Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin verilerine göre Türkiye’de geçen yıl 3 milyar dolara yakın bir yaş meyve sebze ihracatı gerçekleştirildi. Bu yılın ilk üç ayına bakıldığında ihracat tutarı 941 milyon dolar oldu. Depremin en ağır hasarı yarattığı Hatay, yaş meyve ve sebze ihracatı için çok önemli şehir.
Türkiye Yaş Meyve Sebze Sektör Kurulu Başkanı, Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi Ali Kavak’ın verdiği bilgiye göre, yaş meyve ve sebze ihracatının yüzde 20’si Hatay’dan yapılıyor. Yine Kavak’ın verdiği bilgiye göre iller bazında bakıldığında ihracatta Hatay dokuzuncu sırada… Ancak depremle birlikte yaşanan yoğun göç, hem hasat zamanı gelen ürünlerin toplanması hem de ihracat açısından pazar kaybına yol açacak büyük bir riski beraberinde getirdi.
Ali Kavak ile bu riski ve aşılması için neler yapılması gerektiğini konuştuk. Amik Ovası’nın sert çekirdekli olarak nitelendirilen erik, kayısı, nektarin ve şeftali gibi ürünler açısından en büyük merkez olduğunu anlatan Kavak, “Hasat zamanı yaklaşıyor. İşçi zaten yok, işçi ücretleri de alıp başını gidecek hasat zamanı geldiğinde… O yüzden bir önce bölgeden göç edenlerin geri dönüşünün sağlanması gerekiyor” diyor.
‘Göç önlenemezse üretim de yapılamayacak’
Göçün durdurulamaması halinde bölgenin ayağa kalkmasının, üretimin yeniden başlamasının mümkün olamayacağını kaydeden Kavak, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Burada en büyük sorun göç. Göçün önlenmesi lazım. Bunun için barınma, eğitim, sağlık gibi ihtiyaçların en kısa karşılanması gerekiyor. Gerekli önlemler alınır, insanların acil ihtiyaçları sağlanırsa gidenlerin yüzde 60-70’nin döneceğini umut ediyoruz. Bölgede ciddi bir kalifiye eleman sıkıntısı yaşanıyor. Ayrıca burada işletmelerin yüzde 90’ı yerle bir oldu. Deprem illerinin 6. Bölge teşvik unsurlarından yararlanması sağlandı. Her bölgenin farklı sıkıntıları var, uygulama talimatlarının buna göre olması önem arz ediyor. Bölgedeki iş hayatının tekrar toparlanabilmesi için acilen finansman desteklerinin sağlanması bir başka önemli konu.”
Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nde de Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olan Ali Kavak, Hatay’ın yaş meyve sebze ihracatındaki önemine bir kez daha dikkat çekiyor ve ekliyor: “Hasatın sorunsuz yapılması, bölgede üretimin devam etmesi gerekiyor. Hasat olsun ki ihracatçı bu ürünleri alıp ihraç etsin. İhracat pazarlarımızı korumak zorundayız.”
‘Fabrikayı toparlamaya çalışıyoruz, ihracat bağlantılarımız var’
Ali Kavak Antakyalı… Depremden sonra şu açıklamayla dikkat çekti: “Güzel kardeşlerim, ülkemize ve memleketimize sahip çıkalım bu güzel şehrimizi tekrar eski haline getirmek için hep birlikte mücadeleye devam edelim. Burayı terk etmeyelim. Burayı toparlama ve yeniden üretime ve normal hayata dönüştürme konusunda mücadelemizi en yüksek düzeyde sürdürelim. Çalışanlarımızın tekrar bu şehre dönmesi için bütün imkanlarımızı kullanalım, çalışanlarımızın barınma ihtiyaçlarını karşılama konusunda fedakarlık yapalım ve devletin desteğini isteyelim. Ben Ali Kavak olarak buradayım, bu güzel şehri terk etmeyeceğim işyerlerimin tekrar topluma yararlı olması için ve üretime istihdama devamı için hep burada olacağım. Ben Hatay insanına güveniyorum ve inanıyorum. Biz bu enkazın altından kalkacağız. Güzel Antakya’yı terk etmek yok.”
Narenciye ve çilek üretimi yapan, ambalaj fabrikası olan Kavak da depremden ağır hasar aldı. Son durumu soruyorum, şöyle cevaplıyor: “Fabrikamızı toparlamaya çalışıyoruz. Başka çaremiz yok. İhracat bağlantılarımız var. Çalışmamız, müşteri kaybetmememiz lazım.”