Üniversite kampüsleri, geleceğe yön veren fikirlere ev sahipliği yapıyor. Bu fikirlerin arkasında genellikle akademisyenleri görmeye alışkınız ama öğrenciler de sahada etkilerini artırıyorlar. Öğrenci girişimlerinin naif, sıcak bir yanı var; büyük bölümü toplumsal fayda odaklı bir yola çıkıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği öğrencisi Damla Akyüz’ün kurduğu Quakecom da bunlardan biri.
Damla Akyüz (sağda), Boyner’in Buluşum Platformu kapsamına alınınca prototip geliştirmek için kaynağa ulaştıklarını ve son ürüne ulaştıklarını belirtiyor.
Quakecom’u sosyal medyada keşfettim. Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Boyner’in hesabından yaptığı bir paylaşımla dikkatimi çekti. Hemen onları tanımak istedim. Çünkü bu gençler Türkiye’de çok öne çıkarılmayan bir sorunu dert edinip, çare üreten bir girişimde bulunmuşlar. Depremde can kurtarmak için kurulan bir girişim Quakecom. Altı müthiş genç çalışıyor ekipte. Onların enerjisi TÜSİAD’ı da etkilemiş. Bu Gençlikte İş Var programında ödül alan girişim, bu sayede Ümit Boyner’in de radarına girmiş. Sonra mı? Şimdi Boyner Holding’in Buluşum Platformu’ndan hem finansal hem de pazarlama desteği alıyorlar.
Depremden sonraki 24 saat önemli
Damla Akyüz, lise yıllarından bu yana yer bilimine meraklı olduğunu söylüyor. Bu nedenle lisans eğitimi için jeolojiyi seçmiş. Ailesi Tekirdağ’da yaşadığı için liseyi yatılı okuduğunu belirten Akyüz, “Aklımda hep deprem olursa ailemle nasıl iletişim sağlarım sorusu vardı. Aslında yola haberleşme ihtiyacını düşünerek çıktım. Ama sonra enkaz altındaki kişilere ulaşım konusu ağırlık kazandı. Bu bir donanım projesi” diyor.
Quakecom, en basit anlatımıyla binalara konulan bir sensör sistemi. İki üründen oluşuyor. Biri çatıya biri de kapıya yerleştiriliyor. Kişi sayısı başta olmak üzere binayla ilgili birçok bilgi sisteme giriliyor. Çatıdaki sensör ile kapıdaki arasında sürekli bir iletişim var ve tüm telefonların kesildiği deprem sonrasında da bu iletişim kopmuyor. Bina depremde yıkılırsa, o sırada içeride kaç kişi olduğu bilgisini kurtarma ekiplerine gösteren bir sistem.
Damla Akyüz, önce ilerlemekte zorlanmış. “Geleneksel yatırımcılar yaşa takılıyorlar. Oysa girişimcilik bir kişilik özelliği, yaşla ilgisi yok” diyor. Sıkı bir araştırma yapmış işin başında: “Türkiye yüzölçümünün yüzde 96'sı, nüfusunun ise yüzde 99'u deprem riski altında. Dünyada ise 3 farklı deprem kuşağında 50'den fazla ülke deprem riski yaşıyor. Depremden sonra ilk 24 saat içerisinde enkazdan canlı kurtarılma oranı yaklaşık yüzde 80'ken bu, ilerleyen saatlerde ciddi oranda düşüyor. Canlı kurtarmaların büyük kısmı da 72 saat içinde gerçekleşiyor. Yani binaya konulacak basit bir donanımla içeride yaşayan var mı, birileri kaldı mı diye zaman kaybetmeden o yaşamlara ulaşmak mümkün. Bizim amacımız afetlerde altın saat denilen ilk 72 saatte yaşama ulaşabilmek.”
“Hocalarımıza danıştık”
Damla Akyüz, kendisi gibi girişimciliğe meraklı öğrenci arkadaşlarından bir ekip oluşturmuş. Bunlardan biri Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği öğrencisi Hüseyin Irmak. Bina analizleri, sensörler ve finansal ilişkiler onun sorumluluğunda. Çatı modülü sensörlerini okuldaki araştırma görevlileri ve profesörlere danışarak geliştirdiklerini anlatıyor.
Aynı okuldan Alper Buğra Çakmacık da Quakecom’un sosyal medya sorumlusu. AKUT gibi 30’dan fazla arama-kurtarma ekibiyle görüştüklerini söylüyor. İllerdeki AFAD ekiplerine de ürünü anlatmışlar.
Abonelik üzerine bir iş modeli
Boyner’in Buluşum Platformu kapsamına alınınca prototip geliştirmek için kaynağa ulaşmış Quakecom ekibi. Beş prototip yaptıklarını söyleyen Damla Akyüz, “Nihayet son ürüne ulaştık” diyor.
Abonelik üzerinden bir gelir modeli tasarlamışlar. Hedeflerinde siteler, büyük binalar, işyerleri var. Damla Akyüz, “Maliyet çok yüksek değil. Binadan her ay abonelik ücreti alınacak. Tıpkı bir dijital yayın aboneliği gibi. Örneğin bizim bir bina sakinine maliyetimiz Netflix’ten düşük olacak” diye anlatıyor iş planlarını.
Pazarlama ve pilot çalışma desteği Buluşum’dan
Quakecom Ekibi, Buluşum Platformu’ndan fonlamanın yanı sıra pilot çalışmalar ve pazarlama sürecinde de destek alacak. Buluşum Platformu’nun CEO’su Cihan Alpay, ekipten çok etkilendiklerini belirterek, desteği devam ettireceklerini söylüyor. Alpay’ın planı net: “Bu gençlere ve amaçlarına inandık. Onları daha da yukarı taşımak istiyoruz. Amaç ‘Sesimi duyan var mı?’sorusunu ortadan kaldırmak. İzmir ve İstanbul’daki mağazalarımızda uygulama modülleri kurduk. Bu, pilot çalışmaya katkı sağlayacak. Bir süre de pazarlama desteği vereceğiz.”