Dr. Türker Çelik
turkercelik2012@gmail.com
Son iki haftaya kadar Demokrat Parti`nin adayı Kamala Harris, hemen hemen bütün güvenilir anketlerde Amerikan seçimlerini önde götürüyordu. Ancak geçtiğimiz hafta itibarıyla sanki hava Trump lehine dönmeye başladı. Burada hemen şunu söyleyeyim. Hala birçok ankette Harris önde. Ben şahsen de Harris`in hala daha şanslı olduğuna inanıyorum.
Trump yükselişte ama Harris hala daha şansli
Şu an Trump`ın; Demokrat aday Harris`i muhtemelen yakaladığını bize ne düşündürüyor. 2020 seçimlerinde Biden ülke genelinde Trump`a yüzde 4.4 fark atmıştı. Şu an RealClear Politics gibi farklı anketlerin ortalamasını alan araştırma kurumlarına göre Harris sadece yüzde 0.9 önde. Eğer ülke genelinde fark bu kadar azsa seçim sonucu belirleyen Pennsylvania, Winsonsin, Michigan gibi salıncak eyaletlerin bazılarında Trump`ın önde olma ihtimali kuvvetli. Zaten bu eyaletlerde yapılan anketlerin ortalamasını alan araştırmaların bazıları Michigan ve Pennsylvania`da geçtiğimiz hafta Trump`ın Harris`i geçtiğini işaret ediyor. Örneğin TIPP gibi güvenilir bir araştırma şirketi son anketininde; Trump`ın ülke genelinde dahi Harris`i geçtiğini iddia ediyor. Bu da Trump`ın seçimleri kazanması anlamına geliyor.
Peki son iki haftada bu trend değişimi neden kaynaklandı. Harris`in Biden yerine aday olması ve Trump`la yaptığı televizyon tartışma programında daha iyi performans göstermesi ile seçmen Harris`e kredi açmıştı. Ancak aradan geçen kısa sürede bu kredi eridi. Amerika`da her zaman seçimlerde en belirleyici faktör ekonomidir. ABD`de ekonomik ortam fena sayılmaz. Ama hala belirsizlikler güçlü şekilde yerinde duruyor. Bu ortamda Haris ekonomik konularda hiçbir umut veya çözüm sunmuyor. Hatta ekonomiyi ne kadar umursadığı dahi belirsiz. Öte yandan iş Dünyası`nın önemli kesimi için - buna hem reel sektör hem de finans kesimi dahil – Trump bir umut… Ortalama seçmen “En azından Trump iş adamı ve işlerin nasıl döndüğünü biliyor.” düşüncesinde. Ve şunu biliyorsuz ki “umut” her zaman seçimlerde çalışır!
Elon`dan Pennsylvania`da seçmene günde 1 milyon dolar
Çok basitleştirirsek hangi aday Pennsylvania eyaletini alırsa o aday Amerika`nın 47. Başkanı olacak. En azından Trump`ın yeniden başkan olabilmesi için bu eyaleti kazanması lazım. Bu nedenle Amerikalı milyarder girişimci; Trump`ın aktif destekçisi Elon Musk bütün gücüyle Trump lehine o eyalette sahnede. Eyalette hergün bir kişiye 1 milyon dolar bağış yapacağını ilan etti. Yine geçtiğimiz günlerde Trump mitinginde havalara zıplayan görütüsü en iyi seçim kareleri arasında yerini aldı. Kendi işinde süper başarılı bir girişimci her zaman seçmen gözünde iş yapar. Bence Musk`ın kampanyaya katkısı hem somut hem de sembolik açıdan çok değerli.
Seçimlerin Demokratlar için riskli hale geldiğine dair küçük bir işaret de geçtiğimiz günlerde Obama ve Biden arasında kamuya açık alanda yapılan sohbetin dudak okumayla elde edilen içeriği… Burada özetle Biden “(Kamala) benim kadar güçlü değil” diyor. Obama da “Biliyorum ama hala vaktimiz var” diye yanıtlıyor. Zaten Obama da aktif miting düzenleyerek seçim meydanlarına Harris lehine indi. O da adeta seçmene “Merak etmeyin Kamala Harris seçilirse tek başına değil; birlikte çalışacağız” mesajı veriyor.
Trump, Filistin için kötü Rusya için iyi….
Maalesef iki başkan adayının Filistin politikası; Filistinliler için istenen çözümü üretmeyecek. Maalesef katliamlar durmayacak gibi görünüyor. Ancak, Trump başkan olursa işler daha da kötüleşebilir. Damadı Jared Kushner, İsrail başbakanı Netanyahu`nun aile dostu. En azından Gazze`nin kuzeyinde Filistinlilerin kalıcı olarak sürülmesi ve buranın İsrailli yerleşimcilere açılması gibi kabul edilemez görüşleri var. Öte yandan Harris seçilirse Başkan oldukta sonra İsrail`e desteğini biraz olsun sınırlandırabilir. Çünkü Amerika`da seçime kadar Yahudi lobilerinin desteği çok önemli. Ancak, seçimler geçtikten sonra hem Dünya siyasetindeki reel politik gerçekler hem de Demokrat elitlerin ve parti tabanının bir bölümünün baskısıyla Harris`in İsrail`e desteğinin azaltması umut ediliyor. Rusya konusunda ise Trump, seçilirse söylediklerinin bir bölümünü dahi yapsa Ukrayna savaşı devam ettiremez. Rusya kazanır.
Bu hafta, anketlere dikkat!
Yukarıda bütün yazdıklarımıza rağmen neden hala Harris’in çok az daha şanslı olduğunu düşünüyoruz. Şu an için Trump`in kritik eyaletlerde öne geçtiğini gösteren güvenilir anket sayısı yeterli değil. Bu hafta yeni gelecek anketlerle bu durumu daha net göreceğiz. Ayrıca sadece Demokrat Parti`de değil Cumhuriyetçi Parti`de de elitler Trump`ı asla istemiyor. Ve Amerika`da kurumlar ne kadar güçlü olduğunu geçtiğimiz seçimlerde ortaya koydu. İzlemeye devam edeceğiz…