GÖZ doktoru Bilge Yamen, çocuk doktoru olan eşi Gülgün Yamen ile birlikte 2010 yılında Selçuk’un Ortaklar mevkiine yakın noktada 60 dönüm bağ ile kurduğu “7 Bilgeler”i 400 bin litre şarap üreten boyuta getirdikten sonra yönünü Fransa’ya çevirdi.
Bilge Yamen, Fransa’da bağ ve şato için Bordeaux’ya sınır Cote de Bourgh’a yöneldi. 126 dönümlük alan içinde 110 dönümü bağ olan bir şatoda karar kıldı.
Satışta olan bağ ve şato, Fransa’da geçerli kurallara göre önce bölgenin üretici birliğine teklif edildi. Üretici birliği ilgilenmeyince başka alıcılara kapı açıldı.
Bilge Yamen, bağı almak üzere teklifini sundu. İzni veren makam olan Tarım Bakanlığı’ndan bir ekip öncelikle “7 Bilgeler”i inceledi. Bilge Yamen, Cote de Bourgh bölgesi yetkililerinin titiz inceleme sürecinin gerekçesini bölgeyi iyi bilen bir arkadaşından dinledi:
- Çinliler’den ağızları çok yandı…
Bilge Yamen, Cote de Bourgh’da bağ satın alma öyküsünü Ertuğrul Özkök, Doğan Şentürk, Deniz Zeyrek, Selçuk Tepeli, Cansu Çamlıbel, Nagehan Alçı, Erdoğan Aktaş, Elif Soyseven, Onur Kumbaracıbaşı’ndan oluşan meslektaşlarım ile şarap uzmanı ve yazarı Oğul Türkkan’ın katıldığı buluşmada anlattı.
Önce bölgedeki kurallarla ilgili şu bilgiyi verdi:
- Bağına iyi bakmayan kişi veya şirketlere ceza kesiliyor. Üzüm bağları sadece sahiplerinin değil, bölgenin ve ülkenin serveti olarak görülüyor.
Şu kuralın altını çizdi:
- Bölgede hektar başına düşen asma sayısı 5 bin.
Ardından ekledi:
- Aldığımız şatonun adı “Chateao Haut-Bajac”. Biz şatodaki şarap stokunu almadık. Orada“Chateau des Vu” adıyla kendi şarabımızı üreteceğiz.
Bilge-Gülgün Yamen çifti ile sohbet sırasında 2017 yılı Kasım ayını anımsadım. 26 Kasım 2017 tarihli yazıma şu başlığı atmıştım:
• Fransa’da bağ aldı, şarap dünyasının “kalbi”ne yerleşti…
Yazı, Kavaklıdere’nin Fransa’da bağ ve şato alımıyla ilgiliydi. Dönemin Kavaklıdere Yönetim Kurulu ÜyesiAli Başman, 2006 yılında Fransa’da 2 dönümlük küçük bir bağ almaya niyetlenmiş, Cotes du Rhone Gigandos’ta 2 dönüm bağ için pazarlık yapmıştı. Son aşamaya geldiğinde bağ komşularından itiraz gelmişti:
- Yabancı komşu istemiyoruz…
Başman, o itiraz üzerine Fransa’daki kuralı öğrenmişti:
• Satılacak bağa müşteri aranırken öncelik komşularındır. Yabancının verdiği fiyat komşulara aktarılır, alım niyeti sorulur. Komşular alıcı olmazsa, yabancıya satış gerçekleşebilir.
Daha sonra konuyu Kavaklıdere’nin bağ-şarap danışmanı Stephane Derenoncourt’a açmış, şu yanıtı almıştı:
- Benim bağım Saint Emilion’a komşu. Yanımızdaki bağ satılık.
Başman, hemen gidip bağı gezip, kararını vermişti:
- Bu bağı ve şaraphaneyi alıyorum.
Alımın gerçekleşmesi sonrası Başman şu değerlendirmeyi yapmıştı:
- Markamıza güç katan bir adım atmış olduk. Şarap dünyası, “Kavaklıdere’nin Saint Emilion’a komşu bölgede bağı-şaraphanesi var” diyecek. Bu da bizi güçlendirecek.
Bağı alınca Fransa’daki katı kuralları içeriden hissettiğini anlatmıştı:
- İlgili idare bağımızda ne kadar üzüm elde edebileceğimizi, ondan ne kadar şarap üretebileceğimizi en ince ayrıntısına kadar biliyor. Çok sıkı denetim yapıyor.
Başman, 2022 yılı Kasım ayında Fransa Tarım Bakanlığı’nın “Tarım Şövalyesi Nişanı” almış, Fransa’nın Ankara Büyükelçisi Herve Margo, şu değerlendirmeyi yapmıştı:
- Kavaklıdere, Stephane Derenoncourt’un rehberliğinde Fransa’da Castillon Cotes de Dordeaux’da
“Chateau La Croix” ve “Chateau Claud Bellevue” adlı iki bağ yatırımına imza attı. Böylece Fransa’da kendine sağlam yer edindi.
