TÜİK'in hanehalkı tüketim harcaması istatistiklerinin ortaya koyduğu sonuçları değerlendirmeye devam ediyoruz. Önceki yazımızda verilerin, yüzde 20'lik gelir dilimlerine göre tüm gelir gruplarının refah kaybına uğradığına işaret ettiğini değerlendirmiştik. Bu kez temel gelir kaynaklarına göre hanelerin tüketim harcamalarının 2019'da nasıl değiştiğine bakacağız. Verilere bu pencereden bakınca da karşımıza aynı manzara çıkıyor. Ücret, maaş ve yevmiye ile geçinen emekçi hanelerin tüketimi, 2019'da reel olarak yüzde 0.71 azalmış. Diğer kesimlere göre buradaki reel kayıp daha az. Ancak 2019'daki sınırlı düşüşün 2018'deki yüzde 2.34'lük reel kaybın üzerine geldiğini de hesaba katmak gerekiyor. Ücretle geçinen hanelerin harcamalarının reel olarak gıdada yüzde 2.97, mobilya ve ev aletlerinde yüzde 3.76, ulaştırmada yüzde 4, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 10.21 reel düşmesi, refah kaybının toplam harcamadaki kayıptan daha şiddetli olduğuna işaret ediyor. Toplam 24.22 milyon hanenin 13.12 milyon ile yarıdan fazlasını ücretle geçiniyor. Tüketimi reel olarak en fazla azalan kesim yüzde 15.1'lik kayıpla faiz, kira ve menkul kıymet geliriyle yaşayan rantiye kesim. Bu kayba rağmen rantiye kesimin ortalama tüketim miktarı diğerlerinden açık ara daha fazla. Müteşebbis geliriyle geçinen hanelerin tüketimindeki reel kayıp yüzde 6.84 ile oldukça yüksek düzeyde. İşveren, esnaf ve küçük işletme sahiplerinden oluşan bu kesimin tüketimindeki bu düşüş, 2019'da artan iflasların bir yansıması. 3.41 milyon hane müteşebbis geliriyle geçiniyor.
Emekli aylığı ile geçinen 4.52 milyon hanenin ortalama tüketimindeki reel kayıp da yüzde 1,02 düzeyinde. Gıda, mobilya ve ev aletleri, ulaştırma, sağlık, eğitim, eğlence ve kültür, lokanta ve otel harcamalarındaki reel kayıplar dikkate alındığında, emeklilerin de gündelik hayatta ciddi bir refah kaybı yaşadığı anlaşılıyor. Bu veriler, 2019'da emekçi kesimde yoksullaşma sürerken orta sınıfların ciddi bir refah kaybı ile eridiğini, gelir dağılımının en zengin yüzde 5'lik dilim lehine daha da bozulduğunu söylüyor.