Fabrikada üretilip arsada birleştirilen ‘off-site construction’ yöntemiyle konut üretimi dünyada yaygınlaşıyor. Toyota, Elon Musk gibi küresel oyuncuların da girdiği bu sektördeki ‘yerli ve milli’ üretici Consera’nın Kurucusu Melih Şimşek, “5 katlı (10 dairelik) apartmanı, fabrikadaki üretiminden arsasında montajına kadar 4-6 ay sürede tamamlıyoruz, geçen yıl fabrikamızda ürettiğimiz konutların yüzde 70’ini ihraç ettik” diyor.
Eskiden beri ‘inşaatın bir sanayi sektörü olduğunu’ söylediğimde genellikle sanayiciler itiraz ederdi. Belki bundan sonra inşaatçılar itiraz edecek ama dünya genelinde konutlar, siteler, her türlü yapılar fabrikalarda ‘üniteler’ halinde üretilip satın alanın arsasında birkaç ayda birleştirilecek. Bu hizmeti de ‘fabrika ekibi’ ya da fabrikanın ürün bayileri verecek. İnşaat mühendisleri ve ustalar da fabrikaların elemanı olacak.
Bir otomobilin bütün parçalarının, bir inşaatın bütün malzemelerinin fabrikalarda üretildiğini hepimiz biliriz. Otomobilin parçaları fabrikada montajlanıyor ve böylece otomobil üretiliyor. Ancak inşaat malzemeleri fabrikada üretilse de fabrika içinde konuta dönüşmüyor. Bunun yerine arsaların üzerinde yıllarca süren karmaşık inşaat faaliyetleriyle konut ya da binalar yapılıyor. İşte bu önümüzdeki 10 yıl içinde ciddi boyutlarda değişecek.
Peki, ben neden otomobil ile ev üretiminden aynı anda bahsediyorum? Bütün bunların bizimle ne ilgisi var? Çünkü dünyanın en büyük otomobil üreticilerinden Toyota şu anda yılda ortalama 40 bin adet modüler konut üretiyor. Bir ayağını Mars’a basmaya çalışan dünyanın en büyük elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın sahibi Elon Musk da modüler konut üretiminde büyük yatırımcı oldu.
Türkiye, daha güvenli konutu daha hızlı üretmek zorunda
Türkiye’nin konut ihtiyacı ile konut üretimimiz arasındaki açık hızla artıyor. Depremler ve kentsel dönüşüm de eklenince tablo daha da kötüleşti. 5 yıl boyunca yılda ortalama 1 milyonun üzerinde yeni konut üretmek zorundayız. Bunun için çok daha hızlı çok daha güvenli, kaliteli ve konforlu konut üretmenin yolunu bulmalıyız. Başarmak için iki avantajımız var ama organize olamıyoruz. Avantajlarımızdan biri çok başarılı inşaat sektörümüz, ikincisi ise dünyanın en büyük inşaat malzemeleri üreticilerinden biri olmamız. Yani yine helva için un, şeker, yağ ve ateşimiz mevcut. ‘İnşallah başaracağız’ diyelim.
Melih Şimşek
Bu konulara 1999 depreminden beri kafa yoran sanayicilerimizden Melih Şimşek, son olarak Consera’yı kurdu ve fabrikada üretilip inşaat sahasında birleştirilen hafif çelik taşıyıcı ‘off-site construction’ yönteminin Türkiye’de acilen yaygınlaşması gerektiğini söylüyor. Çerkezköy’deki fabrikasında ürettiği modüler çelik yapıları, Avrupa ülkelerine sattıklarını ve geçen yıl cironun yüzde 70’ini ihracattan sağladıklarını belirten Şimşek, şöyle konuşuyor:
“Aslında bizim işlerimiz çok iyi. Avrupa ülkeleri başta olmak üzere dünyadan talep çok yüksek. Ancak depremlerle ağır yara almış ülkemizin konut ihtiyacı için gözümüzün önündeki çözümü anlatmak ve uygulamak istiyoruz. ‘fabrikadan halka konut satışı’ yapabiliriz, Konut markamız Homera ile yurt içinde satışa başlıyoruz. Vatandaşımıza, ‘hazır konut paketi’ sunuyoruz. Ev sahibi olma kurallarını değiştireceğiz, geleneksel konut üretimine göre yüzde 20 daha ucuza, depreme karşı daha güvenli konutları fabrikada üretip çok kısa sürede teslimini sağlıyoruz. Deprem bölgesinde konutların kısa sürede tamamlanması çok önemli. İstanbul gibi deprem riski yüksek şehirlerde depreme yakalanmadan kentsel dönüşümü tamamlamak şart. 5 katlı bir apartman, fabrikamızda üretiminden arsasındaki imara uygun montajına kadar 4-6 ay gibi kısa sürede tamamlanabiliyor. Antalya’daki Club Marco Polo, Kaş’taki Kairos Hotel, Kartepe’deki Tumba Sisli Vadi Otel gibi farklı yapıları da böyle ürettik. Belçika, Avusturya ve Dominik’te projeler teslim ettik. Bugüne kadar bu yöntemle 2 milyon metrekare yapı ürettik. 6 ayda bin 450 konut teslim ettik. Bin yataklı bir oteli 4 ayda hizmete açtık. Yurt dışında bir otelin fabrikada üretimi, ihracatı, sahada montajı 8 ayda tamamlandı.”
Çerkezköy’de üretip dünyaya satıyor
Homera, Tekirdağ’ın, Çerkezköy ilçesinde 11 bin metrekare kapalı (20 bin metrekare açık) alanına sahip Akkon Çelik Fabrikası’nda üretiliyor. Melih Şimşek, “2000 yılında ABD’den know-how alarak üretime başladık. İşimizi Türkiye odaklı kurduk ama ihracat öne çıktı. Geçen yıl 32 ülkeye ihracat yaptık. Önümüzdeki dönemde daha çok Avrupa pazarında büyüyeceğiz. Off-site construction, inşaatlardaki insan hatasını da önlüyor. Malzemeden çalma, yanlış hesap ortadan kalkıyor” diyor.
Şimşek, Türkiye’nin çelik üretiminde Avrupa lideri olduğunu da hatırlatıyor ve şöyle devam ediyor: “Çerkezköy fabrikamızda yılda bin konut üretebiliyoruz. Burayı büyütüyoruz. Mersin ve İzmir’de fabrika yatırımı kararı aldık. 25’er milyon dolarlık yatırımlar olacak. 2027’de yılda 5 bin konut üreten ve 2 bin kişilik istihdama sahip bir firma olacağız. Türkiye’de şu anda 1 metrekare inşaatın maliyeti 1000 Euro. Hollanda ve Almanya’da ortalama 3 bin 500Euro. Bu, bize ihracatta büyük avantaj sağlıyor. Ürettiğimiz konutun ihracat kilogram değeri de inşaat malzemelerinin tek tek kilogram ihraç değerine göre çok daha yüksek.”