Cari işlemler dengesi nisan ayında 5 milyar 62 milyon dolar açık verdi. Cari işlemler peş peşe 5 aydır açık veriyor. Bugünkü açık son 23 ayın en yüksek düzeyi.
Bugünkü veri COVID-19’un yaratığı kısıtlamaların en sert yaşandığı döneme ait. Dolayısı ile uzun zamandır görmediğimiz gelişmeler barındırıyor.
5 milyar 62 milyon dolarlık açığın 3,8 milyar doları mal dış ticaretinden kaynaklanıyor. İhracatta bir süredir devam eden yatay seyrin ardından COVID-19 ile başlayan gerileme ile Mart ayında sert bir düşüş yaşanmıştı. Nisan ayında da bunun devam ettiğini görüyoruz. Bu defa Mart’tan farklı olarak Nisan’da ithalatın da gerilemesi ile cari dengenin mal ticaretinden kaynaklı kısmı Mart’a göre azaldı.
Cari açığın Mart ayından bir miktar daha yüksek olmasının nedeni hizmet gelirlerimizdeki gerileme. Tıpkı mal ticaretinde olduğu gibi hizmet tarafında da hem gelir hem de giderlerde azalma var. Ama gelir tarafındaki azalma daha sert olduğu için, çok uzun zamandan sonra hizmet ticaretinde Nisan’da açık verildi. Bu da cari açığı biraz daha yukarı çekti. Eldeki verilere göre hizmet dengesinde verilen bir önceki açık Aralık 2007’de gerçekleşmiş.
Hizmet dengesindeki bu bozulmanın ana nedenini turizm gelirlerimizin durması oluşturuyor. Nisan’da seyahat gelirlerimiz ve giderlerimiz resmi olarak “0” görünüyor. Bu bir ilk. Mayıs’ta da durum böyle olacak. Sıfır olmasa bile önümüzdeki aylarda da zayıf seyrin devam edeceğini göreceğiz. Seyahat ile birlikte yolcu taşımacılığı gelirlerimiz ve giderlerimizde sert bir düşüş var.
Hizmet ticaretindeki bu olağan dışı durumların birkaç ay daha sürmesi muhtemel. Ancak sonraki aylarda bir toparlanma görebiliriz. Bununla birlikte turizm ve taşımacılık gelirlerimizin eski seviyesine dönmesi uzun süre alacak.
Cari dengenin ana gelir kalemleri olan mal ve hizmet ihracatında yakın vadede hızlı bir iyileşme görmemiz çok zor. Gider tarafında neler olacağını ise kredi büyümesi ve ilave gümrük vergileri belirleyecek.
Mal ithalatına getirilen ilave vergiler Mayıs ve sonrasında cari açığı azaltıcı etkiler gösterecek. Kredi faizlerinin düşmesi ve kredi arzındaki artış ise cari açığı artırıcı bir etkiye sahip. Hangisinin bu süreçte ağır basacağını zamanla göreceğiz.