Hükümet, enflasyona endeksli tahvile hazırlanıyor. Kur Korumalı Mevduat çıktığı gün, bunun etkili olacağını ancak bir süre sonra doların, KKM takozundan atacağını, zorunlu olarak enflasyona endeksli tahvil (EKT) çıkarılacağını yazmıştık. Dediğimiz aynen çıktı, dolar kamyonuna EKT takozu denenecek.
Peki, işe yarayacak mı? Bir süreliğine evet… Tıpkı KKM’nın 4 ayda doları yavaşlatması gibi EKT da birkaç ay dövizi tutar. Ancak ekonomiye yükleyeceği külfeti telaffuz dahi edemiyorum. Sonra? Sonrası şu; sırada TÜFE endeksli tahvil ve ÜFE endeksli süper bono gelecek. Ne yazık ki gidişat bu yönde…
BU İŞİN SONU DAHA YÜKSEK ENFLASYON
Enflasyonla mücadelede başarı mümkün mü? Elbette mümkün. Bunun için niyet etmeniz ve gereğini yapmanız şart. Kayıp Yıllar 1990’larda, enflasyonla tıpkı bugünkü gibi, sözde mücadele ediyorduk. Zira her 18 ayda bir seçim yapıyor, popülizm yüzünden enflasyon ateşine benzin taşıyorduk.
O yıllarda İsrail’in de başı enflasyonuyla derde girmiş, %3600 gibi inanılmaz boyutlara varmıştı. Dönemin merkez bankası başkanı Jakob Frenkel, kararlı politikalarla enflasyonu tek haneye indirmeyi başarmıştı. Hatta öyle ki “gel bize de anlat nasıl başardınız?” diye meraklanıp davet etmiştik.
İKİ SORU İKİ CEVAP
İsrail enflasyonu nasıl çözdü?
Söyledikleri dün gibi aklımda; 1-Öncelikle ekonomik paket açmaktan vazgeçtik. 2-Sonra enflasyon külfetini toplumun tüm kesimlerinin sırtına yıktık, müjde vermeyi bıraktık, enflasyona endeksli tüm uygulamaları terk ettik. 3-Toplumun bir kesiminin enflasyon yükünü başkasına devretmesini önledik.
Biz de çözebilir miyiz?
Seçim ekonomisi ortamında bu mümkün değil. Hükümet, banknot matbaasına 3 vardiya yaptırıyor ve ATM’lerden gıcır gıcır, seri numaraları sıralı banknotlar alıyoruz. Enflasyonla mücadele acı reçetedir, bağımsız para politikasıdır, kemer sıkmadır, ücretleri dondurmaktır. Bunu yapan hiçbir iktidar, sandıktan çıkamaz. Bu yüzden enflasyonu indirme; seçim sonrası sandıktan çıkacak hükümetin işi olacak.
NOT
DERDİMİ TAHVİLE DÖKTÜM ENFLASYONDAN İNLEDİM
1994 krizinde süper bono denedik. Çiller Bonosu olarak da yazılıp çizilen süper bonoların faizi %400 olarak belirlenmişti. Yani bu şu demekti; siz bu bonodan 1000 TL’lik satın aldıysanız, vade sonunda sizin elinize 5000 TL para geçecekti demektir. Oldukça yüksek bir meblağ… Ancak işe yaramadı.
O zamanda yıla 14 bin 538 liradan başlayan dolar kuru, süper bono frenine rağmen 22 bin 662 liraya tırmanmış, 4 aylık süreçte TL, %56 değer kaybetmişti. Kısaca süper bono işe yaramamıştı. Şimdi EKB denenecek. Bir süre doları 16 lira bandında tutacak sonrasında döviz, bildiğini okuyacak, canımıza okuyacak.