Ekonominin öncü göstergeleri dolar, borsa, altın, faiz seyridir. Ekonomik verilerden önce fiyatların içine düşer gelişmeler… Krizden önce; haberi gelir. Altının seyri, inişi çıkışı, küresel arenanın yönü, borsadan sergilenir. Faize bakarsın, maliyeti, ödemeleri, riskleri görürsün.
RİSKLER FİYATLANIYOR
Ekonominin öncü göstergelerinde ilk beş ayda riskler fiyatlandı. Yılbaşından bu yana dolar %14,5, Euro %13,6 yukarı tırmandı. Gram gümüş %21,2 arttı. Paranın %53,9’u 227,6 milyar $ yabancı para mevduatında park etmiş bekliyor.
Gram altın enflasyonu haber verdi, %14,97 arttı. Sanayi şirket kârlarının %50 arttığı ortamda Borsa %3,7 geriledi. Tüketici güveni %3,6 azaldı. Enflasyon, yılbaşından bu yana Tüfe %5,44, ÜFE %12,9 arttı.
EĞİLİM HANGİ YÖNDE GERÇEKLEŞTİ?
Açıklanan bu veriler neyi işaret ediyor? Dolar, Euro, altın, gümüş yükselen değerler olmaya devam ederken, enflasyon içerisinde boğuşuyoruz. Genel ekonominin nabız göstergelerinden olan borsa da değer kaybediyor. Aslında bu veriler yeni değil. Dokuz yıldır dolar yükseliyor. Dolarla fiyatlandığı için altın da yükselişte…
BU KUR VE ENFLASYONLA FAİZ NEREYE?
Dolar, enflasyon, faiz; el birliği yapmışçasına tırmanışta… Yetmiyor, ithal enflasyon çağındayız. Dışarıdan ithal girdiler üzerinden ithal enflasyon yağıyor. Zaten kur ile enflasyon el ele verdiğinde faize tırmanmaktan başka çare kalmıyor. Peki, bu durumda ekonomi nereye evrilecek? Paranın akışı bunu haykırıyor zaten; olması gerekenin kaçınılmazlığına…
PARA UYUMAZ, UYUTMAZ
Para yoktur; var olmak ister... Vardır; çoğalmak ister… Saklanır; güvenlik ister... Korkutursun; kaçar... Utandırırsın; uçar…
Geldiğinde, erimek istemez. Para varlığını sürekli hissettirir. Borçlandırınca ömür tüketir. Kurnazlığı haraca bağlar. Para uyumaz, uyutmaz da…
Sözü Sofokles bağlasın; “insanoğlunun hiçbir icadı, para kadar fesat verici olmamıştır.” Para uyumaz, uyutmaz ise biraz da fesat üretmeye yatkınlığından olmalı…