Bu hafta enerji dolu bir gündemimiz var. Cumhurbaşkanı Erdoğan Karadeniz’de tahmini 320 milyar metreküp doğalgaz bulunduğunu açıkladı. Bugüne kadar enerji alanında elde ettiğimiz en büyük başarı. Öncelikle emeği geçenleri kutlarız. İyi haberlere ihtiyacımız var.
Türkiye yıllık 40 milyar dolar civarında enerji ithal ediyor. Bu tutarın yaklaşık 9 milyar dolarını doğalgaz ithalatı oluşturuyor. Hacim olarak ifade edersek, Türkiye’nin doğalgaz ithalatı 45 milyar metreküp büyüklüğünde. Yani bulunan rezerv ülkemizin 7 yıllık doğalgaz ihtiyacını karşılayacak.
Enerji bakanlığı 320 miktar metreküp rezervin sadece Sakarya sahasında tespit edilen milyar olduğunu söylüyor. Bölge çok daha yüksek potansiyele sahip olabilir. Reuters haber ajansının resmi açıklama öncesi yaptığı haberde 800 milyar metreküp büyüklüğünde bir rezerv potansiyelinden bahsediliyor. Her halükarda büyük bir potansiyel değerden bahsediyoruz. Türkiye enerji alanında dışa bağımlılığını azaltmak için son yıllarda çok emek verdi. Karadeniz’de doğalgaz keşfi önümüzdeki yıllarda vadesi gelen Rusya sözleşmelerinin daha ucuza ve esnek koşullarla yenilenmesini sağlayarak çıkartılmadan bu sürece ilk katkısını yapacaktır. Gelelim işin teknik tarafına. Derin sudan yerin altından doğalgaz çıkarmak teknik olarak zor ve riskli bir süreç. Karadeniz zorlu bir coğrafya. İlk bulgular çok olumlu olsa da belirsizlikler çok fazla. Yatırım aşamasına gelindiğinde konuştuğumuz rakam azalabilir de, artabilir de. Geçmiş dönem örneklerine bakalım. Kıbrıs Rum Kesimi’nin ilk rezerv tahmini daha sonra üçte birine indi. Israil’in rezerv rakamı iki katına çıktı. Umarız Türkiye’nin rakamı azalmaz artar. Tamamlanmış örneklere bakalım. Israil ve Mısır yatırımları 4 milyar dolar ve süre 4 yıl civarında. Karadenizde derinlik daha fazla ve jeolojik olarak ilave zorluklar var. Bizde yatırım miktarı daha yüksek süre daha uzun olabilir. 2023 hedefini bu anlamda çok iddialı buluyoruz. Enerji sektöründe son yıllarda doğalgazın payını azaltıp yerli kömür, hidro, rüzgâr ve güneşe yönelme eğilimi vardı. Karadeniz’de doğalgaz bulunması bu süreci tersine çevirebilir mi? Israil örneğinde böyle bir süreç yaşanmış. Bizde aynı hatanın yapılacağını sanmıyoruz.
Türkiye ölçek olarak çok daha büyük bir ülke. Türkiye enerji bağımsızlığını enerji çeşitliliğini koruyarak elde etmeyi hedeflemeli. Son olarak söyleyelim. Cuma günü haber verildikten sonra piyasalardaki satışı umursamayın. Görünen neden iki gün önce 800 milyar metreküplük bir rezerv haberi yazılması. Resmî rakamın düşük olmasını piyasa sevmedi. Asıl neden, piyasalar haber gelmeden alır, gelince satar. Böyle teknik konularda hesap yapması biraz zaman alır.