MURAT ŞAHİN
Avrupa Birliği, İthalat Denetim Sistemi 2 (ICS2) ile kendi iç pazarını korumayı, bilgi akışını elektronik ortama almayı, emniyet ve güvenlik önlemlerini iyileştirerek EU’ya girecek tüm eşyalar hakkında veri toplamayı amaçlayarak, risk analizine dayalı etkin gümrük denetimi hedefliyor.
AB, 1 Temmuz 2023 tarihi itibariyle kendi sınırlarına (Norveç, İsviçre ve Kuzey İrlanda dahil olmak üzere) taşınacak veya sınırlarından transit geçecek kargo yüklerinin (Ekspres, kurye ve posta gönderileri dahil) uçaklara yüklenmesinden önce risk analizine tabi tutulacağı yeni bir uygulamaya geçti. Avrupa Birliği, ICS2 – Import Control System Phase 2/ PLACI (Pre Loading Advance Cargo Information)sistemi ile ilgili yüklere ait bazı bilgileri elektronik veri işleme tekniği ile yüklerin göndericisi, acentesi veya havayolu şirketinden, uçağın kalkışından önce talep ederek risk analizi yapacak, risk analizi tamamlandıktan ve AB’nin ilgili gümrük idaresinden onay alındıktan sonra eşyaların uçağa yüklenmesine izin verecektir. Analiz sonucunda risk varsa ‘’yüklenemez’’ cevabı elektronik olarak iletilecek olup konu eşyalar kesinlikle taşınmayacaktır.
ICS2/PLACI sistemine aktarılacak minimum veriler; göndericinin adı veya unvanı, göndericinin adresi, alıcının adı veya unvanı (EU EORI numarası dahil),alıcının adresi, kap sayısı, brüt ağırlık, detaylı mal tanımı,e n az 6 haneli HS Code ve HAWB numarası olacaktır. İlgili AB gümrük idaresi ek bilgiler talep edebilecek veya farklı türde güvenlik denetimleri uygulanmasını isteyebilecektir. “Spare parts, equipments ve benzeri ifadeler risk analizi sırasında problem teşkil edecek olup, ana ve ara konşimentoda mal tanımlarının eşyayı tam olarak tanımlayacak formatta belirtilmesi önem arz etmektedir. Taşınacak eşya tanımlarının, HS kodları (en az 6 haneli) ile örtüşecek şekilde detaylı olarak belirtilmesi gerekmektedir.
Taşınacak eşyalara ait bilgilerin hatalı veya eksik iletilmesi durumunda taşıyıcı firmalara mali yaptırımlar uygulanabilecek, gümrük onayı geç verilebilecek, kargolar sınırda durdurulabilecek, yüklemelerde veya uçuşlarda gecikmeler yaşanabilecek, ek ardiye ücretlerinin oluşmasına sebebiyet verebilecektir. 1 Mart 2024’ten itibaren uygulanması planlanan FAZ 3 ise denizde, iç sularda, kara yollarında ve demir yollarında eşya taşıyan operatörlerin yeni düzenlemelere uymasını zorunlu kılacak.
AB Komisyonu geçtiğimiz günlerde “ AB Gümrük Birliği’’ reformuna ilişkin yeni düzenlemeler içeren bir paket açıklamıştı. ICS2 sistemi ile kayda alınacak verilerin bu reforma ilişkin düzenlemelere de kaynak olacağı ve analitik yeterlilikler üzerinde devam eden diğer çalışmalara da katkıda bulunacağı aşikârdır. Bunun yanı sıra sistemin, AB ülkelerinin güvenlik riskleri konusunda yapmış olduğu işbirliğini daha da kuvvetlendireceği, Schengen veri sistemi ve AB’nin bazı kritik kurumlarının önemli çalışmalarına ve verilerine de kıymetli bir desteği olacağı da düşünülmektedir.