Gemi sallanmaya başladığında dipte köşede kalan, saklanmış ne varsa musilaj hesabı su yüzüne çıkmaya başlar. Hele bir de sallanan ekonomi ise işte o zaman çok daha bariz olur. Büyüyen ekonomilerde sorunlar, problemler biter mi?
Ertelenenler, riskler, çukurlar, hendekler, mayınlar görünmez hale gelmiştir adeta. Fark edilmezdirler. Ne zamanki makro veriler aşağı gelmeye başlar; o zaman enflasyon, faiz, risk primleri, ertelenmiş reformlar, maliyetli yatırımlar masaya tırmanır.
ULUSLARARASI FARELER
Uluslararası fareler ülke ekonomisinin üzerine çökmüş yüksek getiri ve yüksek teknolojiden faydalananlardır. Sıcak paradır. Yabancı değil, yalancı sermayedir. Gemi sallandığı anda ilk onlar çekilir. Giderken kemirdikleriyle kalırsın.
YEREL FARELER
Hep pusuda olanlardır. Faydaya odaklanır. Gemi ilk sarsıldığında bu faydadan olacaklardır. Yönetimin yanındadırlar ama ilk terk edenler onlar olur. Çünkü öküz ölünce menfaat ortaklığı bozulacaktır.
RÜZGÂRI TERSE DÖNDÜREN VERİLER
Kürede en yüksek enflasyon beşlisindeyiz. Venezuela %2940, İran %49,50, Arjantin %46,30, Nijerya %18,12 ve Türkiye %17,14. İlk 20 ekonominin en alt sırasındayız. Tırmanma iklimini bıraktık. Diplerdeyiz.
Şimdi yurtdışından da enflasyon ve faiz baskısı geliyor. ABD’de enflasyon %4,2 ile 2008 yılından bu yana en yüksek seviyede. ABD’de faiz oranı %0,25. Bu enflasyon faizi baskılar. Yurt içerisinde tüketici güveni 77,3 ile düşüşte. Nisan’da 80,2 olan endeks, Mayıs ayında 77,3 olabildi.
BUGÜN SANA SADIK OLAN YARIN ÖTEKİNE SADIK OLUR
Sadakat; sağlam, güçlü, içten bağlılıktır. Ancak sana liyakati ve gönlüyle değil de çıkarı için sadık olanlar? Sarsılmaya gör bir kez; içeriden kopar bağı. Bugün sanadır sadakati, yarın bir başkasına.
Ekonominin sadakati; gücü kadardır. Düşmeyeceksin G20’den; tutunacaksın, girmeyeceksin enflasyon beşlisine, tırmanmayacaksın riskliler beşlisine. Sırtında tarım gayreti olacak. Elinde ileri teknoloji neferi, yürüyeceksin hep ileriye.