Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK’in yeni yayınladığı “100 Yılın Göstergeleri” kitabı Türkiye ekonomisinin yarım yüzyıllık kronik hastalığını bir kez daha gözler önüne seriyor ve bu illete kalıcı çözüm bulmadan ekonomimizin “sağlıklı” sayılamayacağını hatırlatıyor bize.
TÜİK’nin yayınladığı “100 Yılın Göstergeleri” kitabında yer alan ve Türkiye Tüketici Fiyatları Endeksi’nin 1942 – 2022 yıllarındaki seyrini gösteren grafik son 80 yıldaki en yüksek artışın 2022’de gerçekleştiğini gösteriyor. Şimdi 2023 yılı biterken gelinen noktada da 12 aylık tüketici fiyatları endeksi verileri %60’ın üzerinde bir artışın sürdüğünü gösteriyor. .
Kimse kimseyi kandırmasın The Economist dergisinin dünyanın önde gelen 42 ülkesi için yayınladığı veri tablosunda 12 aylık enflasyonu Türkiye’dekinin üzerinde olduğu tek bir ülke var, o da şimdi %160 enflasyonla boğuşan ve “Çılgın Başkan”a teslim olan Arjantin. Söz konusu 42 ülke içinde yıllık enflasyonu %5’in üzerinde olan ülke sayısı ise sadece 9.
Enflasyonla mücadele masalı
Sayfamızın editörü Elif Karaca’nın Fitch Ratings Ülke Notları Direktörü Paul Gamble ile yaptığı görüşmede, Bay Gamble’ın sözde enflasyonla mücadele etmekte olan Türkiye’nin çabalarını yeterince inandırıcı bulmadığını belirttiği anlaşılıyor. Her konuda son sözü söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şu an için izlenmekte olan ve enflasyonu tek haneli rakamlara indirmeyi öngören programa verdiği desteğin kalıcı olup olmadığı konusundaki belirsizlik de Fitch yetkililerini tedirgin ediyor anladığım kadarıyla.
Önümüzdeki aylarda Türkiye’de hem iktidar hem de muhalefet açısından büyük önem taşıyan yerel seçimlerin yapılacak olması da bu kaygıları bezliyor.. Sayın Erdoğan’ın 2023 Genel seçimi öncesinde uygulanan ve talebi kamçılayan politikalara geri dönüş yaparak bir kez daha ekonomiyi siyasete alet etmesinden korkuluyor.
Dezenflasyon kolay değil
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yıllar sonra nihayet ciddiye alınabilecek bir yönetime kavuşmuş görünmesi, enflasyonu kalıcı olarak aşağı çekmeyi ve sistemden temizlemeyi hedefleyen dezenflasyon sürecinin bir noktada gündeme gelebileceğini düşündürüyor ama iç telebin ciddi şekilde caydırılmasını gerektirecek böyle bir adımın yerel seçimler öncesinde gündeme gelmesi hayli zor görünüyor.
Bütün bu faktörleri hesaba kattığımızda, Türkiye’nin uluslararası piyasalarda itibarını hızla yükseltmesi ve enflasyonla savaşı kazanması çok yakın bir olasılık olarak görünmüyor.
Belki de yere seçimlerden sonra yeni bir değerlendirme yapmak gerekiyor.