Sohbetlerimize konuk olan ihracatçı dostlarımız hatırlayacaktır…
Doğal gaz ve elektrik kesintileri nedeniyle oluşacak üretim aksamaları ve ortaya çıkabilecek gecikmeler sonucu, ihracatçılarımızın müşterileri ile yaşayabileceği sıkıntıları ele alan geçen haftaki sohbetimizin başlığı “Enerji Kesintileri Mücbir Sebep Olabilir mi” idi.
Konu ile ilgili olarak iş dünyasından gelen sesler ve talepler devlet nezdinde kabul görmüş, ihracatçılarımızın yaşayabilecekleri olası sıkıntıları aşabilmeleri için destek olunması amacıyla TOBB'a hitaben bir yazı verilmiş. Gazetemizin 31.01.2022 Pazartesi ( dün ) yayınlanan sayısında da arkadaşımız Merve Yiğitcan bu yazıyı gazetemizin sayfalarına taşımış.
Enerji ve Tabii Kaynaklar ve Sanayi ve Teknoloji bakanları ile iş insanlarımızın örgütlerinin temsilcileri arasında yapılan toplantıda TOBB üyeleri tarafından, ihracatçılarımızın yabancı müşterilerine iletilmek üzere resmi bir yazı talep edilmiş ve bu talep de kabul görmüş.
Görüşmeler sonucunda, ihracat taahhütlerini zamanında yerine getiremeyen firmaların, yurt dışındaki müşterilerine bu durumu açıklayabilmeleri amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TOBB tarafından bir “Mücbir Sebep” belgesi hazırlanmış.
Bakan Yardımcısı imzasıyla hazırlanan bu yazıda, İran gazında yaşanan teknik bir sorun nedeniyle tedarikte azalma yaşandığı ve bunun sonucu olarak, sanayide elektrik kısıntısına gidildiği belirtilmiş.
Yazıda " …arz kıtlığı sorununun bir sonucu olarak, bu 10 günlük süreçte hemen hemen tüm sanayi firmaları üretimlerini durdurmak ya da önemli ölçüde azaltmak zorunda kaldılar… ” deniliyor.
Her ne kadar ihracatçılarımız, jeneratör kullanarak ve mesai yaparak taahhütlerini yerine getirmeye çalışıyorlarsa da olası gecikmeleri ne kadar giderebilecekleri bir soru işaretidir.
Ayrıca sektöre bağlı olarak et, süt ve ilaç üreticileri gibi bazı sektörlere enerji kullanım kısıtlaması dışında kalabilme olanağı tanınmış olsa da içerisinde bulunduğumuz küresel çaptaki olağan dışı koşullar nedeniyle fazlasıyla tedbirli olmanın gerekliliği tartışılmazdır.
Bazı sanayicilerimizin, taahhütlerini yerine getiremeyip müşteri ve/veya itibar kaybına uğramamak için enerji kullanım cezasını göze alarak üretim yaptıklarını da duyuyoruz.
Yaşanılan tüm bu heyecanın, kargaşanın ve telaşın ardındaki nedene bir bakalım…
İran gazındaki tedarik azalmasına bağlanan bu çaptaki olayların bir günde ortaya çıkmayacağını bilmek için uzay mekiği üretimi teknolojisine sahip olmaz gerekmez. Böylesine büyük sistemlerde azalmalar ve/veya kesintiler olmaması için çıkış ve aktarma istasyonları ile boru hatları sürekli ve çok sıkı denetim altında tutulurlar ve sorunlar ciddi sonuçlar vermeden önce bilinebilirler.
Kaldı ki İran tarafının bu konuda uyarı yapmış olduğu ve bizden bir heyetin de İran'a giderek bu sorunun çözülmesi için görüşmelerde bulunduğunu medyadan öğrendik.
Sorun bu kesintilerin aniden, birden bire, plansız ve programsız yapılmış olmasındadır.
Kuşkusuz bu sıkıntıların arka tarafında duran kurum ve kuruluşların kendilerini savunmak için ileri sürecekleri bir hayli neden biriktirilmiştir.
Ancak…
Ülkemizin büyümesinde ciddi bir payı bulunan ve gittikçe cazibe kazanan ihracatımızın ve bunu sağlayan üretimlerimizin aksamaması için, birazcık planlama ile hareket edilmesini istesek çok mu bir şey istemiş oluruz?
Bu kesintilerin maliyeti henüz belirlenmedi amma yıllık ihracat rakamlarımıza ve çalışma gün sayılarımıza bakarak tahmin edecek olursak, ihracatımıza vurulan darbenin 3 milyar ABD dolarından az olmadığını tahmin ediyorum.