Sürdürülebilir Enerji Temelli Turizm Uygulama Merkezi (SENTRUM) projesi kapsamında hayata geçirilen yeşil destinasyon modelinin amacı,
seçilen destinasyonu dönüştürmek, sürdürülebilir turizmi teşvik etmek ve yerel ekonomik kalkınmayı desteklemek olarak tanımlanıyor.
Yeşil ve sürdürülebilir turizm; çevreyi koruyan, yerel halkı destekleyen, doğal ve sosyal çevre arasındaki bağlantıyı geliştirmeyi hedefleyen sorumlu bir seyahat modeli olarak tanımlanıyor.
Bu model, temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını, enerji verimliliğinin sağlanmasını, karbon salımının azaltılmasını, suyun tasarruflu kullanımını, atıkları ve israfı önleyen turizm pratiklerinin yaygınlaştırılmasını hedefliyor.
Enerjisa Enerji, Sabancı Üniversitesi ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hayata geçirilen “Sürdürülebilir Enerji Temelli Turizm Uygulama Merkezi” SENTRUM Projesi, sürdürülebilir turizm ilkelerinin dikkate alındığı bir yeşil destinasyon modeli oluşturmak için 2021 Haziran’da yola çıktı.
İlk olarak Ayvalık Küçükköy’de, kültürel ve doğal değerlerin korunduğu, enerji verimliliğinin sağlandığı, yenilenebilir enerji uygulamalarının olduğu, atıklarını ayrıştıran, turizmi dört mevsime yayılmış, teknoloji ve sanatı buluşturan ve bölge halkının refahının arttığı bir yeşil destinasyon modeli hayata geçirildi.
Sürdürülebilir turizm konusunda bir dönüşüm hikayesine imza atmayı hedefleyen SENTRUM, yeşil destinasyon modelinin ikinci merkezini ise Ayvalık Küçükköy’den sonra İzmir’in tarihi Birgi Köyü’nde hayata geçiriyor.
UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklenen Birgi, 2022 yılında Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü tarafından dünyanın en iyi 32 turizm köyünden biri seçildi.
Küçükköy’de, Enerjisa Enerji, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Sabancı Üniversitesi ortaklığında gerçekleşen proje; Birgi’de T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın (TGA) ortaklığı ile güçleniyor.
UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklenen Birgi, 2022 yılında Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü tarafından dünyanın en iyi 32 turizm köyünden biri seçildi.
Sabancı Vakfı ve HiltonSA Otelleri projenin destekçileri, Ödemiş Belediyesi ve Ödemiş Kaymakamlığı da projenin yerel ortakları arasında yer alıyor.
Yerel kalkınmanın destekleneceği İzmir’in Birgi köyü, kültürel ve doğal değerlerin korunduğu, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji uygulamaları ile bölge turizminin dört mevsime yayıldığı, akıllı rotalarla ziyaretçilerin seyahat deneyimlerini kişiselleştirebilecekleri bir sürdürülebilir yeşil destinasyon haline dönüştürülecek.
Projenin başlıca hedefleri arasında; Birgi’de Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyi kriterleri ile uyumlu bir destinasyon dönüşümüne öncülük etmek, iklim risk değerlendirmesi ile mevcut ve gelecekte turizm destinasyonunu etkileyecek riskleri ve uyum tedbirlerini belirlemek, ziyaretçi taşıma kapasitesi çalışmasıyla Birgi’nin sosyal, çevresel, kültürel mirası üzerinde baskı yaratmayacak şekilde ziyaretçi planlaması yapmak, Birgi için bir markalaşma ve pazarlama stratejisi oluşturmak yer alıyor.
Turizm, kalkınmanın güçlü bir motoru olabilir
Enerjisa Enerji CEO’su Murat Pınar, “Daha İyi Bir Gelecek vizyonumuzun ışığında ülkemizin en önemli gelir kaynaklarından biri olan turizm sektörünün sürdürülebilir uygulamalar ve yenilenebilir enerji ile dönüşebileceğini SENTRUM ile daha önce Ayvalık Küçükköy’de ispat etmiştik. Enerjisa Enerji olarak bundan sonra Birgi’de de paydaşlarımızla birlikte daha iyi bir gelecek için çalışmaya, Türkiye’ye örnek olmaya devam ederken, SENTRUM Projesi ile de Türkiye ve dünya ölçeğinde başarı hikayesi yazmaya devam edeceğiz” yorumlarını yapıyor.
UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton ise, “Turizm kalkınmanın güçlü bir motoru olabilir. Ancak aynı zamanda çevre üzerinde de ağır bir baskı oluşturabilir ve turistlerin ilgisini çeken doğal güzelliklerin göz ardı edilmesine neden olabilir. Bu nedenle, turizmden geçimini sağlayan bölge halkına sosyal ve ekonomik fayda sağlarken doğayı koruyan ve değer veren daha yeşil, daha sürdürülebilir modeller geliştirmek hayati önem taşıyor” diye ekliyor.
‘Sürdürülebilir turizmde hükümet nezdinde’ ilk anlaşma
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) Genel Müdür Yardımcısı Dr. Elif Balcı Fisunoğlu’nun yorumları ise şöyle: “Türkiye, Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyi (GSTC) ile iş birliği anlaşması yaparak sürdürülebilir turizm yol haritasını oluşturdu. Bu anlaşma ile Türkiye, ‘sürdürülebilir turizm alanında hükümet nezdinde’ anlaşma yapan ilk hükümet oldu. Ulusal Sürdürülebilir Turizm Programı; konaklama tesisleri başta olmak üzere, destinasyonlar ve tur operatörleri için tüm turizm sektöründe dönüşümü nü sağlayacak. Türkiye’nin sürdürülebilirlik odaklı yaklaşımı ciddiyetle ele alarak hükümet nezdinde imza attığı anlaşmada, 2030 yılına kadar tüm uluslararası standartlar sağlanmış olacak. İnanıyoruz ki, Kültür ve Turizm Bakanlığı, TGA, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Enerjisa paydaşlığında hayata geçen ve odağına Sürdürülebilir Turizmi alan SENTRUM projesi kapsamındaki çalışmalar ülkemizin yeşil dönüşümüne katkı sağlayacak ve dünyada iyi uygulama örneği olarak yerini alacak.”