Sayın DÜNYA okurları, kıymetli maden ve kıymetli taş analizinde yetki verilecek özel ayar evlerine ilişkin standartlar ve denetim esasları 10 Mart itibariyle belirlenmiş bulunuyor.
Bu çerçeve kapsamında ayar raporu düzenleyecek özel ayar evlerinin yetkilendirilmesi, kuruluş, şube açma, faaliyet, yükümlülük ve yapacakları işlemlere dair usul ve esasları da açıklığa kavuşmuştur.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından, kıymetli maden ve/veya kıymetli taşları analiz etmeye, nitelikleri ile ayarını belirlemeye ve ayar raporu düzenlemeye yetkilendirilmiş gerçek ya da tüzel kişileri belirlemesi gerekiyor. Ayar evlerinin incelenmesi için aynı genel müdürlüğün bir heyet görevlendireceği anlaşılıyor.
Kıymetli maden şöyle tanımlanıyor: Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da tanımlanan her tür ve şekilde altın, gümüş, platin ve paladyum, Kıymetli taşlar ise şöyle belirtiliyor: Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da tanımlanan kıymetli taşları (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet ve inci),
Ayar evi faaliyetinde bulunulabilmesi için Genel Müdürlükten ayar evi yetki belgesi alınması şart koşuluyor.
Ayar evleri; altın, gümüş, platin-paladyum ve kıymetli taşlar için birlikte ya da ayrı ayrı yetkilendirilebiliyor. Bu evlerin, tesis yeri ve alanı, tesis bölümleri, laboratuvar ve teknik personel ile güvenlik gibi fiziki ve teknik yeterlik kıstaslarını sağlamaları icap ediyor.
Altın ayar tespitinde TS EN ISO 11426 standardına göre kupelasyon yöntemi, gümüş ayar tespitinde TS ISO 13756 standardına göre volumetrik, titrasyon yöntemi, platin ayar tespitinde TS EN ISO 11210 standardına göre çöktürme (gravimetrik) yöntemi ve paladyum ayar tespitinde TS EN ISO 11490 standardına göre çöktürme (gravimetrik) yöntemi kullanılıyor. BS EN ISO 3497:2001 standardına göre X-Ray spektrometrik metot yöntemi sadece sınırlı sayıda ya da özel olarak üretilen kıymetli madenden mamul ziynet eşyalarının analizinde kullanılabileceği belirtiliyor.
Pratikte işlem yapacak olan gümrük idarelerinin bilgilendirilmesi bakımından yetki verilen ayar evlerinin Gümrükler Genel Müdürlüğüne bildirilmesi büyük önem taşıyor. Ayrıca, Genel Müdürlüğün internet sitesinde; yetki verilen ayar evi listesi, yetki durumuna göre yayımlanır.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından kurulacak sisteme kaydedilen raporların izlenmesi, denetlenmesi ve doğrulanması(gümrük idareleri açısından önemlidir) olanağı getirilmiş oluyor.
18/4/2018 tarihinde getirilen düzenleme böylece kaldırılmış oluyor. Dolayısıyla, yeni düzenleme tarihinden itibaren en geç altı ay içinde daha önce yetki belgesi verilmiş bulunan ayar evleri, yeni standartlara kendilerini uyumlu hale getirmekle yükümlü kılınıyor. Bu süre içinde gerekli düzenlemeleri tamamlayan ayar evlerinin bildirim yapması gerekiyor. Bildirim yapmayan ayar evlerinin yetki belgeleri süre sonunda geçersiz hale gelmiş oluyor.