Bilindiği gibi, İngilizcede AI (Artificial Intelligence) olarak kısaltılan yapay zekâ teknolojisi, insanın düşünme biçimini taklit ederek tanımlı görevleri yerine getiren yazılımsal sistemlere verilen isimdir.
Yapay zekâ, işlemleri hızlandırmayı, hataları azaltmayı ve verimliliği artırmayı amaçlamakta.
Makine öğrenimi gibi alt dallara da sahip olan yapay zekâ sistemleri, elde ettiği verilerle kendini geliştirme ve iyileştirme yeteneğine de sahiptir.
Bir başka ifade ile Yapay zekâ, bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrollü robotun, genellikle akıllı varlıklarla ilişkili görevleri yerine getirme yeteneğidir.
Terim sıklıkla akıl yürütme, anlam keşfetme, genelleme veya geçmiş deneyimlerden öğrenme gibi insanlara özgü entelektüel süreçlerle donatılmış sistemler geliştirmek amacıyla kullanılmaktadır.
Yapay zekâ uygulamaları ne işe yarar?
Yapay Zekâ (AI), son on yılda kullanıcı deneyimini önemli ölçüde etkiledi.
Akıllı sohbet robotlarından kişiselleştirilmiş reklamlara, genel olarak kullanıcı deneyimi, dijital dünyada büyük adımlar attı…
Yapay zekâ uygulamaları en çok sanal asistanlar ile biliniyor olsa da aslında çok geniş bir kapsamda kullanılmaktadır.
Eğitim, eğlence, siber güvenlik, ulaşım, finans ve sağlık alanında geliştirilen yapay zeka uygulamaları ile kullanıcıların hayatını kolaylaştıran pek çok servisi hayata geçirmek mümkün hale gelmiştir.
Yapay zekâ, bir insanın yapabileceği bazı görevleri daha fazla veriyle daha hızlı bir şekilde yapılmasına imkân tanıyarak, hayatımızı kolaylaştırmaktadır.
Bu sebeple, yapay zekâ; sesli asistanlar, dil çevirileri, öneri sistemleri, navigasyon, sosyal güvenlik, sağlık hizmetleri, e-ticaret ve yardımcı robot uygulamalarıyla günlük hayatımızda yer almaktadır.
Siber güvenlik ve savunma sanayi gibi sektöre özel stratejik çalışmalarda da kullanılmaktadır.
Yapay zekâların kullanım alanları son zamanlarda giderek artmaya başladı.
Özellikle siyaset alanında artık yapay zekâlar oldukça yaygın bir şekilde kullanılıyor.
Yeni Zelanda ve Japonya'da yapılan seçimlerde yapay zekâlar aday oldu.
Ayrıca seçmen kitlelerinin analizi için de birçok ülke yapay zekâları tercih ediyor.
2016'daki ABD seçimleri ve İngiltere'nin Brexit oylaması gibi oylama süreçlerinde sahte bot hesapların manipülatif etkileri görülmüştü.
Yapay zeka destekli programların 'dezenformasyon' amaçlı kullanımı da endişeleri beraberinde getiriyor.
Yapay zeka odaklı sürdürülebilir teknolojiler geliştiren girişimcilik stüdyosu Cerebrum Tech'in Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Erdem Erkul yapay zekaların bot hesap oluşturmada ve sahte haber üretme etkisi konusunda uyarıyor..
Her geliştirilen teknoloji gibi yapay zekâ uygulamaları da farklı kötücül amaçlarla kullanılabilir veya değiştirilebilir.
Yapay zekâ; eğitim esnasında mahremiyet içeren verinin kullanılması, verinin önyargılı biçimde toplanma durumuna göre, farklı problemlere sebep olabilir.
Önemli olan güvenlik ve açıklanabilirlik esaslarına uyarak, geliştirmelere devam etmektir.
Etik ve ahlaki kurallara bağlı kalındığı, kurumsal politikalara uyulduğu takdirde hiçbir teknolojik gelişme korkutucu olmamalıdır.
Dünya chatGPT gibi yeni gelişmeleri tartışırken, yapay zeka destekli programların 'dezenformasyon' amaçlı kullanımı da endişeleri beraberinde getiriyor.
Ülkeler yalan, yanıltıcı haber üreten yapay zekâ destekli programlarla mücadele ediyor.
Örneğin, Çin'in Kansu eyaletinde Hong soyadlı bir kişi yapay zekâ sohbet robotu ChatGPT'yi kullanarak yalan haber ürettiği gerekçesiyle tutuklandı.
Yapay zekâ robotuyla, Kansu'daki bir şehirde dokuz inşaat işçisinin ölümüyle sonuçlanan bir tren kazası yaşandığına dair sahte bir haber oluşturduğu belirtildi.
Hong'un bu yalan haberleri OpenAI şirketinin popüler yapay zekâ sohbet robotu ChatGPT ile üretmek ve daha sonra Baijiahao adlı platforma yüklemekle suçlandığı belirtildi.
Ülkemizde yanıltıcı yapay zekâ destekli uygulamaları.
Dijital çağın tehlikesi: Deepfake
Teknoloji alanında yaşanan hızlı ilerlemelerle örneğin Son günlerde adı sıklıkla duyulmaya başlanan 'derin sahte' olarak Türkçeye çevrilen 'deepfake' teknolojisi ile gerçeğe yakın görseller üretmek daha da kolaylaşıyor.
Zaman zaman "Dijital çağın tehlikesi" olarak da nitelendirilen deepfake, sorumsuzca kullanıldığında dezenformasyonun hızla yayılmasına yol açarak bireyler ve kuruluşlar için önemli tehditler oluşturabilir.
“Deepfake” teknolojisi, yüz fotoğrafı ya da tablodan, yüksek gerçekçiliğe sahip, konuşan, gülen ya da yüz ifadelerini kullanan sahte videolar üretilmesine olanak sağlıyor, bunun yanı sıra herhangi bir videodaki konuşmayı değiştirip düzenleyebiliyor.
Farklı yapay zekâ sistemleri kullanılarak videolar elde edilen söz konusu teknoloji, herhangi bir videodaki konuşmacının söylediklerinin kolaylıkla değiştirilmesine izin veriyor.
Konuşmaya yeni sözler eklenip çıkarılabilen programla, herhangi bir videodaki konuşmanın değiştirilmesinin, bir yazının ya da kelimenin kopyalanıp yapıştırılması kadar kolay hale geldiği iddia ediliyor.
Sinema ve televizyon sektöründe kullandığında, hata yapılan bir diyaloğun yeniden çekime gerek duyulmadan düzeltilmesine olanak sağlayabilecek bu teknolojinin, kötü niyetli kişilerin kullanımı açısından bakıldığında ise önemli risk ve tehlikeleri içerisinde barındırdığı kaydediliyor.
Açık kaynaklardan derlediğim yapay zeka destekli programların güncel uygulamaları özetle bunlar..