Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) Başkanı ve Sarten Ambalaj Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Zeki Sarıbekir, Dünya YouTube kanalındaki sohbetimizde iddialı bir şekilde şu mesajı verdi:
- İddia ediyorum, ambalaj insan ömrünü uzatıyor.
Hemen sordum:
- Elinizde bunu kanıtlayan bir araştırma, bilgi, belge var mı?
Yanıtladı:
- Açıkta satılan gıda ürünlerine mikroskopla bakıldığında üzerinde her türlü “mahlukat” görülebilir.
Sürdürdü:
- Ambalaj sayesinde ürünler daha hijyen koşullarına uygun şekilde son tüketiciye ulaşabiliyor.
Ömrün uzaması iddiasına geldi:
- İnsan ömrünün yıllar öncesine göre günümüzde uzadığını biliyoruz. Bunda ambalajın sağladığı hijyenin de payı mutlaka vardır.
Ambalajın ürünlerde raf ömrünü uzattığını kaydetti:
- Örneğin oksijen geçirgenliği olmayan ambalajlarda gıda ürünlerinin raf ömrü uzayabiliyor. Ayrıca, ambalajlı üründe bir sıkıntı yaşandığında hesap sorulabilecek adres bulunuyor. Açıkta satılan ürünün adresini bilemezsiniz.
Türkiye’de kişi başına yıllık ambalaj tüketimini merak ettim, 2000’li yılların başına döndü:
- 2000’li yılların başında ülkemizde kişi başına ambalaj tüketimi 120 dolardı. Bugün 270 dolar dolayında. Marketler geliştikçe ambalaja daha çok ihtiyaç duyuluyor.
Ardından dünyadan örnekler verdi:
- Avrupa ülkelerinde kişi başına ambalaj tüketimi450 dolar. ABD’de 550 dolara, Japonya’da ise 600 dolara ulaşıyor.
Afrika ülkelerinin dünya ortalamasını aşağı çektiğini belirtti:
- Ambalaj tüketiminde dünya ortalaması hâlâ 100-120 dolar civarında. Ülkemizdeki tüketim dünya ortalamasını ikiye katlıyor ama Avrupa’ya, ABD’ye bakılınca gidilecek yolumuz var.
Ambalajın yararlarına yeniden işaret etti:
- Ambalaj, içindeki tüm ürünleri koruyor. İçindeki ürünün kimliğini oluşturuyor. Biz ambalajsız ürün satılmasın istiyoruz.
Ambalaj cinslerine göre payları üzerinde durdu:
- Ambalajların yüzde 60’ı plastik. Hafifliği ve işleme, tasarlama kolaylığı plastik ambalajı öne çıkarıyor. Daha sonra kağıt-karton geliyor. Ondan sonra da cam ve metal. Pandemi sürecinde plastiğe karşı olumsuz algı önemli ölçüde kırıldı.
Kullanımı yaygınlaştıkça ambalaj türleri üzerinde, “sağlıklı mı, değil mi” tartışmaları yapıyoruz.
Sektör temsilcileri bu tartışmaları, “Ambalaj, insan ömrünü uzatıyor” iddiasıyla göğüslüyor...
Çevreyi ambalaj değil insanlar kirletiyor
Ambalaj Sanayicileri Derneği Başkanı Zeki Sarıbekir, poşet kısıtlaması gündeme geldiğinde yaşanan tartışmayı anımsadı:
- Ambalaj çöp değildir. Ambalajı sokağa atarsanız çöp olur. Geri dönüşümünü sağlarsanız çöp olmaktan çıkar. Çevreyi ambalaj değil, insanlar kirletiyor.
Japonya’da geri dönüşüm oranının yüzde 98 olduğuna dikkat çekti:
- Ambalajı geri dönüştürmek hem doğayı kirletmeyi önlüyor, hem de ekonomiye katkı sağlıyor.
Türkiye’de geri dönüşüm sanayinin hızla geliştiğini kaydetti:
- Yalnız geri dönüştürecek malzeme bulmakta sıkıntı çekiyorlar. O nedenle ayrıştırılmış geri dönüştürülecek malzeme ithalatı yapmak zorunda kalıyorlar.
Atıkların ayrıştırılmasında belediyelere çok iş düştüğünü vurguladı:
- Geri dönüşüm sanayi, şu anda malzemenin yüzde 25’ini içeriden kullanmak zorunda. Atık ayrıştırma kültürü oturdukça bu oran yüzde 50’ye, 75’e hatta yüzde 100’e çıkabilir. Şu anda ayrıştırılmış geri dönüşüm malzemesi ithalatı doğru ama ilelebet olmamalı.
Ambalaj üretiminde geri dönüştürülmüş malzeme kullanımının artmaya başladığını bildirdi:
- Yabancı müşterilerimiz, “Ambalajın ne kadarını geri dönüşüm malzemesinden ürettin” diye sorguluyor artık.
Biz de yurt dışına yatırıma gidiyoruz, yabancı da geliyor
Ambalaj Sanayicileri Derneği Başkanı Zeki Sarıbekir’e sektöre yabancı yatırımcı ilgisini sordum, anlattı:
- Dünyanın önemli ambalaj üreticilerinin Türkiye’de ortaklıkları, yatırımları var. Sektörümüze yabancı yatırım ilgisi sürüyor. Çünkü, kişi başına ambalaj tüketiminin 270 dolar olması, Türkiye’de gidilecek yol olduğunu gösteriyor.
Türk ambalaj üreticilerinin de müşteri talebine göre yurt dışında yatırım yaptığını kendinden örnek vererek anlattı:
- Bizim Sarten olarak Hollanda ve Bulgaristan’da üretimimiz var. Müşteriye yakın olmak için o yatırımları yaptık.
Ambalajda 25 milyar dolarlık hacim var
Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) Başkanı Zeki Sarıbekir, sektörün ihracatına işaret etti:
- 2018’de ihracatımız 4.6 milyar dolardı. 2019’da 4.7 milyar dolar oldu. 2020'de 5 milyar dolara dayandık.
Ambalaj sektörünün ihracat dahil iş hacminin 25 milyar dolar olduğunu belirtti:
- İçindekilerle birlikte düşünürsek, ambalajlı ürünlerin hacmi 400 milyar doları buluyor. 400 milyar dolarlık bir ekonomi ambalajların içinde dönüyor.
İşin katma değer yanına dikkat çekti:
- Bir ürün “katma değerli” olması için ambalajlı olması gerekiyor.
Ambalajın ürün maliyetini ne oranda etkilediğini sordum, yanıtladı:
- Ambalajın maliyete etkisi yüzde 3-5'i geçmez.
Ambalaj ihracatının her yıl 100-200 milyon dolar arttığını kaydetti:
- 2021’de boş ambalaj ihracatımızın 5.5 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Halen Avrupa'nın ambalaj ihtiyacının yüzde 10'unu karşılayabiliyoruz. Avrupa'da gidecek çok yolumuz var.
Sektörün kilo başına ihracat gelirinin 3 dolar olduğunu bildirip ekledi:
- Cari fazla veren bir sektörüz. 2019'da 1.5 milyar dolar olan cari fazlamız 2020'de 2 milyar doları buldu.