Ne yıl değil mi? İran’ın Irak’taki ABD hedeflerine saldırdığı 9 Ocak’taki yazıya “Ekonomiye petrol tehdidi” başlığını atmıştım. Çok değil aradan 49 gün geçti, başlığımız “Ekonomiye petrol desteği” oldu.
Bir uçtan diğer uca. Petrol fiyatının 80 doları aşıp 100’e gideceğinden endişe ederken 50’lere indik. İran faktörü yerini coronavirüse bıraktı. O zaman da demiştik; “İşin petrol boyutu bizi yakından ilgilendiriyor” diye.
Çünkü ekonomimizin ithal petrole bağımlılık oranı neredeyse yüzde 95. Bu nedenle petroldeki hareketler hem dış dengeyi, hem enflasyonu, hem de büyümeyi önemli ölçüde etkilemektedir. Geçen yıl cari fazla verdik ama ekonomimizin normal seyrettiği yani büyümek için cari açık verdiğimiz yıllarda açığın yüzde 60’ından fazlası enerji ithalatından kaynaklanıyordu.
Petrolde fiyatları belirleyen 3 ana faktör var: Arz, talep ve rezervler. Ve bu faktörler bize yakın gelecekte normal şartlar altında çok sert bir fiyat artışı beklenmemesi gerektiğini söylüyor. Fiyatlardaki son düşüş corona etkisinden ama genelde fiyatların bu kadar zayıf olmasının ana nedeni arz fazlalığıdır. İşte bizim gibi petrol ithalatçısı şansı bu.
İyimser olmamıza yol açan nedenler var: Çin gibi büyük bir enerji ithalatçısının büyüme hızı düşüyor, yani petrol talebi azalıyor ve stokları güçlü. Petrol ithal eden OECD ülkelerinin ticari stokları da fena değil.
Önde gelen üreticilerinden ABD’nin petrol üretimi istikrarlı bir şekilde artıyor. ABD’nin kaya gazı ve kaya petrolü üretimi de artıyor.
Teknoloji fosil yakıt harici enerjiyle çalışan araçların yapımına her geçen gün daha fazla imkân tanıyor. Kısacası 4 hafta öncesi bize kaygı veren petrol piyasası şimdi bir pencere açtı. Petrol fiyatlarının büyüme, dış denge ve enflasyon üzerindeki baskısının azaldığı bir fırsat penceresi bu.
İyimser olmamıza yol açan nedenler var: Çin gibi bir enerji ithalatçısının büyüme hızı düşüyor ve stokları güçlü. OECD ülkelerinin ticari stokları da fena değil. Önde gelen üreticilerinden ABD’nin petrol üretimi istikrarlı bir şekilde artıyor. ABD’nin kaya gazı ve kaya petrolü üretimi de artıyor. Teknoloji fosil yakıt harici enerjiyle çalışan araçların yapımına her geçen gün daha fazla imkân tanıyor.