Başlığı görünce “Faiz sebep, mutluluk sonuç” ya da “Mutluluk sebep, faiz sonuç” gibi bir sonuca varacak bir yazı mı acaba diye düşündüyseniz yanıldınız.
Bu Perşembe, TÜİK 2021 yılı yaşam memnuniyeti araştırmasını açıklayacak. Aynı gün 14’te ise Merkez Bankası’nın faiz kararı gelecek. Yani tamamen farklı iki veri. Ama aslında ilgileri olmadığını da söyleyemeyiz. Zira, yaşam memnuniyetini belirleyen en önemli faktörlerden biri ekonomik durum. Oradaki durum, malumunuz… Ve bu ilişkinin bir yerinde para politikası ve yaşam memnuniyeti kesişiyor. Ama gelin önce neler olduğuna bakalım… Gündemde pek de yer almayan ama bence geçen haftanın en önemli verilerinden biri Aralık ayı inşaat maliyet endeksi idi. Endeks, 400 puanı aştı. Bu, 2015’teki inşaat maliyetleri 100 kabul edilirse, Aralık 2021’deki maliyetlerin 400’e ulaştığını gösteriyor. Çarpıcı bir artış.
2015 bazlı endekste şu ana kadarki en sert yükseliş, tahmin edeceğiniz gibi 2021’de gerçekleşti. Şimdiye dek yüzde 25’in üzerine çıkmayan artışlar bu yıl muhtemelen 20 yıldır görülmeyen bir şiddetle sıçradı. Asıl dikkatinizi çekmek istediğim konu, artışın 2022’de de devam edecek olması. Özellikle yılın ilk çeyreğinde endeksin 500’i geçtiğini görebiliriz. Bu, konut fiyatlarının da neredeyse aynı oranda yükseleceği anlamına geliyor.
Aralık ayında cari denge 3 milyar 841 milyon dolar açık verdi. Aralık’ta verilen açık aylık bazda 2021 yılındaki en yüksek açık oldu. Cari işlemler hesabı 2021 yılının toplamında ise, 14 milyar 882 milyon dolar açık verdi. Önümüzdeki aylarda enerji ithalatındaki yükseliş nedeniyle açığın yükselmesi beklenebilir.Bu haftanın en önemli gelişmelerinden biri PPK’dan gelecek faiz kararı olacak. 4 kez peş peşe indirimin ardından, Ocak ayında politika faizini sabit tutan PPK’nın bu toplantısında da genel kanı faizde değişiklik olmayacağı yönünde.
Geçen hafta yüzde 7,5’e çıkan ABD enflasyon verisinin ardından FED’in Mart ayında 50 baz puanlık faiz artışı yapması beklentisi yükselmiş durumda. Dünya genelinde hızlı bir faiz artırım döngüsüne doğru ilerliyoruz. Enflasyonda ve negatif reel faizde uçlarda seyreden Türkiye’nin bu süreçten etkilenmemesi mümkün değil.
Mutluyum, Mutlusun, Mutlu…mu Acaba?
Faiz verisinden birkaç saat önce TÜİK 2021 yılı yaşam memnuniyeti anketi sonuçlarını açıklayacak. Bu anket insanların genel mutluluk algısını, toplumsal değerlerini, temel yaşam alanlarındaki genel memnuniyetini ölçmek için yürütülüyor.
2020’de genel olarak mutlu olduğunu söyleyenler yüzde 48,2 ile şimdiye kadarki en düşük düzeyine inmişti. Yükselen geçinme maliyetleri, bozulan mali dengeler, tüketici güvenindeki tarihi düşük düzeyleri dikkate alınca 2021 sonuçlarının 2020’den daha olumlu çıkmasını beklemek aşırı iyimserlik olur.