Poşet dışındaki ürünler için Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) uygulaması 1 Ocak itibarıyla başladı. İlk defa vergi dairesine bu kapsamda bir beyan yapılacak olması nedeniyle tüm şirketlerin ana gündem maddesi yine GEKAP olmuş durumda. Çünkü Ocak-Haziran dönemine ilişkin ilk beyan ve ödemelerin bu ay sonuna kadar yapılması gerekiyor. Ayın sonu resmî tatile denk geldiği için son gün 4 Ağustos Salı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) önderliğinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile birçok sektörün temsilcilerinin de katıldığı toplantılarda konu bu hafta tartışıldı. Öncelikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından daha önce birkaç ertelemeye konu olan GEKAP’ın ilk beyan döneminin ertelemesinin olmayacağı ifade ediliyor. Sanki bu sefer ilk beyanlar verilecek gibi görülüyor.
GEKAP’tan kim sorumlu?
Çevre Kanunu’nun EK-1 sayılı listesindeki ürünlerden yurt içinde piyasaya arz edenler veya ithal edenler sorumlu oluyor. Kanuna göre piyasa arz sadece yurt içine sunma olarak tanımlandığından ihracat kapsam dışında tutuluyor.
Bu kapsamdaki ürünler ithal ediliyorsa GEKAP sadece serbest dolaşıma giriş rejiminde geçerli oluyor. Diğer gümrük rejimlerine konu ürünler kapsam dışında kalıyor. Örneğin ihracat, dahilde işleme veya geçici ithalat rejimine konu olan ürünler için GEKAP doğmayacağı anlaşılıyor.
Poşet dışındaki ürünler için GEKAP, kapsamda olan ürünün piyasaya sürüldüğü veya ithal edildiği beyan dönemini takip eden ayın son gününe kadar gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilecek ve aynı sürede ödenecek.
Beyan dönemleri ise 2020 yılı için 6 aylık, 2021 ve takip eden yıllar için 3 aylık olarak belirlenmiş. 2020 yılı için beyanın, 4 Ağustos 2020 gününe kadar yapılması ve ödenmesi gerekiyor.
Son değişiklik ile hangi düzenlemeler getirildi?
29 Haziran tarihinde GEKAP’ın uygulanmasına yönelik usul ve esaslarda bazı kritik değişiklikler yapıldı. Bu düzenlemelerde birçok tartışmalı konunun çözüme kavuşturulduğu görülüyor.
Mevzuatta en çok tartışılan konu ihracatın tanımıydı. Bu düzenleme ile ihracat tanımı genişletiliyor ve ihraç şartı ile bir başka gerçek/tüzel kişiye yapılan teslimler, bu ihracat işleminin gerçekleştiğinin belgelediği hallerde ihracat kapsamında kabul ediliyor. Böylece aracı ihracatçılara yapılan teslimler ve dahilde işleme rejimi kapsamında belgeden belgeye yapılan teslimlerin bu kapsama alındığı anlaşılıyor.
Yine beyan dönemi için ithalat tarihinin esas alınacağı çok konuşulmuştu. Yapılan açıklama ile bu tartışmaların da önüne geçiliyor. İthalat durumunda serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihi esas alınıyor. Bu tarih ile serbest dolaşıma giren EK-1 sayılı liste kapsamına giren ürünler GEKAP beyanına konu olacak. Özellikle 1 Ocak tarihi öncesi ithal edilen ve depoda bulunan ürünler kapsam dışında kalıyor.
Son olarak değişikliklerde öne çıkan konu taşıma ekipmanı tanımı. Herhangi bir ürün taşımacılığında aynı amaçlı kullanımı sabit ve sürekli olan, piyasaya arz edilen ürün ile birlikte piyasaya arz edilmeyen palet, sepet, konteyner, kasa ve benzeri taşıma ekipmanları, ambalaj kapsamında değerlendirilmeyerek GEKAP uygulanmıyor.
Ne yapmalı?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bir erteleme olmayacağının ifade edilmesi beyan konusuna odaklanmamız gerektiğini gösteriyor. Birçok tartışmalı konu bakanlık tarafından giderilmeye çalışıldı. Yapılan son düzenleme ve bakanlıkta düzenlenen toplantılar, GEKAP uygulamasının daha açık olmasına yönelik iyi niyetli çabalar olarak görülüyor. Ancak vergileme tekniği ile tam bir uyum sağlanmadığı için birçok açık konu halen devam ediyor. Bu noktada her şirketin ya da sektörün yazılı görüş talep etmesi en doğru yöntem gibi duruyor. Çevre Bakanlığı GEKAP konusunda gelen soruları yanıtsız bırakmıyor. Yakın zamanda sık sorulan sorular şeklinde ilave açıklamaların da yapılacağını anlıyoruz. Bu açıklamaların da bir an önce yapılmasını bekliyoruz.