Efes ören yerine yıllar içinde o kadar çok gittim ki, sayısını hatırlamıyorum… Büyük bir bölümü yaz aylarındaydı ve korkunç bir sıcak vardı. Sabahın erken saatlerini veya akşamüstlerini tercih ediyorduk, ama yine de zordu Ege güneşinin altında sığınacak hiçbir yer olmadan yürümek…
Zaman içinde ören yeri ziyarete kapatıldıktan sonra antik tiyatroda veya Celsus Kütüphanesi önündeki alanda verilen konserlere katılma fırsatı bulduğumda, yaz gecelerinin özellikle Ege ve Akdeniz’deki antik kentleri gezerken nasıl bir rahatlık getireceğini yaşadım. Ama biz sadece etkinlik mekânlarına kadar kısa bir yolu yürürken bu olanaktan yararlanabiliyorduk. Kent, yıldızların gökyüzünde bir başka parladığı zifiri karanlık içindeydi. Efes’i gece gezebilmek harika olacaktı, keşke ışıklandırılsaydı… Ören yerine zaten yoğun ilgi vardı, ama gece müzeciliği onu çok daha cazip hale getirecekti…
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy bir konuşmasında "yazın çok sıcak. 50 dereceyi bulan sıcaklıklarda kimse ören yeri gezmek istemiyor. Gece müzeciliği çalışması başlattık. Turizm merkezlerine yakın olan ören yerlerin tamamını gece müzeciliği kapsamına alıyoruz. Hem daha fazla turist almamızı sağlayacak hem sezonu uzatmak istiyoruz hem de sezon içinde turist hareketliliğini artırmak istiyoruz. Birkaç yıl içinde bu projenin olumlu sonuçlarını göreceğiz" demiş ve çalışmaları başlatmıştı. Bu bağlamda geçtiğimiz hafta sonu Efes’teki gece müzeciliği uygulamasının lansmanı yapıldı.
Lansmandaki konuşmasında İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban, "Efes gibi bazı tarihi alanlarımıza çok fazla talep var. Hem ülkemizden hem de yurt dışından birçok insan bu alanları görmek istiyor. Fakat maalesef ziyaretçi kapasitesi sınırlı. Dolayısıyla buradaki ziyaret saatlerini daha da ileri saatlere almak gerekiyor, bu kez de gün ışığı yetersiz kalıyordu. Kültür ve Turizm Bakanlığı burada ciddi bir aydınlatma projesi hazırladı. Artık gece 00.00’a kadar da Efes’imizde ‘gece müzeciliği’ şeklinde tabir ettiğimiz ziyaret saatlerini uzatmış olduk" dedi. Elban şöyle devam etti:
"Sıcak dönemlerde insanlar gündüz bu alanları gezmekte ciddi manada zorlanıyordu. Bu zorluğu yaşamasınlar, bu alanları daha kolay gezsinler diye, gece daha serin saatlerde ziyarete açılması ziyaretçiler için de bir kolaylık ve konfor sağlamış olacak. Ayrıca bir diğer faydasının da gece deneyimini de yaşamanın farklı bir duygu yaşatacağı olduğunu düşünüyoruz."
SICPA Türkiye CEO'su Sami Çebi
Proje yürütücüsü SICPA Türkiye CEO'su Sami Çebi de bir konuşma yaparak "Tarihi ve kültürel mirasın korunarak sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde yaşatılmasını, bölgelerin ve antik kentlerin markalaşmasını, rekabet gücünü artırarak yerel ve bölgesel ekonomiye katkı sağlamayı hedefliyoruz. Türkiye'nin Gece Müzeciliği projesi, Ürdün'ün Petra Antik Kenti ve İtalya'nın Pompeii Antik Kenti ile birlikte dünyada bir ilktir. Bunu Efes’te hayata geçirmenin gururunu yaşıyoruz. Uygulamanın ülkemizin bu alandaki gelirlerini arttırma hedefine önemli bir katkı sağlayacağımıza inanıyoruz. Hedefler arasında ziyaretçi sayısını yüzde 25 artırmak da bulunuyor” dedi.
SICPA Türkiye, 2018 yılından itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Milli Saraylar ve Çanakkale Alan Başkanlığı’na bağlı 83 müze ve ören yeri ile 12 bilet satış noktasında yaklaşık 450 personelle bilet ve bilet ürünlerinin tasarımı, geliştirilmesi, satış kanallarının yönetilmesi hizmetlerini gerçekleştirirken 44 müze ve ören yerinde ziyaretçilere sesli rehberlik imkânı sağlıyor. Bu arada, Kız Kulesi deniz ulaşımını da üstlenmiş durumda…
Sami Çebi, lansman öncesi sohbetimizde bu konuya da değinerek şunları söyledi:
“Türkiye’nin Müzeleri adıyla ziyaretçilerimize sunduğumuz mobil uygulamamızda bugün 300’ü aşkın müze ile ilgili çeşitli bilgiler sunmaktayız. Uygulama ile aynı zamanda Müzekart ve MuseumPass, online olarak satın alınıp ziyaretçilerin gişeye uğramadan müzeleri ziyaret etmesine imkân tanınıyor. Yüzde 95 civarında mobil dijital kart satıyoruz… Dünyada ziyaretçilerin yüzde 2,5-3’ü sesli rehberlik cihazı satın alıyor. Biz, sesli rehberlikte çeviri dil sayısını 17’ye çıkardık. Çince ve işaret dili de ekledik. Telefona indirilen bir uygulama ile ziyaretçiler ziyaretçiler cihaza gerek kalmadan kendi dillerinde rehberlik hizmeti alabiliyor” dedi. Sami Çebi, Kuşadası’nın kruvaziyerler için önemli bir liman olduğuna dikkat çekerek kruvaziyer turistini de gece müzeciliğiyle alana çekmek istediklerini söyledi.
Efes antik tiyatrodaki lansman sırasında başlayan yağmur, mini bir konserin de yer alacağı tören programının erken bitirilmesine neden olduysa da yağışın biraz kesilmesi sayesinde tiyatrodan çıkan hiç kimse ören yeri turundan vazgeçmedi ve gecenin içinde ışıldayan Efes, hepimizi büyüledi… Darısı diğer ören yerlerimizin başına…