Mısır’ın Şarm El-Şeyh şehrinde başlayan Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi’nin (COP27) ikinci gününe olumlu bir gelişme damga vurdu.

Gelişmekte olan ülkelerin iklim krizi nedeniyle uğradığı ekonomik kayıpların gelişmiş ekonomiler tarafından tazmin edilmesi anlamına gelen Kayıp ve Zarar Mekanizması’na fon ayrılması ilk kez resmi gündem maddesi olarak kabul edildi.

Zirveyi Mısır’da takip eden Ekoiq Genel Yayın Yönetmeni Barış Doğru ile birlikte gerçekleştirdiğimiz ve Dünya WebTV’de canlı olarak yayınlanan EKOTUBE’da, 15 gün boyunca her gün saat 15.00’te zirvede öne çıkan başlıkları değerlendireceğiz. Barış Doğru’nun izlenimlerine ve diğer gelişmelere de her gün Sürdürülebilir Dünya sayfasında da detaylı bir şekilde yer vereceğim.

Barış Doğru’nun zirveye dair dikkat çektiği ilk konu, “Kayıp ve Zarar Mekanizması’na fon ayrılmasının gündem maddesi olarak kabul edilmesinin” iklim krizi ile mücadelede sürece denge getirecek olması. Doğru, uzun süren müzakerelerin sonunda bu maddenin kabul edilmiş olmasını, önümüzdeki döneme yönelik son derece olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyor.

Dün de bu sayfada ifade ettiğim gibi, gelişmekte olan ülkelerde iklime uyum planları için 2030’a kadar yıllık 160 ile 340 milyar dolar arasında finansmana ihtiyaç duyuluyor; fakat 2020’de bu ülkelere sağlanan küresel iklim ve uyum finansmanı bu miktarın yüzde 10'unun altında kalıyor. Gelişmekte olan ülkeler, iklim değişikliğinin etkileriyle mücadele için 2009’dan itibaren kendilerine taahhüt edilen ancak hiçbir yılda tam olarak ödenmeyen yıllık 100 milyar dolarlık iklim tazminatının taahhüt edildiği şekilde ödenmesini ve ödeneceği günün öne çekilmesini istiyor.

Barış Doğru; zirvenin gündem maddeleri olduğu kadar, katılımcı olarak da bir “Afrika zirvesi” olduğunu; katılımcıların çok büyük bir bölümünün Afrika ülkelerinden geldiğine dikkat çekiyor.

ZİRVEDEN NOTLAR

• Brezilya’nın yeni seçilen Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva da bu sene zirveye katılıyor. Lula’nın hedefi; ormanların korunması için küresel bir orman anlaşmasının imzalanması sağlamak.
• İklim görüşmelerinin oturum aralarında açıklamada bulunan Uluslararası Para Fonu Genel Müdürü Kristalina Georgieva, küresel iklim hedeflerinin başarılı olması için 2030 karbon fiyatının küresel olarak ortalama ton başına en az 75 dolar olması gerektiğini ifade ediyor. Dünya Bankası’na bağlı grup tarafından yapılan son analiz, iklime zarar veren emisyonların azaltılmasına yönelik küresel ulusal taahhütlerin toplamı, yüzyılın ortasına kadar emisyonların sadece yüzde 11 oranında düşeceğini gösteriyor. Georgieva, “Karbonun ton fiyatının 2030 yılına kadar 75 dolara ulaşması gerekiyor; aksi takdirde, işletmelerde ve tüketicilerde bir değişim yaratmak mümkün olmayacak” diyor.
• İngiltere, iklim değişikliğiyle mücadele için gelişmekte olan ekonomilere 115 milyon dolardan fazla yardım sözü verdiğini açıkladı.
• Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise; ABD, Çin ve diğer Avrupa dışı zengin ülkelerin, daha yoksul ulusların iklim değişikliğiyle başa çıkmasına yardımcı olmak için kendilerine “düşen payı” ödemeleri gerektiğini söyledi.
• Zirveye 100’den fazla dünya lideri katılıyor. Rusya’nın Ukrayna’daki savaşıyla yükselen enerji fiyatları, birçok hükümeti daha temiz enerjiye geçişten ziyade arz güvenliğine öncelik vermeye yöneltti. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Macron ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, iki haftalık etkinliğin başlangıcında beklenen en önemli isimler arasında yer alıyor.
• Emisyon salımları açısından dünyanın en büyük ve üçüncü kirleticisi Çin ve Hindistan liderlerinin zirveye katılmaması ise dikkat çekici. Türkiye ve Rusya da lider düzeyinde katılım göstermiyor.