan, kişinin yanlışlarından öğrenebilmesidir. Adayın yaptığı yanlışların türü ve bunu anlatış biçimi onun kişiliği hakkında iyi fikir verecektir.
Siyasetçi adayın cevabı: “Ben yanlış yapmam, yanılmam. Bir kere yanıldığımı sandım; yanılmışım.”
9-Nasıl bir iş ortamı tercih edersiniz?
İstanbul’daki bir yolcu, metrobüse şunu yazmış: “İnsanın hayali, boş metrobüs bulabilmek ile kısıtlı olmamalı”. Gerçekten de hayal önemli şeydir. Her şey hayal etmekle başlar. Kişi de hayalindeki iş ortamını bu soruya verdiği cevapla anlatır. Bırakınız kişi anlatsın özlemindeki iş ortamını. Bakın bakalım hayali ne kadar geniş? Acaba hayalinde neler var? Adayın hayalindeki işyeri ile sizinki çakışıyor mu?
Siyasetçi adayın cevabı: “Muhalefetin olmadığı, dikensiz gül bahçesi.”
10-Patronunuz ve çalışma arkadaşlarınız sizi nasıl tanımlarlar?
Belki bu sıralanan on sorudan en zoru bu sorudur. Kişiye kendisine ayna tutma fırsatı verilmektedir. Sanki kişi itiraf odasına konulmaktadır. Kişiler çoğu kez kendilerini başkalarının gözüyle çok daha iyi tanımlayabilirler. Kullandıkları sıfatlar, sözcükler kişinin karakterini ortaya çıkarır.
Siyasetçi adayın cevabı: “Nasıl mı tanımlarlar? “Yalanı, ana dili gibi konuşur” derler”.
Sonuç
İşletmelerin geleceği, insan kaynaklarının kalitesi ile doğru orantılıdır. İnsan kaynağı oluştururken de iş görüşmeleri hayati değer taşır. Bu görüşmelerde adayları tartmaya, değerlendirmeye çalışırsınız. Bunu sorduğunuz sorulara verdiği cevaplara bakarak yaparsınız. İki haftadır değindiğim bu on soru, adayların değişik boyutlarını ortaya çıkarmak için çok etkin sorulardır. Önemli olan, cevaplardaki gerçekleri yakalamak, şifreleri çözmek ve bir bütün olarak doğru yorumlamaktır.