Türkiye’nin ihracat üssü olarak bilinen Kocaeli’nin, geçen yıl 180’in üzerindeki ülke ve bölgeye ihracat yaptığını biliyoruz. Ülkeye ve bölgeye bu denli katma değer sağlayan Kocaelili sanayiciler, son dönemde ihracatın daha da gelişmesine engel olan bazı önemli konuları gündeme getirerek çözüm arayışına girdi.
Sanayicilerin muzdarip olduğu ve çözüme kavuşmasını istedikleri sorunlardan biri Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA)… Kocaelili sanayiciler, Türkiye’nin bazı anlaşmaların dışında kaldığı için yüksek gümrük vergileri ile karşılaşmasından yakınarak, önümüzdeki dönemde de ihracat faaliyetlerinin tehlikeye girebileceğini düşünüyor. Avrupa Birliği ülkelerinin, STA sonucunda Türkiye ile rekabet eden ülkelerden gümrüksüz mal aldığını söyleyen sanayiciler, bu durumun da Avrupa’ya ihracat yapan Türk firmaları için ciddi bir sorun teşkil ettiğine dikkat çekiyor. Buradan yola çıkarak, Türkiye’nin STA’larını artırmasının ihracatın önündeki engelleri kaldıracağını ve daha gen iş bir piyasaya hitap edileceğini öngörüyorlar.
Ülkelerin kalkınmaları ve refah seviyelerini artırmalarında uluslararası ticaretin büyük rol oynadığını biliyoruz. STA’lar ile ülkeler arasındaki ticari menfaatler korunarak, gümrük vergisi indirimleri yapılıyor. Bu anlaşmalar ülkelerin ekonomilerine artı değer olarak dönüyor ve ihracatçıya katma değer yaratacak hareket alanı sağlıyor. Türkiye’nin ihracatta katma değer yaratması için de dış ticaret hacmi yüksek olan ülkelere odaklanması gerektiği kanısındayım.
Sanayiciler, STA müzakere süreçleri tamamlanan İsrail, Fas, Mısır gibi bazı ülkelerle ilişkilerde sorun yaşandığını, müzakere süreci tamamlanan ülkelerin önemli bir kısmında anlaşmaların revizyon sürecinde olduğunu ve Güney Kore gibi bazı ülkelerle de yapılan anlaşmaların ihracatın önünde oluşan sorunlara herhangi bir çözüm olmadığını belirtiyor. İhracatın gelişebilmesi için müzakere süreçleri devam eden Tayland, Endonezya ve Meksika’ya odaklanılması gerektiğini öneriyorlar. Dış ticaret hacimleri yüksek olduğu için, bu ülkelerle yapılan anlaşmaların Türkiye’ye fayda sağlayacağı aşikar. Müzakere girişiminde bulunulan Vietnam, Hindistan, Cezayir ve Güney Afrika ülkelerinin de STA’lar için önemli ve kısa vadede sonuç alınabilecek ülkeler olduğu kanısındayım.
Sanayiciler ikinci bir sorun olarak da Türkiye’nin uluslararası piyasalardaki imajını gösteriyor. Marka imajı ve ürünlerin kalitesinin ihracatın gelişmesine engel olduğunu gündeme getiriyorlar. Sanayicilere göre, aynı makineyi bir İsviçreli yaptığında kilogramı 100 dolar, bir Japon ya da Alman yaptığında 50 dolar, bir Türk yaptığında ise ortalama 5 dolar oluyor. Bu da çok büyük bir engel olarak görünüyor.
Aslında Türkiye’nin ürettiği mallar ucuz değil, daha ucuz mallar var. Bizim bu noktada pozisyonlanmada sıkıntı yaşadığımızı düşünüyorum. Sonuç olarak, kalite imajımızın düzeltilmesi ve STA’ların artırılmasıyla, ihracatın önündeki engellerin de tamamen kalkacağı aşikar.