Böyle bir kavram yok. Enflasyonun tüketicisi, toptanı olur da bireyseli olmaz. Anlatmak istediğim; enflasyon rakamlarına duyulan şüphe... Zira herkes enflasyonu, TÜİK’in açıkladığından farklı hissettiğini söylüyor.
Pek, bu neden böyle? Enflasyonu ölçtüğümüz sepet, hangi harcamanın ne kadar ağırlığı taşıdığı, anketlerle belirleniyor. En son Ocak’ta yapıldı ve gıdanın payı %22,77 olurken ulaşıma %15,62 pay çıktı. TÜİK, tüketici enflasyonunu 418 maddenin 897 çeşidinden, 28 bin 19 işyeri, 4 bin 274 kiralık ile 553 bin 64 fiyat üzerinden hesaplıyor.
En son güncellemede, davlumbaz ile çocuk taytı sepete girerken, aspiratör ve fotoğraf makinesi çıkarılmıştı. Gayet mantıklı bir adım zira cep telefonları, fotoğraf makinesini, davlumbaz da aspiratörü gereksiz kılmıştı.
Derken, korona geldi ve sepetin yapısı değişti. Zira ihtiyaçlar ile isteklerimiz ayrıştı. Daha az ulaşır ancak daha fazla gıda tüketir olduk. Oysa koronadan önceki güncellemede kalan sepet,bu değişimi ölçecek duyarlılığa artık sahip değil.
Benzer sorun ABD’de gündeme geldi. Amerikalıların harcamalarında gıda %8, ulaşım %15 pay alıyorken korona sonrası ölçüldü ki gıdanın ağırlığı %11’e çıkarken ulaşım ise %6’ya gerilemiş. Çin? Kimse bilmiyor zira bu ülkede endeksin yapısı, devlet sırrı gibi saklanıyor.
Bugün enflasyon rakamı açıklanıyor. Büyük ihtimalle herkesin bireysel hissettiği enflasyon, farklı olacak.
ATEŞİ DÜŞÜREMEYİNCE DERECEYİ KIRMAK
Eskiden HDTM endeksi vardı. İTO ve DİE yanı sıra Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bu endeksini izler, haberleştirir ve kamuda bazı hesaplamalarda kullanırdık. Hiper enflasyon döneminde yıllık enflasyon%152 çıkınca, zamanın hükümeti tarafından bu endeks kaldırıldı. Enflasyon rakamı, doğruyu yansıttığı sürece onunla topyekûn mücadelede başarı sağlanabilir.
Hastanın ateşini düşüremeyen doktorun dereceyi kurcalaması, sağlıklı tedavi süreci getirmez.