Sayın DÜNYA okurları, bir önceki yazımda, gözetim uygulamasında son aşama olan Danıştay’ın kararını belirtmiştim.
Danıştay Kararında, gözetim sürecini, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün Genelgeleri göz önünde bulundurularak, Gümrük Mevzuatına uygunluk tartışmasının yapıldığı anlaşılıyor. Keza, konuya çok çeşitli açılardan açıklık getirildiği görülüyor. Kararı yorumladığımda şu sonuçlar karşıma çıkıyor;
Danıştay Kararında yer alan konuları/değerlendirmeleri/hükümleri dört başlık altında toplayayım.
1. Gümrükler Genel Müdürlüğünün Kıymet Kriterli Gözetim Hakkında 2019/1 sayılı Genelgesinde, “Yurt Dışı Diğer Giderler” altında beyannamede düzeltme yapılmak suretiyle yapılan ek kıymet beyanı sonucu oluşan kıymetin eşyanın “gümrük kıymeti” olmadığını, “nihai kıymeti” olduğunu ifade edilmiştir. Oysa, 4458 sayılı yasada nihai kıymet kavramı yer almamaktadır.
2. Gözetim uygulamasının ithalat nedeniyle ilave bir vergisel yükümlülük getirme amacına yönelik veya korunma önlemi niteliğinde bir uygulama değildir. İthalatın izlenmesine yönelik bir uygulamadır. Gümrük İdaresi’nin, gözetim belgesini ibraz etmeyen ithalatçının beyanını gözetim kıymetine yükseltmeye zorlama yetkisi bulunmamaktadır.
3. Gözetim önlemlerinin hukuka aykırı uygulanması suretiyle fazladan ödenen vergilerin Gümrük Kanunu'nun 211’nci maddesi kapsamında iadesinin istenebilir. Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün Kıymet Kriterli Gözetim Hakkında 2019/1 sayılı Genelgesi gereğince gözetim belgesi istenememelidir.
4. Eşyanın, belirlenen bir kıymetin altında ithal edilmek istenilmesi halinde sadece ''gözetim belgesi'' ibrazı zorunluluğu getirildiğinden bu zorunluluğa uyulmaması Gümrük Kanunu hükümlerine göre ek tahakkuk yapılmasını gerektirir bir durum olmamalıdır. 4458 sayılı Gümrük Kanununun ‘Vergiye Kaybına Neden Olan İşlemlere Uygulanacak Cezalar’ başlıklı bölümünde 235-1/c maddesinde yer alan para cezasının da tatbik edilmemelidir.
Netice itibariyle girift bir konu haline gelmiş bulunan gözetim uygulamaları çerçevesinde işlem yapacak şirketlerin bir uzmanla birlikte çalışmalarında yarar bulunuyor. Şirketlerimize bu konularda gerekli bilgileri sunmak isterim elbette.