Başman, nişan takdimi sonrası şu noktanın altını çizmişti:
- Fransa’daki iki şatoyu aldıktan sonra ülkede şarapçılık ve bağcılığın derinine indik, sinerji yaratma fırsatı yakaladık.
Ertuğrul Özkök’ün 12 Aralık 2023 tarihli yazısından öğrendiğime göre, Fransa’da bağ yatırımı yapan 3’üncü Türk şarap üreticisi Barbare Şarapları’nın kurucusu Can Topsakal oldu…
Türkiye’nin 3 önemli şarap üreticisinin Fransa’da şarap dünyasının kalbine bağ ve şato alarak girmesi önemli bir adım değil mi?
BARBARE Şarapları’nın kurucusu Can Topsakal’ın Fransa’da “Chateau Pierrascas Terroir Cotes du Ventoux” yakınlarında 150 dönüm bağ aldığını Ertuğrul Özkök’ün yazısından öğrendim. Yazıyı okuyunca Can Topsakal’a sordum:
- Fransa’da ilk üretimi ne zaman yapacaksınız?
Şu yanıtı verdi:
- Bu sene ilk şarabımızı yapıyoruz. Türkiye’ye beyaz Viognier, Rose Syrah-Grenache olarak getireceğiz.
Şarapları üretecekleri adresi paylaştı:
- Danışmanımız Xavier Vignon’un Chateau neuf du pape bölgesinde bulunan şaraphanesinde şaraplarımızı üreteceğiz.
Yani, Kavaklıdere’den sonra Barbare de Fransa’da ürettiği şarapları ithal edip Türkiye’de pazara sunacak…
TRAKYA’daki bağlarını 1000 dönümün üzerine çıkaran Chamlıja Şarapları’nın kurucusu Mustafa Çamlıca’nın da Fransa’da bir bağ ve şato alma girişimi olduğunu duydum.
Bunun üzerine Mustafa Çamlıca’ya bu konudaki son durumu sordum, yanıtladı:
- Sadece araştırdık, o kadar…
Ardından ekledi:
- Alım yönünde bir niyetimiz yok…
Sonra da şu deyimi anımsattı:
- “Taş yerinde ağırdır” sözünü aklımızdan çıkarmıyoruz.
Asrın depremiyle sarsıldık canımız yandı, kahrolduk, 100. Yıl ile coşkuyu yaşadık
Ama umudumuz asrın depremiyle daha yılın ikinci ayının başlarında enkaz altında kaldı…
6 Şubat 2023 Pazarcık ve Elbistan merkezli asrın depremi, 11 ilimizi sarstı, 50 bini aşkın canı aramızdan koparıp aldı. 107 bini aşkın insanımız yaralandı. 1.5 milyon insanımız evsiz kaldı.
Rusya-Ukrayna savaşının son bulmasını beklerken, Hamas’ın saldırısı fitili ateşledi, İsrail’in “katil devlet” yüzü bütün dünyanın gözünün önünde açığa çıktı. İsrail, çoluk, çocuk, kadın, sivil ayrımı yapmaksızın bombaları Gazze’ye yağdırdı. 20 bini aşkın canı aldı.
Tam “terör bitiyor” derken, 2023’ün sonlarına doğru şehit cenazeleriyle yüreğimiz yandı…
Aslında ilk işaretleri 2018 yılının ikinci yarısından itibaren görülen, 2021 sonlarında adı konulan, Haziran 2023’e kadar uygulamada kalan “Türkiye Ekonomisi Modeli”, Türk Lirası’nın alım gücünü dibe vurdurdu, “orta sınıf”ı aşağı çekti. Ekonomi, söz konusu modelle büyük yara aldı.
Tüm felaketlere, zorluklara, sıkıntılara rağmen 2023’ün göğsümüzü kabartan, umut çıtamızı yeniden yukarı çıkaran Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarının kurduğu Cumhuriyetimizin 100. Yılını kutlamamız oldu. 29 Ekim 2023 öncesinde ve sonrasında gururu, coşkuyu yaşadık.
Bugün 2024’ün ilk günü… Yine umutluyuz… “İhtiyatlı iyimserlik”le önümüze bakıyoruz…
Asrın depreminin yaralarının sarılmasının hızlanmasını bekliyoruz.
Başta ABD olmak üzere dünyanın İsrail’e artık “dur” diyeceğini umuyoruz.
4 Haziran 2023’ten itibaren “rasyonele dönüş”le birlikte ülkemiz ekonomisinin toparlanacağına dönük umudumuzu koruyoruz…
2024, doğa felaketlerinin yaşanmayacağı, savaşların, terörün son bulacağı, ekonomideki sıkıntıların hissedilir şekilde azalacağı bir yıl olsun…