Kendisini “Sürdürülebilir kalkınma alanında çalışan bir sivil toplum kuruluşu” olarak tanımlayan Habitat Derneği, “Gençlerin İyi Olma Hali” araştırmasının dördüncüsünün sonuçlarını geçtiğimiz günlerde açıkladı.
Araştırmanın son ikisi COVID-19 salgını koşullarında yapıldı. Bu nedenle sadece genel durumu değil gençlerin salgın sürecinden nasıl etkilendiğini de yansıtıyor.
COVID-19 salgını koşullarında yapılan ilk araştırma 2 Ekim-14 Kasım 2020 tarihleri arasında, 2021 yılı araştırması 9 Nisan-26 Nisan 2021 tarihleri arasında yapılmış. Arada sadece 5 aylık bir fark olmasına rağmen bu kadar kısa sürede gençlerin sorunlardan etkilenme ve sorunlar karşısında hayata ve geleceğe bakışları alanında çok çarpıcı bir olumsuz gidiş var.
Son araştırma 16 ilde kentlerde yaşayan 18-29 yaş arası 1214 gençle yüz yüze görüşmelerle yapılmış. Görüşme yapılan gençlerin yüzde 48’i kadın, yüzde 52’si erkek, yüzde 44’ü çalışıyor, yüzde 21’i öğrenci, yüzde 18’i iş arıyor, yüzde 17’si de ne eğitimde, ne çalışıyor, ne de iş arıyor. Araştırma bu sonuncu grubu kısaca “ev genci” diye tanımlıyor.
Bir yönüyle salgınla mücadele politikalarının gençlerin penceresinden karnesi olarak da değerlendirilebilecek bu araştırmanın başlıca sonuçları şöyle:
- Hayatından memnun olmayan gençlerin oranı 5 ayda yüzde 41.9’dan yüzde 50’ye fırlamış. 5 ayda 8.1 puanlık sıçrama ürkütücü. Bu oranın 2017’de yüzde 28.9 olduğunu dikkate alırsak, sorunun sistematik olduğu ve Covid-19 sürecinde ise iyice yakıcı hale geldiği görülüyor.
- Gelecekten umutlu olmayan gençlerin oranı da 5 ayda 11.3 puanlık bir sıçrama ile yüzde 53.8’e fırlamış. Bu oran da 2017’de yüzde 32.8 düzeyindeymiş. Hayattan memnuniyet konusundaki ürkütücü gidiş, gelecekten umut konusunda da geçerli.
- Bir işte çalışan gençler, diğer gruplara yani iş arayan, ev genci veya öğrenci olanlara göre hayatlarından daha memnun ve gelecek için daha umutlular. Ancak onların bile diğerlerinden çok büyük bir farkı yok. Çalışan gençlerin de yüzde 44.9’u hayatından memnun değil ve yüzde 50.5’i gelecekten umutlu değil.
- En kötü durumda olan grup ise iş arayan işsiz gençler. İş arayan gençlerin sadece yüzde 61.6’sı hayatından memnun değil ve yüzde 68.3’ü gelecekten umutsuz.
- Aynı şekilde yoksul ailelerin gençleri daha mutsuz ve umutsuz. Hane geliri 3 bin liranın altında olan gençlerin yüzde 67’si hayatından memnun değil ve yüzde 59.2’si umutsuz.
- 2017’de gençlerin yüzde 69.1’i iş bulmanın zor olacağını düşünürken, şimdi yüzde 76.7’si bu kaygıyı taşıyor. 4 yıllık süredeki 7.6 puanlık artışın 3.4 puan ile yarısının son iki araştırma arasındaki 5 aylık kısa sürede gerçekleşmesi dikkat çekici.
- Bu koşullar gençler arasında ülkeyi terk etme eğiliminin güçlenmesine yol açıyor. Eğitimine başka ülkede devam etmek isteyen gençlerin oranı 5 ayda 7.1 puanlık bir sıçramayla yüzde 28.5’e, başka ülkeye yerleşmek isteyenlerin oranı ise 11.6 puanlık sıçramayla yüzde 42.9’a tırmanmış. Gençleri başka ülkelere yönlendiren faktörlerin başında daha iyi iş olanakları, daha iyi eğitim ve özgürlük geliyor.
- COVID-19 salgını döneminde gençlerin yüzde 18.4’ünün kendisi, yüzde 39.4’ünün ailesinden birisi hastalanmış ve yüzde 9.9’u ailesinden birisini kaybetmiş. Bu oranlar resmi verilerin gösterdiğinden çok daha olumsuz bir tabloya işaret ediyor.
- Salgın döneminde gençlerin yüzde 21.2’si eğitimine ara vermek zorunda kalmış, yüzde 12.1’i işini kaybetmiş. Araştırmada çalışan genç oranının yüzde 44 olduğunu hatırlarsak, çalışan 4 gençten birinin salgın sürecinde işini kaybettiğini söyleyebiliriz. Bu oran, hane geliri 3 bin liranın altında olan en yoksul kesimde yüzde 32.8 ile yıkıcı bir düzeye ulaşıyor.