Şehir ve şehirleşme kültürünün yaygınlaşmasıyla, yerleşik hayata geçmek isteyen vatandaşlar için bu durum yeni mağduriyetleri de beraberinde getiriyor.
Herhangi bir banka kredisi olmadan, devlet kuruluşlarının içinde olmadığı bazı projelerden daire alıp mağdur olan vatandaşların da sayısı her geçen gün artıyor.
Medyada yapılan reklamların, ev alma hayali kuran insanlar üzerinde etkili olduğu düşünülüyor.
Ev alma hayaliyle mağduriyeti yaşayanlar
Ömür boyunca birikim yaparak, risk alarak ev alan vatandaş, tatlı bir heyecan içine girer. Oturdukları semti değiştireceklerse ve çocuklar varsa okullarına yakın olacak mı?
İşyerine gidiş gelişlerinde rahat ulaşım olacak mı düşüncesiyle ve tüm aile kıt kanaat geçinerek yaptıkları birikimleriyle nihayet evlerine yerleşecekleri günün hayalini kuruyorlar.
Ödemelerini zamanında yapan iyi niyetli vatandaş, ödeme gününe dikkat eder. Öyle ya yıllar sonra ev alma hayaliyle küçük de olsa çatısı olan bir yuvası olacaktır.
Ancak, ev almayı hayal ettikleri müteahhit cephesinde durum nasıl? Müşteri memnuniyetine önem veriyorlar mı? Satış sonrası bilgilendirme, çalışma sistemi, resmi işlemler anlamında bilgi akışı sağlanıyor mu?
Müteahhit, sizden alınan paraları proje için mi yoksa yeni projeler veya borçlarını finanse etmek için mi kullanacak? Bu konuda bir denetim yapılıyor mu? Tüm bu sorulara cevap aranmalıdır.
Müteahhitin iflas etmesi sonucunda, arsa sahibi davalık durum yaşarsa, ev üzerine tedbir konulursa vb. gibi birçok sebeple inşaat devam etmezse ne olacak?
İşte bu olayın mağduru aileler olacaktır.
Parasını ödeyen ve ödemelerini yapmaya devam eden aileler için çileli günler başlayacaktır.
Son yıllarda, bu durumda olan mağdur aileler için, Tüketici Mahkemeleri gözetiminde olumlu gelişmeler yaşanıyor.
Faizsiz ev hayal mi rüya mı?
Evimiz, hayatımız ve ailemizle birlikte huzur ve sevgiyle yaşamak istediğimiz mekanlardır.
Son yıllarda sonu evim ile biten firmaların projelerinde ve sitelerinde sayısız tanıtımlar yapılıyor.
Bu firmalar, yalnızca ev sahibi değil aynı zamanda araba sahibi yapacağız diye de müşteri kazanmaya çalışıyorlar. Ancak, gerçekte ev/araç alıp vermiyorlar, ev/araç almak için onlardan talep ettiğin parayı veriyorlar.
Firma tarafından vatandaşa, düşündüğü evi almak için kendilerinden kaç TL istediği soruluyor.
Günümüzde konut fiyatları da her geçen gün özellikle metropollerde çok yüksek miktarda artmaktadır.
Evim mağduru olmayın
Herkes kendine ait bir evi olsun ister. Bunun için çalışır, birikim yapar ve bazen borç almak zorunda kalır.
Faizsiz ev ya da araba almak isteyen vatandaşların başvurduğu, sonu evim ile biten firmaların sayısı geçtiğimiz yıllarda hızla artmıştı. En yoğun caddelerde hızla açılan ofisler, gösterişli binaların cephelerine verilen reklamlar, bu şirketlere olan talebi artırdı. Özellikle de faize sıcak bakmayan kişilerin ev ya da araba sahibi olma hayaliyle başvurduğu bu şirketler bir süre sonra Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) radarına takıldı ve Temmuz 2021’de düzenleme yapıldı. Bu şirketler, BDDK denetimine tabi tutuldu.
21 şirket tasfiye edildi ve 8 şirket kendini feshetti
BDDK, lisans alabilmek için minimum 100 milyon lira sermaye şartıyla yönetim, kurumsal organizasyon, teknolojik altyapı, bilgi güvenliği, mali şeffaflık ve denetimleri belirlenen kriterleri yerine getirmeyen 21 şirketi tasfiye etti, 8 şirket ise kendini feshetti. Şirketlerin kapanması sonucu 54 bin kişi mağdur oldu.
