Brezilya'nın ev sahipliğinde yapılan G-20 toplantısı küresel çekişmelere takıldı. Toplantıda Batı ittifakı ile Rusya arasındaki Ukrayna üzerinden yürüyen "kör dövüşü" o kadar yoğun geçti ki, toplantı sonunda ortak bildiri yayınlanamadı. Mesele, ortak bildiri taslağındaki küçücük bir kelimeden çıktı; Batı ülkeleri, özellikle de Almanya ortak bildiride, Rusya'yı işgalden dolayı suçlama imkânı sunabilecek "Ukrayna üzerindeki savaş" (war on Ukraine) ifadesi üzerinde ısrar ettiler. Rusya ise kendi imzasının olduğu bildiride, kendisini suçlayabilecek bir ifadeye karşı çıkarak "Ukrayna içindeki savaş" (war in Ukraine) ifadesinde ısrarlı oldu. Moskova da bu ifade ile çatışmayı "işgal" değil, "iç savaş" gibi göstermenin peşine düştü. İki taraf da geri adım atmayınca, G-20 Maliye Bakanları toplantısının sonuç bildirisi yayınlanamadı. Yerine ev sahibi sıfatıyla Brezilya'nın toplantıya ilişkin bir "özet" yayınlaması üzerinde uzlaşmaya varıldı.
2 BİN 750 KİŞİYE VERGİ, YILLIK 250 MİLYARLIK GELİR...
Kendisini "küresel Güney" ülkelerinin parçası olarak gören Brezilya, ev sahipliğinin verdiği avantajı da kullanarak, toplantıya yeni bir öneriyle geldi. Öneri, dünyadaki en zengin 2750 kadar bireysel kişinin yıllık kazançları üzerinden yüzde 15'lik "küresel gelir vergisi" ödemesini içeriyordu.
Daha önceki G-20 toplantılarında dünyanın en büyük şirketleri için benzer bir vergi getirilmesi yaklaşık 10 yıl tartışıldıktan sonra karara bağlanabilmiş, dünya çapında faaliyet gösteren çok uluslu şirketlere vergi koyulması başarılmıştı. Bu sistem Ocak ayında uygulamaya konuldu.
Brezilya'nın toplantı açılışında bizzat Maliye Bakanı tarafından gündeme getirilen bu önerisi, sürpriz bir şekilde Fransa Maliye Bakanı tarafından da benimsendi. Batı cephesinden olan Fransa'nın bu tavrı üzerine, Japonya'dan da benzer bir destek açıklaması gelince, "en zenginlere küresel vergi" fikri üzerinde çalışılmak üzere benimsenmiş oldu. Bu bir ilk adım. Daha önceki küresel şirketlere verginin tartışılıp, hayata geçirilmesinin 10 yıl sürdüğü düşünüldüğünde, bu konunun da hemen somutlaştırılamayacağı açık. Ancak şirketlere vergi meselesinin hallolması nedeniyle, sürecin örnek alınıp daha kısa sürede bitirileceği de hesaplanıyor. Böylece, dünyanın en çok kazanan kişilerinin küresel vergiye bağlanması, bunun da uluslararası kuruluşlara gelir olarak gönderilip, fakirler için kullanılması mümkün olabilecek.
Sürecin en kısa zamanda, ABD'de Biden yönetimi sona ermeden bitirilmesi de amaçlanıyor. Çünkü Amerikan seçimlerinde Trump'ın yeniden Başkan olması halinde, böyle bir vergiye destek vermeyeceği kesin gibi. Dolayısıyla G-20 ülkeleri bu konuyu yaz başında yine Brezilya'da gerçekleştirilecek devlet ve hükümet başkanları zirve toplantısında karara bağlamaya çalışacaklar.
En zenginlere vergi meselesi, AB Vergi İzleme kurumunun Ekim ayında yaptığı bir araştırma üzerinden yürütülüyor. Raporda, dünyada bilinen 2 bin 756 dolar milyarderi kişinin toplam servetlerinin 13 trilyon dolara ulaştığını, buna getirilecek "küresel gelir vergisinden" yıllık 250 milyar dolar vergi sağlanabileceği ifade ediliyordu.
Rakam çok büyük. Ne kadar büyük olduğu ise, G-20 Maliye Bakanları toplantısından önce biraraya gelen G-7 ülkelerinin tartıştıkları -ancak uzlaşmaya varamadıkları - bir başka meseleye bakarak somutlaştırmak mümkün; ABD, G-7 toplantısında Rusya'nın Ukrayna savaşı nedeniyle Batı yaptırımları çerçevesinde el konulan ülke dışındaki varlıklarının, Ukrayna'ya silah ve mühimmat sağlamak için kullanılmasını önermişti. Rusya'nın Batı tarafından el konulan varlıklarının toplamının 398 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor;
İki yılda dünyanın en zengin 2 bin 750 kişisinden alınacak vergiden çok daha az bir para bu...