Koronavirüs (COVID-19) Salgının etkisini hissettirdiği alanların başında da çalışma hayatı gelmektedir. Çalışma hayatının ülkede yaşanan toplumsal ve ekonomik değişimlerden etkilenmesi beklenen bir durumdur. Salgının istihdam ve ekonomiye etkilerini en aza indirmek için 17 Nisan 2020 itibariyle geçici fesih yasağı getirilmişti.
İşçileri işten çıkaramayan işverenlere de işçilerini pandemi ücretsiz izne gönderme hakkı getirilmiş, fesih yasağı süresince pandemi ücretsiz izne çıkarılan işçilere de Nakdi Ücret Desteği (NÜD) ödeneceği hükme bağlanmıştır.
7244 sayılı Kanun’la 17.4.2020 tarihinde uygulama başlayan geçici fesih yasağı en son 09.03.2021 tarih ve 31418 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 3592 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı ile 17.05.2021 tarihine kadar (Cumhurbaşkanı’nın 30.06.2021 tarihine kadar uzatma yetkisi bulunmaktadır) iki ay daha uzatılmıştır.
Hali hazırda geçici fesih yasağının uzatılıp uzatılmayacağı belli değildir. Son günlerde piyasada 30 Haziran 2021 tarihine uzatıldığına yönelik söylemlerin doğruluk payı bulunmuyor.
Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından istihdam ve ekonomik gelişmeler dikkate alınarak uzatılıp uzatılmayacağına karar verilecek.
Mevcut durum dikkate alındığında geçici fesih yasağının 17.05.2021 tarihinde sona ermesi bekleniyor. COVID-19 pandemisi nedeniyle çalışanların korunması amacıyla geçici bir süreyle içten çıkarma kısıtlamasında bazı istisnalar bulunuyor.
Buna göre; 4857 sayılı İş Kanunu’na 7244 sayılı Kanun’la eklenen geçici 10. madde ile işverenlerin İş Kanunu kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş/hizmet sözleşmelerinin, 17.04.2020 tarihinden itibaren üç ay süreyle (son uzatma ile birlikte 17.5.2021 tarihine kadar) 4857/25’inci maddesinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
Böylece işverenlerin geçici fesih yasağı döneminde uygulayabilecekleri fesih nedenleri;
- 4857/25’inci maddesinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler,
- Belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi,
- İşyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve
- İşyerinin faaliyetinin sona ermesi olarak sayılabilir.
Fesih yasağında istisnalara gidilmeden her türlü iş/hizmet sözleşmesinin kapsama alınmış olmasından dolayı çalışanın kamu/özel kesimde çalışmasının, iş sözleşmesinin deneme süresinde olmasının, sözleşmenin kısmı/tam süreli olmasının sonuca etkisi bulunmamaktadır. İşçinin deneme süresi içinde bulunması, kısa çalışma kapsamına alınmasına veya işverence ücretsiz izne ayrılmasına doğrudan bir etkiye sahip değildir. Bununla birlikte, fesih yasağı bakımından deneme süresinin hukuki neticeleri tartışmalıdır.