Festival kelimesi Latince “festum” kelimesinden türemiştir ve “şölen” anlamına gelmektedir. 19ncu yüzyıldan bu yana bugünkü anlamına evrilmiş olup “bir dizi gösteri” olarak kullanılmaktadır. Bir toplum tarafından toplumun karakteristik özelliklerini, inançlarını ve kültürel ögelerini kutlama, anma etkinliği olarak tanımlanmaktadır. İnanç ve folklörün yanında en belirgin festival nedeni olarak tarımsal çıktı kabul edilmektedir. Özellikle hasat zamanları birçok festivalin ana nedeni olmaktadır.
Festivaller aşağıda belirtilen dört ana grupta derlenmektedir:
►Din/İnanç: Hindistan’ın kutsal kabul edilen Ganj Nehri kıyısında yer alan Varanasi şehrinde her yıl yaklaşık 14 festival düzenlenmektedir ve bu festivallere milyonlarca kişi katılmaktadır.
►Sanat: Güzel sanatların her kolu bir festival nedeni olabilmektedir. Bu etkinliklerin en ünlülerinden Venedik Bienali her yıl 250 bin ziyaretçi cezbetmektedir.
►Yiyecek/İçecek: Her yıl Almanya’nin Münih şehrinde 420 bin metrekarelik bir alanda düzenlenen bira festivaline 7 milyon kişi katılmaktadır.
►Mevsim/Hasat: Bali (Endonezya) pirinç hasatı, Madeira (Portekiz) çiçek mevsimi, Chanthaburi (Tayland) meyve hasatı önemli festivaller arasında sayılmaktadır.
Toplumun gelenek ve göreneklerinin sergilendiği festivaller de önemli yer tutmaktadır. Her yıl 2 Kasım günü Mexico City’de kutlanan “Ölüler Günü Festivali” milyonlarca yabancı ziyaretçi cezbetmektedir. Yılın neredeyse 300 gününü yağmurlu geçiren Norveç’in Bergen şehrinde bu doğal özellik bir festival ile kutlanmaktadır.
Festivaller şehirler için önemli bir sosyo-ekonomik gelişme fırsatı oluşturmaktadır. Şehir sakinlerinin aidiyet duygusu ile işbirliği isteğini artıran festivaller güçlü bir ziyaret nedeni oluştururken toplumun sahip olduğu değerleri sergileme ve tanıtma fırsatı da doğmaktadır. Şehir yönetimlerinin festivalleri bir yeniden değerlendirme, tekrar canlandırma ve başka bir amaca uygun hale getirme olarak ele alıp yönetmesi halinde şehirlerin kazancı büyük olacaktır.
Başka zamanlarda sonsuz tartışmalar ve bürokrasinin çarkları arasında kaybolup giden zamana karşın, her yıl belli bir takvim doğrultusunda düzenlenecek bir festival belli konularda hızlı ve kararlı bir şekilde hareket etmeyi gerektirecektir. Etrafında toplanılacak bir ilgi merkezi oluşturacak, kesin bir tarihe bağlı yapılacaklar listesi doğrultusunda faaliyetler sürdürülecek ve belki de başka zaman olsa bir türlü sonlanmayacak bazı alt ve üst yapı işleri zamanında bitirilecektir. Her yıl bir başarı hikâyesi yeniden yazılacak ve şehirli bundan hep birlikte gurur duyacaktır. Şehirlere önemli katkısı olan festivaller açısından ülkemiz ne yazık ki yeterince zengin değildir. Sahip olunan onca değere, kültürel fırsata, yiyecek ve içeceğe rağmen yeterince yabancı ziyaretçi cezbeden festival sayısı henüz doyurucu değildir. Şehir yönetimlerinin özenli bir şekilde ve eşsiz-rakipsiz özellikte festival nedeni oluşturması için çalışması beklenmelidir.
Haftanın Kasabası: MENTON, FRANSA
MENTON, Fransa’nın Akdeniz sahilinde İtalya sınırına yakın bir bölgede yer alan 28 bin nüfuslu bir kasabadır. Limonu ile ünlü bu kasabada 15 bin limon ağacı bulunmakta ve yılda 200 ton ürün elde edilmektedir.
Özelliklerini saya saya bitiremedikleri bu ürünlerini taçlandırmak için her yıl bir limon festivali düzenlemektedirler. Önümüzdeki yıl 88. kez düzenlenecek olan “Menton Limon Festivali" 250 bin ziyaretçi cezbetmektedir. Festival için 180 ton narenciye kullanılmaktadır. İlk kez 1928 yılında bir otel işletmecisinin otel bahçesinde narenciye ve çiçek sergilemesiyle başlayan festival şubat ortasından mart başına kadar sürmektedir.