İnsan neye değer veriyorsa, kendi değerini de belirlemiş olur. Değer, kabule dayanır. O şeyi, kavramı; yargılamanın sonucunda doğar…
Mantık ekseninde değer; “doğru ve yanlış” üzerinden biçilir.
Ahlak ekseninde değer, “iyi ve kötü” kutupları arasında oluşur.
Estetik ekseninde ise değeri, “güzel ve çirkin” ayırtı belirler.
Erdemin dayandığı kıymet… Değer; uğruna bedel ödenebilendir.
Matematikte bir simgenin karşılık geldiği niceliğin, tutarın ifadesidir. Bir değişkenin, bilinmeyenin sayı ile anlatımıdır.
Fiyat ile değerin farkı da yine aynı dinamikten doğar. Fiyat; bir şeyin arz ve talebinin buluşma noktasıdır. Değer ise o şeyin, fiyattan bağımsız taşıdığı özniteliktir. Fiyat nicelik, değer niteliktir.
Değer, bir yargıdır. Ölçersin biçersin, fayda veya zararına bakarsın, güzel mi çirkin mi kararını verirsin. Sonra bu tüm ölçülebilen şeyleri geriye atar, içinde oluşan yargıya “değer” dersin. Ya da değersizleştirirsin…
En büyük değer, dinin referanslarıyla oluşur. Hayatla örtüşmesi gerekmez. Kabuller manzumesidir. Bir kez oluşunca, o değeri yok etmek, neredeyse imkânsızdır.
Değer yargısı, toplumun kanaat çıktısıdır. Yöneltildiği şeyi abat da eder berbat da eder. Bir uyarı; kendine biçtiğin değer, karşındakinin sana vereceğin değerin üst limiti olacaktır.
Değersize değer verirsen, değerliye yazık edersin. Neye değer verdiğine dikkat. Değer verdiğin seni değersizleştirebilir.
DEĞERLER TOPLUMU MU İLİŞKİLER TOPLUMU MU?
Değerler toplumu, bireylerin ortaklaşa kabul ettiği kavramların bütünü olur. İlişkiler toplumunda bireylere, kavramlara biçilen değer, fiyatı üzerinden veya güce yakınlığı derecesinden gelir.
Değerler toplumu, sürdürülebilirdir de ilşikiler toplumu; çıkar ilişkiler bozulana dek ayakta kalacaktır. Tarihi, değerler toplumu dinamikleri şekillendirmiştir.