Türkiye’nin kırmızı et ithalatı 2019 yılında yüzde 91, canlı hayvan ithalatı ise yaklaşık yüzde 57 oranında azaldı. Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) “2019 Sektör Değerlendirme Raporu”na göre, 2018 yılında 55 bin 752 ton kırmızı et ithal eden Türkiye, 2019’da 5 bin 36 ton ithalat yaptı.
Rapora göre, et ithalatı için ödenen döviz miktarı da yüzde 89.8 oranında azaldı. Et ithalatına 2018 yılında 260 milyon 107 bin dolar ödenirken, 2019’da 26 milyon 554 bin dolar ödendi.
Et ve Süt Kurumu’nun “2019 Sektör Değerlendirme Raporu” ndaki bilgilere göre yapılan kırmızı et ithalatının tamamı büyükbaş hayvan eti. Küçükbaş hayvan eti ithalatı 2019’da hiç yapılmadı.
Rapora göre, 2019 yılında işlenmemiş kırmızı et ihracatı ise bir önceki yıla göre yüzde 56.2 oranında artış ile 159 tondan 249 tona yükseldi.
Canlı hayvan ithalatında yüzde 57 düşüş
Et ve Süt Kurumu’nun “2019 Sektör Değerlendirme Raporu”na göre 2019’da canlı hayvan ithalatı yüzde 56.7 oranında azaldı. Raporda yer alan bilgilere göre, 2018 yılında toplam 1 milyon 886 bin baş canlı hayvan ithalatı yapılırken 2019’da 765 bin 768 baş canlı hayvan ithalatı yapıldı.
İthalat için ödenen döviz ise 2018’yılında 1 milyar 754 milyon 531 bin dolar olurken,2019’da yüzde 61 düşüşle 683 milyon 648 bin dolar oldu.
Hayvan ithalatında en dikkat çekici gelişme ise damızlık ve kasaplık hayvan ithalatındaki düşüş oldu. 2018 yılında 116 bin baş damızlık sığır ithal edilirken 2019’da damızlık büyükbaş hayvan ithalatı yüzde 85.8 oranında düşüşle 16 bin 426 baş oldu.
Kasaplık sığır ithalatı ise 2018 yılına göre yüzde 94.8 oranında azalarak 132 bin 844 baştan, 6 bin 863 başa düştü.
Aynı dönemde damızlık küçükbaş hayvan ithalatı ise 185 bin 610 baştan 77 bin 867 başa geriledi. 2018’de 239 bin 897 damızlık olmayan küçükbaş hayvan ithalatı yapılırken, 2019’da damızlık olmayan küçükbaş hayvan ithalatı hiç yapılmadı.
İthalat Latin Amerika ve Avrupa’dan
ESK’nın raporuna göre, 2019 yılında gerçekleşen besilik büyükbaş hayvan ithalatının yüzde 33’ü Uruguay, yüzde 27’si Brezilya, yüzde 11’i Çekya’dan yapıldı. Damızlık sığır ithalatının ise, yüzde 32’si Almanya, yüzde 18’i Avusturya, yüzde 14’ü Çekya’dan gerçekleştirildi.
Kasaplık sığır ithalatının yüzde 49’u Uruguay, yüzde 40’ı Brezilya ve yüzde 11’i Fransa’dan yapıldı. 2019 yılında canlı olarak ithal edilen küçükbaş hayvanların tamamı damızlık hayvan. Bu ithalatın da yüzde 87’si Macaristan, Bulgaristan ve Ukrayna’dan yapıldı.
Canlı hayvan ihracatı %914 arttı
Rapora göre Türkiye’nin canlı hayvan ihracatı 2019’da önceki yıla göre yüzde 914 arttı. Oransal olarak bakıldığında ihracatta çok büyük artış görünüyor. Ancak, daha önce ihracat yapılmadığı için az sayıdaki ihracat yüzde olarak çok yüksek görünüyor. Rapora göre, 2018 yılında Türkiye’nin besilik ve damızlık sığır ihracatı hiç yok. Sadece 350 baş kasaplık sığır ihraç edilmişti. 2019’da ise 75 baş besilik, 325 baş damızlık ve 1616 baş kasaplık olmak üzere toplam 2016 büyükbaş hayvan ihracatı yapıldı.
İhracat Katar ve Lübnan’a
Aynı dönemde 16 bin 307 olan küçükbaş canlı hayvan ihracatı 2019’da yüzde 923 artışla 166 bin 907 başa ulaştı. 2019 yılında canlı büyükbaş hayvan ihracatının 80’i kasaplık hayvan olarak yapılırken, bu ihracatın yüzde 75’i Irak ve İran’a gerçekleştirildi. Toplam 166 bin 907 baş küçükbaş hayvan ihracatının 130 bin 784 başı Katar’a, 32 bin 986 başı Lübnan’a yapıldı.
Doğru politikalarla ithalat sıfırlanır, ihracat patlar
ESK’nın yayınladığı rapora yansıyan verileri doğru okumak gerekir. Canlı hayvan ve kırmızı et ithalatında düşüş var. Ancak, buna rağmen ithalat yüksek. 2018’de ithalattaki patlama dikkate alındığında biraz frene basıldığında ithalat düştü. Geçen yıla göre ithalatın düşmesi yanıltıcı olmamalı. 2019’da 765 bin 768 baş canlı hayvan ve 5 bin 36 ton kırmızı et ithalatı yapıldı. İthalata 710 milyon 202 bin dolar ödendi. Buna karşılık yapılan ihracat sadece 35 milyon 144 bin dolar. Türkiye’nin sahip olduğu potansiyel doğru politikalarla değerlendirildiği takdirde ithalat tamamen sıfırlanabilir ve ihracatta büyük artış sağlanabilir. İthalata ödenen 710 milyon dolar yerli besiciye, üreticiye verilse; Türkiye hem kendine yeterli ülke olur hem de 1980 öncesi olduğu gibi, Ortadoğu’nun kırmızı et ve canlı hayvan tedarikçisi olabilir.