Günümüz rekabet dünyasında KOBİ’lerin verimliliğinin artırılması sadece üretim süreçlerinde değil, bilgi, belge, analiz, rapor vb. araçların da hızlı erişilebilir olması bilgi teknolojilerinin verimli ve yoğun kullanılması ile bilgilerin elektronik ortama (Dijital ortam) taşınması ile mümkün olmaktadır.
Üretimde verimliliğin arttırılması ve dijital dönüşüm sürecinin hızlandırılması Türkiye’nin uzun süredir önemli kalkınma gündemlerinden biri olmuştur.
Bu bağlamda Türkiye’deki ulusal ve bölgesel politika ve strateji dokümanları, KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı (KSEP 2015-2018) ve Verimlilik Stratejisi ve Eylem Planı (VSEP 2015-2018) incelendiğinde imalat sanayinde verimliliğin arttırılmasının hem ulusal hem de bölgesel ölçekte önemli bir öncelik olduğu görülmektedir.
10. Kalkınma Planı KOBİ’ler ile büyük işletmeler arasındaki derin verimlilik farkına dikkat çekmektedir. Dolayısıyla, KOBİ’lerin verimliliğinin artırılması salt ekonomi genelinde verimliliğin artırılmasında önemli bir araç olmakla kalmayıp, aynı zamanda Plan’ın birincil hedeflerinden olduğu görülmekte.
Hedef kitlesi olarak İmalatçı KOBİ’lerin alındığı “Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezleri - Model Fabrikalar”, bu alanda geliştirilen politikalara katkı sağlamak amacıyla kurulmuştur.
Türkiye’de Uygulamalı KOBİ Yetkinlik Merkezi (Model Fabrika) kurulması ve işler hale getirilmesi amacını taşıyan proje; T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğinde yürütülmektedir.
Projenin sonunda, Türkiye’de Model Fabrika kurmak ve işletmek için uygun modellerin tespit edilmesi ve fabrikanın işlevsel hale getirilmesi için gereken çalışmaların ve analizlerin hazırlanmış olması planlanmaktadır.
Model Fabrika: Gerçek bir ürün, üretim hattı ve sistemleri olan deneyimleyerek öğrenmek üzere oluşturulmuş fabrikalardır.
Türkiye'de ilki Ankara’da kurulan, Bursa, Konya, Kayseri, İzmir, Gaziantep, Mersin ve Adana’da Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezleri-Model Fabrikalar faaliyetlerini sürdürmekteler.
Edindiğim bilgilere göre merkezler; verdiği eğitim ve danışmanlık hizmetleri ile sürekli iyileştirme, yalın üretim, dijital dönüşüm vb. konularda işletmelerin mevcut zihniyet yapısını değiştirip insan, makine/ekipman, hammadde, malzeme, zaman ve enerji kaynaklarını en verimli şekilde kullanmalarını ve rekabet güçlerini kısa zamanda artırmayı amaçladığı görülmekte.
Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezlerinde, yaklaşık olarak %65 uygulamalı, %35 kuramsal eğitimden oluşacak şekilde, en kalıcı öğrenme yöntemi olan deneyimsel öğrenme ilkelerine dayalı programları benimsenmekte.
Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezlerinde öğretim sistemi yap-öğren tekniğine dayanırken, danışmanlık hizmetinin verilmesinde öğren-dönüş tekniği tercih edilmektedir.
Bu doğrultuda kurulumu yapılan imalat hatlarında farklı kullanım örnekleri (use-case) oluşturulmakta, kullanım gereksinimleri ve/veya tercihleri doğrultusunda oluşturulan örnekler üzerinden öğrenim sağlanırken, aynı zamanda bu tekniklerle edinilecek kazanımları hayata geçirmek için işletmelere özel tahsis edilmiş deneyimli danışmanlar katılımıyla yol gösterici olmaya gayret edilmektedir.
İmalatçı KOBİ’lerimize; dijital dönüşüm, verimlilik, endüstri 4.0, yalın üretim alanlarında eğitim ve danışmanlık hizmeti verilerek, öğren ve dönüş programı çerçevesinde deneyimleyerek öğrenme tekniği ile kendi işletmelerinde dönüşümün sağlanması hedeflenmektedir.
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdemir yaptığı bir açıklamada “Model Fabrika eğitimi alan şirketler, makine değişikliğinden çok mekân düzenlemesi yaparak verimliliği artırmayı başarıyor.
Yani yeni döneme uyum sağlamak için çok büyük yatırımlara ve maliyetlere gerek kalmıyor.”diyor.
İş yerlerinde Model Fabrika eğitimini temel alarak dijital dönüşüme yönelen KOBİ’lere de KOSGEB 70 bin TL’lik destek paketi veriyor.
Paket ile beraber eğitim alan KOBİ’ler gelecekte konu ile ilgili diğer desteklerden de erkenden faydalanabilecek.
Geleceğin dünyasında var olabilmek, işletmelerimizin endüstri 4.0’a geçişini kolaylaştırmak, iş gücümüzün verimliliğini artırmak, üretim maliyetlerini azaltmak ve sunulan avantajlardan faydalanmak üzere KOBİ’leri Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezleri-Model Fabrikalar’da yer almalarını öneriyorum.