Ferda Besli
16 Eylül 2022 tarihinde global borsalarda transport şirketlerinin hisselerinde büyük düşüş yaşandı. FedEx’in pazar değeri 12.5 milyar dolar azaldı ve hissesi cuma günü yüzde 21,4 düştü. Bu düşüşü Deustche Post yüzde -6,6, London Royal Mail yüzde – 8,1, DSV yüzde – 6,2, UPS yüzde -4,5, XPO Lojistik yüzde -4,7 ve elektronik ticaret devi Amazon yüzde -2,1 ile takip etti. Yüksek enflasyon ile mücadelede Merkez Bankaları başkanlarının şahin tutumu global yavaşlama endişelerini artırdı ve en belirgin etkisini transport şirketlerinin gelirleri düşeceğinden hisselerinde görmeye başladık. 29 Ağustos 2022 tarihli yazımızda altını çizmiştik
FED Başkanı Sayın Jerome Powell’ın Jackson Hole toplantısındaki konuşmasında şöyle demişti,
- Enflasyon ile mücadelede faiz artışı kaçınılmaz olup faizler artmaya devam edecek.
- Faiz artışı ekonomik yavaşlamaya ve iş gücü piyasasının zayıflamasına neden olacak.
- Yavaşlama ve iş gücü piyasasındaki negatif gelişmeler hem hane halkına hem de iş dünyasına acı verecektir. Bu önlemler enflasyonu düşürmenin maliyetidir.
- Para politikalarında gevşeme ve faiz oranlarında indirim yakın bir zamanda gerçekleşmeyecektir.
Tüketicilerin enflasyon ile mücadelede öncelikleri enerji ve gıda olacak. Yaz bitti ve seyahat harcamaları da azalacak. Bunların sonucunda yükselen faizler nedeniyle tasarruf eğilimi artarken bir yandan da enerji ve gıda giderlerindeki artışı dengelemek için zorunlu olmayan harcamalarında azalma olması kaçınılmazdır. Transport şirketlerinin hisselerinin düşmesi talebin düşeceğinin öncü bir göstergesidir.
Ağustos 2022 PMI göstergeleri de yavaşlama için öncü sinyal niteliğindedir. Ülke bazında PMI ağustos verileri, ABD 45, Çin 49.4, Almanya 46.9, Eurozone 48.9, Japonya 49.4, UK 49.6, Fransa 50.4 ve Türkiye ISO PMI Ağustos 2022 47.4 ( 50’nin altı sanayi ürünlerine olan talebin yavaşladığını gösteriyor). 100 trilyon dolarlık dünya ekonomisinin yüzde 60’ını oluşturan bu ülkelerin PMI endeksleri global yavaşlama için öncü göstergedir. Öte yandan geçen haftaya göre 1 yıllık Libor 50 baz puan artarak yüzde 4,67, Euribor 12 baz puan artarak yüzde 2,26’ya çıktı. Faizlerdeki bu trend ekonomiyi yavaşlatacaktır.
Sonuç olarak, 2023 yılında yavaşlayan global ekonomide yüksek borçlanma faizi ile iş yapacağız. Öte yandan TCMB’nin enflasyon ile mücadelede bankaların kredi büyümesine getirdiği yükler nedeniyle finansman yönetimi 2023 yılında şirketlerin ajandalarında bir numaralı konu olacaktır.