SERKAN KUMDAKCI
TÜSİAV Vergi Platformu Başkanı
Daha önce çokça eleştiri ve tartışma konusu olan, finansmana erişim zor olduğu dönemde yatırım yapanların enflasyon oranında vergi ile karşı karşıya kaldığı uygulamada düzenlemeye gidiliyor. Tasfiye ve iflas durumunda olan şirketler ve yatırımlar içerisinde olan şirketler enflasyon düzeltmesi kapsamı dışına alınıyor. Ayrıca kamu iktisadi teşekkülleri gibi kamu sermayeli şirketler de enflasyon muhasebesi yapmayacaklar. Buna göre tasfiye açısından genel kurul kararının tescil edildiği tarih, iflasta ise iflasın açıldığı hesap döneminden itibaren enflasyon düzeltmesi yapılmayacak.
Yatırımların teşvik edilmesi ve öngörülebilirliğin artırılması amacıyla Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) mükerrer 298’inci maddesi değiştirilerek; enflasyon düzeltmesinin yatırımlar üzerinde oluşturduğu vergisel etki yatırım dönemi boyunca ertelenerek, yapılan düzeltme işletme döneminden sonra kâr / zarar hesapları ile ilişkilendirilerek yapılmakta olan yatırımlar desteklenecek. Enflasyon düzeltmesinin uygulandığı dönemlerde, parasal olmayan bilanço kıymetlerinden biri olan yapılmakta olan yatırımlar hesabını enflasyon düzeltmesine tabi tutulup, düzeltme sonrası oluşan ve enflasyon düzeltmesi karı olarak dikkate alınması gereken düzeltme farklarının (gelir) dönem kazancıyla ilişkilendirmeyip, düzeltme kaynaklı gelir tutarlarının özkaynaklar altında özel bir fon hesabında izlenmesine imkân verilecek. Dönem kazancına dahil edilmeyen ve özkaynaklar altında özel fon hesabına alınan düzeltme kaynaklı tutarlar, yatırımın tamamlanarak ilgili iktisadi kıymetin aktifleştirildiği dönem ile bu dönemi takip eden dört hesap dönemi içerisinde eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde dikkate alınacak. Ayrıca, özel fon hesabında izlenen tutarlar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınıncaya kadar her yıl bir önceki yıla ilişkin VUK uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılacak. Özel fon hesabına alınarak ilgili hesaplarda izlenen bu tutarlar ayrıca enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak.
Yatırım döneminde veya iktisadi kıymetin aktifleştirilmesinden sonra faaliyeti terk veya özel fon hesabında izlenen tutarların kısmen veya tamamen başka bir hesaba nakli ya da işletmeden çekilmesi durumunda, daha önce dönem kazancında dikkate düzeltme kaynaklı tutarlar; faaliyetin terki veya özel fon hesabının kısmen veya tamamen bu düzenleme hükümlerine aykırı şekilde kullanıldığı dönemin kurum kazancına dahil edilecek.