Evim mağdurları platformu kuruldu
Yapılan düzenleme sonrası az sayıda firma faaliyetlerine devam etti.
Evim Mağdurları Platformu adı altında vatandaşlar bir araya geldi, sosyal medya hesapları ile seslerini duyurmaya çalıştılar.
Bir yandan da oluşturdukları WhatsApp ve Telegram gruplarıyla yaşanılan gelişmeleri paylaşıp örgütlendiler ve basın açıklamaları yaptılar.
Gelinen son noktada ise Meclis’ten geçen yasayla tasfiye edilen sonu '-evim' ile biten firmaların yarattığı mağduriyetlerin giderilmesine yönelik düzenlemeler yapıldı.
Düzenlemeye göre faaliyet izni almış firmalara devredilen sözleşmelerle birlikte vatandaşlara iade edilecek tasarruf tutarlarının Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından nakit olarak ödenmesi kararı alındı.
Tasfiye süreci nasıl ilerledi?
Tasfiye sürecinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından firmaların ortak ve yöneticilerinin mal ve hak varlıklarına ihtiyati haciz işlemi yapıldı. Ülke genelinde faaliyet gösteren şubelerinin tümü kapatılarak, kiralık yerleri boşaltıldı.
Ev alma hayaliyle arabasını satan, borç alan ve taksitleri ödeyen mağdurlar, paralarının geri ödenmesini istemişlerdi.
Bu yaşanılanların sonunda mağduriyet yaşayanlar yetkili mercilerden çözümü beklerken, kimisi de ev alabilmek için bankadan kredi çekerek faizini ödemeyi düşündüler.
Konut hayali hayalet eve dönüşmesin
Konut dolandırıcılığı, günümüzde en çok yaşanan sorunlardan biridir.
Birikiminizi ev alma hayaliyle dolandırıcılara kaptırmamak için bu dönemde çok daha dikkatli olmak gerekiyor.
Son birkaç yıldır ülke genelinde konut fiyatları yükseldi. Özellikle İstanbul, Ankara, İzmir’de maliyet artışlarının da etkisiyle konut fiyatları dikkat çekiyor.
Son yıllarda yükselen konut fiyatları nedeniyle uygun fiyata ev alma hayali kuranlar arasında dolandırılma olayları artmaya devam ediyor.
Cazip fiyat hayali kuranlar bu kişilerin tuzağına düşüyor, elindekileri de kaybediyorlar.
Asıl bu zamanlarda kurumsal firmalara yönelmek gerekiyor. Kurumsal firmaların bu durumlara karışması neredeyse mümkün değil.
Haklarınızı arayın
Ev almak için yapılan sözleşmede vatandaşa vadedilenler gerçekleşmediyse, ya da teslim süresi geciktiyse ev sahiplerinin hukuki yollara başvurmaları gerekiyor.
Bu projelerde belirtilen vaatler için herhangi bir adım atılmadıysa dava açılabilir ve mağdur kişi evin geç teslimi nedeniyle zararını talep edebilir.
Ev satın alanlar dikkat
Tapu alınmadan ödeme yapılmamalı. Eğer ödeme önden olacaksa noter onaylı sözleşme imzalanmalı. Tapuda yazan isim ile kimliğini gösteren kişinin isminin aynı olmasına dikkat edilmeli. Ev mutlaka görülmeli.
Sektörde denetim
Günümüzde, insanların konut sahibi olmaları devlet tarafından da teşvik ediliyor.
Gelir durumlarına göre bankalar aracılığıyla uygun faizli kredi imanları da sunulabiliyor.
İnşaat şirketlerine yönelik işin bitirilmesine odaklı mali denetimin de yaygınlaştırılması önemlidir.
Özellikle metropoller, inşaat sektörü için cazibe merkezi olmaya devam ediyor. Bu durum, rekabeti de beraberinde getiriyor.
Ev alırken, tapu kayıtlarını, müteahhitleri, inşaat şirketlerini, sözleşme detaylarını araştırmak ve incelemek oldukça önemlidir.
Şeffaf olan ve vatandaşın istediği her bilgiye ulaşılan güvenilir firmalar tercih edilmeli.
Ev alma hayali yaşayan ve mağdur olan vatandaşlar, firmalarla bir araya gelip konuyu masaya yatırmalıdır.
Her geçen gün artan ve kanayan bir yaraya dönüşen bu durumun yasal çözümler ve mali denetimler ile çözüme kavuşturulması, mağduriyetlerin yaşanmasında önemli bir azalma sağlayacaktır.