Türkiye, fındık ihracatında en kötü yıllarından birisini yaşadı. İhracat geliri 2022 yılında önceki yıla göre 512 milyon dolar azaldı. Dünyanın en büyük fındık üreticisi ve ihracatçısı olan Türkiye, 2022 yılında 312 bin 564 ton fındık ihraç ederek 1 milyar 748 milyon dolar döviz girdisi sağladı. Geçen yıl ihracat geliri 2 milyar 260 milyon dolardı.
Bu yılın ihracat şampiyonu yine İtalyan Ferrero oldu. İkinci sırada ise Cüneyd Zapsu’nun sahibi olduğu Balsu Gıda var.
İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği ile Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği ayrı ayrı fındıkta en fazla ihracat yapan ilk 20 firmayı açıkladı. Karadeniz‘de Ferrero, İstanbul’da Balsu Gıda ilk sırada yer aldı.
Şampiyon Ferrero’nun ihracatı 146 milyon dolar azaldı
Ferrero, Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği’nin yayınladığı en fazla ihracat yapan ilk 20 firma sıralamasında 236 milyon 374 bin dolarlık ihracatla ilk sırada, İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin yayınladığı listede ise 133 milyon 291 bin dolar ihracatla ikinci sırada yer aldı. İtalyan Ferrero, miktar olarak ne kadar ihracat yaptığını ise açıklamadı. 2021 yılında toplamda 515 milyon 802 bin dolarlık ihracat yapan Ferrero’nun 2022 yılı ihracatı 146 milyon 137 bin dolar düşüşle 369 milyon 665 bin dolar oldu.
Zapsu’nun Balsu Gıda’sı ikinci sırada
Cüneyd Zapsu’nun sahibi olduğu Balsu Gıda fındık ihracatında geçen yıl olduğu gibi ülke sıralamasında ikinci sırada yer aldı. İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin yayınladığı 2022 yılının en fazla ihracat yapan 20 firması arasında Balsu Gıda,177 milyon 526 bin dolarlık ihracatla ilk sırada. Balsu Gıda, bu ihracat gelirini 29 bin 174 ton fındık ihraç ederek elde etti. Balsu Gıda, geçen yıl 209 milyon 327 bin dolarlık ihracat gerçekleştirmişti. 2022’de ihracat geliri 31 milyon 801 bin dolar azaldı.
Ordu Ünye’de faaliyet gösteren Durak Fındık, 2022 yılında en çok fındık ihraç eden firmalar arasında 3.sırada yer aldı. Durak Fındık, 2022 yılında 26 bin 251 bin ton iç fındık ihraç ederek 167 milyon 360 bin dolarlık döviz geliri sağladı. Durak Fındık, 2021’de 3 milyon 955 bin dolar daha yüksek olmak üzere 171 milyon 315 bin dolarlık döviz sağlamıştı.
İhracatta en kötü yıllardan biri yaşandı
Türkiye, dünya fındık üretiminin yüzde 62’sini, ihracatının ise yüzde 72’sini gerçekleştiriyor. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre Türkiye’nin 2022 yılı kabuklu fındık üretimi 765 bin ton oldu. Bu üretim 2021’de 684 bin ton, 2020’de 665 bin ton olarak gerçekleşmişti. İhracat 2 milyar doların altına düştü. Bundan 8 yıl önce, 2015’te 240 bin 134 ton fındık ihracatı karşılığında 2 milyar 887 milyon dolar döviz geliri sağlanmıştı. Bu en yüksek ihracat geliriydi. Ancak sonraki yıllarda miktar olarak ihracat artsa da gelir bakımından bu seviyeye ulaşılamadı. Nitekim 2021’de 2015 yılına göre 104 bin ton daha fazla iç fındık ihraç edilirken, 627 milyon dolar daha az gelir elde edildi.
Son iki yıla bakıldığında 2021’de 344 bin ton iç fındık ihraç edilerek 2 milyar 260 milyon dolar döviz elde edilirken 2022’de 312 bin 564 ton fındık ihraç edilerek 1 milyar 748 bin dolar döviz sağlandı. Sadece 31 bin 806 ton daha az fındık ihraç edilirken gelir kaybı 512 milyon dolar. Bu da Türkiye’nin adeta tekel konumunda olduğu bir üründe fiyatları belirlemede söz sahibi olamadığı ve daha çok fındığı daha ucuza ihraç ettiğini gösteriyor.